Λένα Μαντά: Ειλικρινής και όχι μονόπλευρη η σχέση μου με τους αναγνώστες

Συνέντευξη στην Τζωρτζίνα Ντούτση

Η Λένα Μαντά μιλάει στο in.gr για το καινούριο της μυθιστόρημα «Γράμμα από χρυσό». Το βιβλίο κυκλοφορεί σε δύο εκδόσεις με διαφορετικά εξώφυλλα σε χρυσό ή μαύρο χρώμα, από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Λίγα λόγια για το βιβλίο
Σ’ αγαπώ… Μια τόση δα φράση, χαραγμένη σ’ ένα γράμμα… από ατόφιο χρυσάφι. Ένα κόσμημα που δημιουργήθηκε από έρωτα και προκάλεσε τη μοίρα τριών γυναικών. Η προγιαγιά Σμαράγδα, η κόρη της Χρυσαφένια και η εγγονή Σμαράγδα. Μια ιστορία που επαναλαμβάνεται. Δύο οικογένειες που δεν έπρεπε ποτέ να συναντηθούν. Ένας έρωτας που πέρασε από γενιά σε γενιά. Η Φένια, απόγονος και κληρονόμος, ανακαλύπτει τα μυστικά και τα λάθη που κατέστρεψαν και τη δική της ζωή. Ένα ταξίδι από την Κωνσταντινούπολη του 1910 μέχρι την Ελλάδα του 2016. Παντού και πάντα παρόν το γράμμα.

• Στο καινούριο σας μυθιστόρημα «Γράμμα από χρυσό» επιστρέφετε στην Πόλη… Πώς ήταν η τωρινή «περιήγηση» στα σοκάκια της Κωνσταντινούπολης και τι διαφορετικό σας έδειξε όταν την «περιδιαβαίνατε» με τη «Θεανώ»;

«Όπως πάντα και για κάθε βιβλίο μου που χρειάζεται να αναζητήσω ιστορικές πληροφορίες, το ταξίδι ήταν γοητευτικό και συναρπαστικό. Στο «Γράμμα από χρυσό» ήταν ανεπανάληπτο!
Πρώτα απ’ όλα έπιασα το νήμα από πολύ πιο πριν, από το 1910 και βρήκα πράγματα που ή δεν γνώριζα καθόλου ή είχα ξεχάσει! Ένα απλό παράδειγμα θα σας δώσω, δεν είχα ιδέα για το κλίμα που επικρατούσε στην Πόλη, όταν τα ελληνικά στρατεύματα προέλαυναν στην Μικρά Ασία, τι συναισθήματα είχαν εγείρει οι νίκες των Ελλήνων καθώς και το εορταστικό κλίμα που επικρατούσε με το αντιτορπιλικό Αβέρωφ απέναντι από την Αγία Σοφία με την ελληνική σημαία να κυματίζει! Ήταν κάτι εντελώς διαφορετικό από την Θεανώ!
Το κάθε βιβλίο μου που περιέχει μικρές πινελιές ιστορίας, γιατί δεν γράφω ιστορικά μυθιστορήματα, απαιτεί μια διεξοδική έρευνα στον χώρο και στον χρόνο που τοποθετώ τους ήρωές μου και το μύθο τους. Έτσι έγινε και σε αυτό το βιβλίο. Για το γλωσσικό ιδίωμα για παράδειγμα, χρησιμοποίησα το Λεξικό του Κωνσταντινουπολίτικου γλωσσικού ιδιώματος του Νίκου Ζαχαριάδη. Ακόμα διάβασα το Αβέρωφ του Τζον Καρ και πολλά άλλα που με βοήθησαν να προχωρήσω σωστά. Τέλος, υπάρχει πάντα και η δικλίδα ασφαλείας, που λέγεται Άννα Μαράντη και είναι η επιμελήτριά μου! Κάθε τι που μπορεί να ξεφύγει από μένα, δεν περνάει από την Άννα».

