Η Carol στην κορυφή του LGBT Φεστιβάλ του Λονδίνου

Επιμέλεια: Μαρία Πετροπούλου

Το LGBT Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λονδίνου (BFI Flare) συμπληρώνει φέτος τα 30 του χρόνια και με αφορμή το γεγονός αυτό, 100 άνθρωποι του κινηματογράφου, από κριτικούς έως σεναριογράφους, επέλεξαν τις 30 καλύτερες ταινίες ομοφυλοφιλικού περιεχόμενου όλων των εποχών.

To Φεστιβάλ ξεκίνησε το 1986 από ένα σινεμά του Νιουκάστλ και πλέον αποτελεί σημείο εκκίνησης για πολλούς σκηνοθέτες του Χόλιγουντ, αφού θεωρείται χώρος ανάδειξης ταλέντων.

Το αρχικό του όνομα ήταν London Lesbian and Gay film festival. Αργότερα, επιθυμώντας να διακρίνεται για μια πιο πολύπλευρη ταυτότητα, μετονομάστηκε σε BFI Flare: London LGBT festival.

Οι πρώτες ημέρες χαρακτηρίζονταν από πνεύμα εξέγερσης και επανάστασης. Σε άλλες πόλεις, η προβολή ταινιών με ομοφυλοφιλικό περιεχόμενο, στο πλαίσιο φεστιβάλ, είχε ήδη ξεκινήσει. Στο Λονδίνο, ωστόσο, αυτή η ιδέα ξεκίνησε να αναπτύσσεται το 1986. 30 χρόνια μετά, το LGBT Φεστιβάλ θεωρείται ζωτικής σημασίας, αφού δίνει πρόσφορο έδαφος στους «ήρωες» του queer σινεμά.

Σταδιακά, και καθώς το Φεστιβάλ «μεγάλωνε» σε δημοτικότητα, προστέθηκαν στο πρόγραμμα ομιλίες και η συμμετοχή του κόσμου ολοένα και αυξανόταν.

Νεαροί κινηματογραφιστές, όπως ο Γκρεγκ Αράκι και ο Τοντ Χέινς έκαναν τότε τις πρώτες τους εμφανίσεις, με τις ταινίες The Long Weeend (1989) και Poison (1990) αντίστοιχα.

Σήμερα, η ατμοσφαιρική λεσβιακή ιστορία Carol, του Τοντ Χέινς, με πρωταγωνίστριες τις Κέιτ Μπλάνσετ και Ρούνει Μάρα ήρθε στην κορυφή, σηματοδοτώντας έτσι την 30η επέτειο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λονδίνου για την ομοφυλοφιλία, που άνοιξε τις πύλες του στις 16 Μαρτίου και θα ρίξει αυλαία στις 27 Μαρτίου.

Ακολουθεί η ταινία Το Σαββατοκύριακο (The Weekend 2011) του Άντριου Χάι, το Happy Together (1997), ρομάντζο του Χονγκ Κονγκ, από τον Γουόνγκ ΚαρΓουάι, το Μυστικό του Brokeback Mountain (2005) του Άνγκ Λι, ενώ την πέμπτη θέση καταλαμβάνει το Paris is Burning (1990).

Απέσπασε έξι υποψηφιότητες για Όσκαρ και εννέα υποψηφιότητες Bafta, αν και «επέστρεψε σπίτι» με άδεια χέρια. Ωστόσο, αγαπήθηκε ιδιαίτερα από τους κριτικούς. «Μεθυστική η Carol» αναφέρει ο Πίτερ Μπράντσω του Guardian, ενώ τονίζει ότι η παράβαση και η μυστικότητα επιβάλλονται με παράδοξα γοητευτικό τρόπο στον «καθωσπρεπισμό».

«Δεν είναι έκπληξη το γεγονός ότι η ταινία βγήκε πρώτη», αναφέρει η αναπληρώτρια διευθύντρια Φεστιβάλ του BFI, Τρίσια Τετλ. «Ο Χέινς είναι ένας ιδιαίτερα αγαπητός δημιουργός, μέσα και έξω από την γκέι κοινότητα και αυτή είναι μια από τις καλύτερες ταινίες του».

Ο ίδιος ο Χέινς αισθάνεται περήφανος για την εν λόγω ανάδειξη. «Η Carol κρατά αξιόλογη συντροφιά σε ταινίες που σέβομαι και αγαπώ, όπως το Μυστικό του Brokeback Mountain και το Un Chant d’Amour (A Song of Love), καθώς και το Happy Together».

Η δεύτερη στη λίστα ταινία, το Σαββατοκύριακο, βρίσκεται αυτό το μήνα στα πρωτοσέλιδα της Ιταλίας. «Άχρηστη και άσεμνη» την χαρακτηρίζει το Διοικητικό Συμβούλιο Κινηματογράφου στο Βατικανό. Επίσης, επειδή πολλοί κινηματογράφοι ανήκουν στην ιδιοκτησία της Εκκλησίας, οι προβολές της έχουν περιοριστεί σημαντικά.

