Η πρόωρη γέννηση, η γέννηση δηλαδή ενός μωρού νωρίτερα από 37 εβδομάδες κύησης, είναι η μόνη σημαντική αιτία που σχετίζεται με την παιδική θνησιμότητα και νοσηρότητα, τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες, η οποία όμως συχνά μπορεί να προληφθεί.

Η πρόωρη γέννηση είναι παγκοσμίως η κυριότερη αιτία θανάτου στα νεογνά (βρέφη κατά τις πρώτες 4 εβδομάδες ζωής) και αποτελεί την αιτία περισσότερων από 1 εκατομμύριο θανάτων ετησίως, αντιστοιχώντας σε 35% των θανάτων νεογνών παγκοσμίως.

Οι επιπλοκές της πρόωρης γέννησης αποτελούν τη δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτου μετά την πνευμονία σε παιδιά κάτω των 5 ετών.

Τα πρόωρα βρέφη χωρίζονται σε υποκατηγορίες ανάλογα με την ηλικία κύησης:

  • εξαιρετικά πρόωρα (λιγότερες από 28 εβδομάδες)
  • πολύ πρόωρα (από 28 έως <32 εβδομάδες)
  • μετρίως έως όψιμα πρόωρα (32 έως <37 εβδομάδες)

Η ακριβής αιτία του πρόωρου τοκετού παραμένει άγνωστη για το 50% περίπου των περιπτώσεων.
Ωστόσο, έχουν ταυτοποιηθεί ένας αριθμός παραγόντων κινδύνου οι οποίοι είναι πιθανό να αυξήσουν τις πιθανότητες πρόωρου τοκετού. Οι παράγοντες αυτοί είναι:

Α. Σχετικά με τον τρόπο ζωής

  • Κάπνισμα
  • Κατανάλωση αλκοόλ
  • Χρήση ουσιών
  • Υψηλό στρες και πολύωρη εργασία
  • Κακή προγεννητική φροντίδα

Β. Σχετικά με την σωματική υγεία της μητέρας

  • Λοιμώξεις ουροποιογεννητικού
  • Υπέρταση
  • Σακχαρώδης Διαβήτης
  • Διαταραχές πήξης του αίματος
  • Κάτω του φυσιολογικού σωματικό βάρος
  • Παχυσαρκία
  • Πολύδυμη κύηση
  • Προηγούμενη πρόωρη γέννηση
  • Ανωμαλίες μήτρας/τραχήλου

Γ. Δημογραφικοί παράγοντες

  • Ηλικία κάτω των 17 ή άνω των 35
  • Χαμηλό κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο

Τα πρόωρα βρέφη διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα προβλήματα υγείας, όπως εγκεφαλική παράλυση, αισθητηριακές και κινητικές αναπηρίες, νοσήματα του αναπνευστικού, μαθησιακές δυσκολίες. Η βελτίωση της νεογνικής θεραπείας και φροντίδας, είναι πολύ σημαντική για την πρόληψη αυτών των προβλημάτων και τη μείωση της νεογνικής θνησιμότητας.

Τα μετρίως έως όψιμα πρόωρα βρέφη που δεν παρουσιάζουν επιπλοκές δέχονται φροντίδα μαζί με τις μητέρες τους στους θαλάμους που μεταφέρονται μετά τη γέννηση ή στο σπίτι, αλλά τα βρέφη κάτω των 32 εβδομάδων κύησης διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν επιπλοκές και συνήθως χρειάζονται νοσηλεία ή εντατική φροντίδα.

Τα πρόωρα βρέφη συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη ρύθμιση της θερμοκρασίας τους, την αναπνοή και την πρόσληψη τροφής και συνιστάται ειδική φροντίδα βάσει των ενδείξεων, η οποία περιλαμβάνει αναπνευστική υποστήριξη, θερμική φροντίδα και μέτρα υγιεινής.

Παράλληλα, οι γονείς πρόωρων βρεφών διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο αντιμετώπισης συναισθηματικών προβλημάτων, τα οποία συνδέονται με την πρόωρη γέννηση και τη διαδικασία φροντίδας ενός πρόωρου βρέφους. Οι μητέρες πρόωρων βρεφών διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ψυχολογικής δυσφορίας και συμπτωμάτων κατάθλιψης από ό,τι οι μητέρες τελειόμηνων βρεφών. Συχνά οι καταστάσεις αυτές συνδέονται με το άγχος το οποίο προκαλεί μια πρόωρη γέννηση και ο πρόωρος αποχωρισμός από το μωρό τους, ενώ βρίσκονται στη μονάδα νεογνών.

Μακροπρόθεσμα, οι μητέρες πρόωρων βρεφών μπορεί να αντιμετωπίσουν συναισθηματικά προβλήματα, όπως η επιλόχειος κατάθλιψη, το στρες στη συζυγική ζωή, ο φόβος μήπως χάσουν το βρέφος τους και αισθήματα απομόνωσης.

health.in.gr