Τέλος στην ανεξέλεγκτη χρήση χημικών επιχειρεί να δώσει η Κομισιόν

36

Περίπου 30.000 χημικές ουσίες σε προϊόντα του εμπορίου θα πρέπει να ελεχθούν για να διαπιστωθεί κατά πόσο είναι ασφαλείς για τη δημόσια υγεία, εφόσον η πρόταση που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Τετάρτη τεθεί σε εφαρμογή το 2005.

Η προτεινόμενη νομοθεσία, γνωστή ως Reach -Registration, Evaluation and Authorisation of Chemicals ή Ταξινόμηση, Εκτίμηση και Εξουσιοδότηση Xημικών- χαρακτηρίζεται μία από τις σημαντικότερες των τελευταίων 20 ετών, αναφέρει το BBC.

Στόχος της πρότασης είναι να δημιουργηθεί σταδιακά στα επόμενα 11 χρόνια ένα νέο σύστημα χορήγησης αδειών, το οποίο μεταφέρει την «ευθύνη τεκμηρίωσης» από τις Αρχές στις βιομηχανίες. Αυτές θα πρέπει να δείξουν ότι τα προϊόντα τους είναι ασφαλή, ενώ θα εναπόκειται στις Αρχές να δείξουν ότι είναι επικίνδυνα.

Για πρώτη φορά οι εταιρείες θα υποχρεώνονται να συγκεντρώνουν και να δημοσιοποιούν στοιχεία για τις χημικές ουσίες που παράγονται σε ποσότητες μεγαλύτερες του ενός τόνου. Οι πληροφορίες αυτές θα συγκεντρώνονται σε κεντρική βάση δεδομένων στους κόλπους μιας μελλοντικής ευρωπαϊκής υπηρεσίας.

Περίπου το 20% των ουσιών θα γίνουν αντικείμενο περαιτέρω μελετών. Οι πιο επικίνδυνες, που υπολογίζονται σε 1.500, θα υποβληθούν σε διαδικασία έγκρισης ή απόρριψης -κυρίως αυτές που μπορούν να συσσωρευθούν με μη αναστρέψιμο τρόπο στον οργανισμό και στο περιβάλον ή να προκαλέσουν ορμονικές διαταραχές.

Σήμερα μόνο το 10% των χημικών που κυκλοφορούν στην αγορά έχει υποβληθεί σε ελέγχους.

«Επαρκής» έλεγχος

Η πρόταση στοχεύει ειδικά στην αναγνώριση των ουσιών που αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου ή βλάπτουν με οποιοδήποτε τρόπο το γενετικό υλικό. Τα προϊόντα αυτά θα ταξινομούνται ως «ουσίες πολύ υψηλής ανησυχίας» (substances of very high concern).

Ωστόσο η αναγνώριση ουσιών της κατηγορίας αυτής δεν θα συνεπάγεται την άμεση απαγόρευσή τους. Ο παραγωγός θα πρέπει είτε να τις αντικαταστήσει με ασφαλέστερες, είτε να αποδείξει ότι έχει «επαρκή έλεγχο» της κυκλοφορίας τους.

Ορισμένες περιβαλλοντικές οργανώσεις εκτιμούν ωστόσο ότι το μέτρο θα είναι ανεπαρκές για την προστασία του κοινού από επικίνδυνα χημικά.

«Αυτό συμβαίνει επειδή οι προτάσεις δεν ορίζουν τι εννοούν με τον όρο επαρκής έλεγχος» αναφέρει στο βρετανικό πρακτορείο ο Όλιβελ Νόουλς, επικεφαλής της εκστρατείας κατά των τοξικών ουσιών της Greenpeace στη Βρετανία.

Η χημική βιομηχανία, από την πλευρά της, υποστηρίζει ότι θα ήταν πρακτικά αδύνατο να αντικατασταθούν όλες οι δυνητικά επικίνδυνες ουσίες χωρίς τεράστιες οικονομικές απώλειες.

Αν οι εταιρείες επέλεγαν να μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους εκτός ΕΕ, το ΑΕΠ των παραγωγών χωρών θα μειωνόταν κατά αρκετές ποσοστιαίες μονάδες και εκατομμύρια εργαζόμενοι θα έμεναν άνεργοι.

Τη διαφωνία τους με την πρόταση της Κομισιόν έχουν εκφράσει γερμανικές, γαλλικές και βρετανικές βιομηχανίες. Κατά των μέτρων έχουν ταχθεί επίσης οι ΗΠΑ.

Δικιμές σε ζώα

Αντίθετα, ορισμένες οργανώσεις για την προστασία των ζώων χαρακτηρίζουν την πρόταση νόμου ελλιπή, καθώς προβλέπουν ότι θα αυξηθούν κατακόρυφα οι δοκιμές χημικών σε πειραματόζωα.

«Είμαστε εξαιρετικά απογοητευμένοι που οι προτάσεις απλά συστήνουν τη διατήρηση παραδοσιακών μεθόδων για την εκτίμηση της ασφάλειας» αναφέρει ο Μπάρι Φίλιπς της RSPCA.

«Παρόλο που οι προτάσεις ενθαρρύνουν τη χρήση άλλων μεθόδων στη θέση των δοκιμών σε ζώα, περιλαμβάνουν επίσης συγκεκριμένες απαιτήσεις για ελέγχους σε ζώα» συνεχίζει.

Τα προτεινόμενα μέτρα θα πρέπει τώρα να υιοθετηθούν με τους ίδιους όρους από το Συμβούλιο Υπουργών και το Ευρωκοινοβούλιο, προκειμένου να τεθούν σε ισχύ στα τέλη του 2005 ή το 2006.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ,ΑΠΕ/Γαλλικό/Γερμανικό