• Έχετε αποκαλύψει ότι η αρχική ιδέα για το βιβλίο δεν ανήκει σε εσάς, ενώ παράλληλα το «γράμμα από χρυσό» ως κόσμημα, ανήκει πραγματικά σε εσάς…

«Αλήθεια είναι! Ο άντρας μου είχε την ιδέα για ένα κόσμημα που περνάει από γενιά σε γενιά! Αόριστη η ιδέα σαφώς, αλλά για μένα ήταν αρκετή για να ξεκινήσω το μύθο και να εντάξω σε αυτόν ένα δικό του δώρο που μου είχε κάνει πριν 34 χρόνια, όταν γνωριστήκαμε. Ένας χρυσός φάκελος που ανοίγει και που από το εσωτερικό του βγαίνει μια χρυσή πλακέτα που γράφει Σ’ αγαπώ».

• Αναφέρετε ότι το βιβλίο αυτό είναι «σαν να κατοικοεδρεύει μέσα σας». Για ποιο λόγο νιώθετε τόσο δεμένη μαζί του;

«Έτσι ήταν όσο το έγραφα. Σαν να το κουβαλούσα μέσα μου από πάντα, αλλά δεν μπορώ να το εξηγήσω. Ίσως το θέμα, ίσως ο τρόπος που γράφτηκε και οι δύσκολες συνθήκες κάτω από τις οποίες δημιουργήθηκε. Ακόμα και η ηρωίδα μου η Φένια, ήταν, ίσως και λόγο ηλικίας, πολύ περισσότερο κοντά μου!».

• Από τις τρεις πρωταγωνίστριες της ιστορίας σας, ταυτίζεστε περισσότερο με τη Φένια;

«Δεν θα το έλεγα. Η Φένια είναι μόνο πιο κοντά στην ηλικία μου. Κατά τα άλλα δεν έχω κοινά μαζί της. Περισσότερο η γιαγιά Σμαράγδα είναι πιο κοντά σε μένα, στην νοοτροπία μου, στις απόψεις μου. Και πιο αγαπημένη φυσικά η Μέλπω, η θεία της Φένιας».

• Το «Γράμμα από χρυσό» είναι το μοναδικό βιβλίο που δεν διάβασε ο σύζυγός σας καθώς το γράφατε, παρά μόνο όταν ολοκληρώθηκε. Νιώσατε άγχος ή ανησυχία για το αν θα του άρεσε και ποιες οι δικές του επισημάνσεις όταν το διάβασε;

«Εκείνη την εποχή, ο Γιώργος έδινε μια τεράστια μάχη για να σταθεί ξανά στα πόδια του μετά την σοβαρή εγχείρηση καρδιάς στην οποία υποβλήθηκε. Όσο για μένα, το τελευταίο πράγμα που θα μπορούσα να σκεφτώ, ήταν αν θα είχε ενστάσεις για το βιβλίο. Το πρώτο μου μέλημα ήταν να τον βοηθήσω να γίνει καλά. Ήμουν η νοσηλεύτριά του και βρισκόμουν σε συνεχή επικοινωνία με τους γιατρούς του. Έγραφα όταν κοιμόταν και μάλιστα στο χέρι, για να είμαι δίπλα του και αυτό γιατί είχα ανάγκη να ξεφεύγω λίγο από τον φόβο, την αγωνία, τον πόνο… Πέρασαν μήνες μέχρι ο Γιώργος να είναι σε θέση να το διαβάσει».