Παρασκευή βράδυ και ο Ράσελ βγαίνει για ποτό. Γνωρίζει τον Γκλεν και περνούν μαζί το σαββατοκύριακο. Οι δυο άντρες αναπτύσσουν ένα ιδιαίτερο «δέσιμο», που σύντομα εξελίσσεται σε κάτι περισσότερο.

Η επικεφαλής του αρχείου του BFI, Ρόμπιν Μπέικερ, εξήγησε ότι το εν λόγω φιλμ δεν έχει να κάνει με «γκέι ζητήματα», αλλά με «αληθινούς ανθρώπους και αληθινές καταστάσεις». Μάλιστα, το αποκάλεσε «ένα υπέροχο αντίδοτο στις κλισέ ταινίες με ομοφυλοφιλικό περιεχόμενο». Οι δυο πρώτες ταινίες στη λίστα, έχουν «υπέροχο τέλος και αυτό είναι καταπληκτικό».

Η παρούσα λίστα χαρακτηρίστηκε ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα από τους ανθρώπους του κινηματογράφου, αν και δεν μπορεί να παραβλεφθεί το γεγονός ότι υπάρχουν ηχηρές απουσίες. Κάποιες από αυτές είναι το Milk, ταινία του 2008 με πρωταγωνιστή τον Σον Πεν, το Pride (2014) και το Cabaret (1972) με την Λάιζα Μινέλι.

Η επικρατούσα αντίληψη είναι να θεωρείται η ΛΟΑΤ κινηματογραφική κουλτούρα μειονότητα, ακόμη και περιθωριοποιημένη. Αξίζει, ωστόσο, να επισημανθεί ότι πολλές από αυτές τις ταινίες εξυψώνουν την τέχνη του σινεμά. Συγκεκριμένα, οι Beau Travail (1999), Οδός Μαλχόλαντ (2001), Όλα για τη μητέρα μου (1999), Carol και Τροπική Ασθένεια (2004) είναι μερικές μόνο από τις καλύτερες δημιουργίες της τελευταίας γενιάς.

«Αυτή η λίστα δείχνει ότι το ΛΟΑΤ σινεμά, στα καλύτερά του, εμπνέει καινοτομία και νέα σκέψη», εξηγεί ο σκηνοθέτης και κριτικός Μαρκ Κάζενς. Μάλιστα, υπενθυμίζει ότι δυο από τους καλύτερους κινηματογραφιστές της Ασίας, οι Απιτσατπόνγκ Βεερασεθάκουλ και Τσάι Μινγκ- Λιάνγκ είναι ομοφυλόφιλοι. Παράλληλα, οι καλύτερες ταινίες στρέιτ δημιουργών, όπως είναι οι Ντέιβιντ Λιντς και Κλερ Ντενίς, έχουν γκέι θεματολογία. «Η θεματολογία αυτή αναζωογονεί είδη ταινιών, με τρανταχτό παράδειγμα το Μυστικό του Brokeback Mountain».

Η λίστα του BFI Flare περιλαμβάνει και παλαιότερες ταινίες, οι δημιουργοί των οποίων πήραν υψηλό ρίσκο, καθώς η ομοφυλοφιλία αποτελούσε τότε «παρανομία». Το Un Chant d’Amour, έτους 1950, του Ζαν Ζενέτ, σε σενάριο της Σελίνα Ρόμπερτσον περιέχει μια από τις πιο ερωτικές ομοφυλοφιλικές στιγμές στο σινεμά. Αυτή, που δυο φυλακισμένοι μοιράζονται ένα τσιγάρο μέσα από μια τρύπα, φυσώντας τον καπνό ο ένας στο στόμα του άλλου.

Η σημαντικότερη παλαιότερη ταινία στη λίστα, βέβαια, είναι η Mädchen in Uniform (Girls in Uniform) του 1931. Το φιλμ ξετυλίγει την ιστορία μιας μαθήτριας που ερωτεύεται την δασκάλα της. «Εξαιρετική» την χαρακτηρίζει η Τρίσια Τετλ, επικεφαλής των Φεστιβάλ στο BFI.

Η Τετλ καλωσόρισε την ψηφοφορία ως ένα μέσο για να παρακινήσει σχετική συζήτηση. «Είναι μια ευκαιρία να λάβουμε υπόψη το πόσο ανθεκτικές στο χρόνο είναι πολλές από τις ταινίες στη λίστα, αλλά και να αναγνωρίσουμε την σημαντική καλλιτεχνική προσφορά τους στην ιστορία του σινεμά».

entertainment.in.gr