• Οι εκπλήξεις όμως συνεχίζονται για τους αναγνώστες: Δυο εξώφυλλα, το μισό βιβλίο το γράψατε στο χέρι, ενώ αυτή τη φορά δεν θα κάνετε και παρουσιάσεις του βιβλίου…

«Τα δύο εξώφυλλα δημιουργήθηκαν γιατί εκτός από την «αναποφασιστικότητα» τη δική μου και των εκδόσεων Ψυχογιός, είδαμε ότι και οι αναγνώστες διχάστηκαν! Έτσι αποφασίσαμε να τα βγάλουμε και τα δύο και να επιλέξει ο κάθε αναγνώστης, ποιο από τα δύο ήθελε στη βιβλιοθήκη του! Οι παρουσιάσεις που δεν θα γίνουν, είναι μια απόφαση που πάρθηκε κοινή συναινέση με τις εκδόσεις Ψυχογιός. Η περσινή χρονιά ήταν πάρα πολύ δύσκολη για μένα και πιέστηκα πολύ. Ένα διάλειμμα ήταν πλέον επιβεβλημένο! Θα μου λείψουν οι φίλοι σε όλη την Ελλάδα και στην Κύπρο, αλλά θα τα πούμε με περισσότερο κέφι, του χρόνου!».

• Το πεπρωμένο, το κισμέτ, παίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο βιβλίο. Πιστεύετε στο πεπρωμένο ή τη μοίρα του την ορίζει ο ίδιος ο άνθρωπος;

«Δεν είναι τόσο απλό, τουλάχιστον κατά τη δική μου λογική. Σίγουρα η μοίρα μας δοκιμάζει, αλλά ο τρόπος με τον οποίο απαντάμε στην «πρόκληση», είναι καθοριστικός για τη συνέχεια. Έτσι μοίρα, τύχη, κισμέτ ή όπως αλλιώς το λέμε, έρχεται σε συνδυασμό ή ακόμα και σε… μετωπική με τον ίδιο τον άνθρωπο και τις δυνάμεις του».

• Ένα από τα πρόσωπα που ξεχωρίζει με το δικό του τρόπο στη νέα σας ιστορία είναι ο Καρίμ, ο νεαρός πρόσφυγας από τη Συρία, στον οποίο η Φένια παρέχει στέγη. Δεν μένετε ανεπηρέαστη από το μεγάλο προσφυγικό/ανθρωπιστικό ζήτημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και ολόκληρη η Ευρώπη…

«Σαφώς και όχι! Βέβαια, για να είμαστε πιο ακριβείς, η Ευρώπη το αντιμετωπίζει, η Ελλάδα όμως, το εισέπραξε και θεωρώ ότι φάνηκε για μια ακόμα φορά παλικάρι με ψυχή, παρ’ όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει και είναι τεράστια και δισεπίλυτα. Τα νησιά μας ήταν τα πρώτα που αντιμετώπισαν όλο αυτό το τεράστιο κύμα ανθρώπων που έφυγαν από τον τόπο τους, όχι γιατί το ήθελαν, αλλά για να σωθούν. Κάτι ξέρει ο Έλληνας από προσφυγιά…».

• Η ενέργεια της ηρωίδα σας να βοηθήσει με τον τρόπο αυτό το Σύριο πρόσφυγα θεωρείτε πως είναι μια ενέργεια που αφορά τη μειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας; Είναι οι Έλληνες αλληλέγγυοι ή ξενοφοβικοί; Είναι μια πρωτοβουλία που θα τη βλέπαμε και από τη Λένα Μαντά;

«Δεν θα έλεγα μειοψηφία αυτούς που έπεσαν ακόμα και στην θάλασσα για να σώσουν τους πρόσφυγες, ούτε αυτούς που μοιράστηκαν ρούχα και φαγητό. Απλώς θεωρώ ότι οι ρατσιστικές κορώνες, είναι πιο δυνατές και γι’ αυτό ακούγονται. Αυτοί που βοήθησαν δεν ήταν… υψίφωνοι κι ας ήταν περισσότεροι. Ούτε σαφώς υποστηρίζω ότι δεν έχουμε και μια ξενοφοβία μέσα μας, δεδομένου όσων γίνονται στις μέρες μας, όμως θέλω να πιστεύω πως δεν είναι η πλειονότητα!
Όσο για μένα, θα σας πω ότι δεν είμαι… υψίφωνος. Ό,τι κάνω επιλέγω να μένει σε χαμηλούς τόνους και δεν θα το συζητήσω».

• Είστε ένα δημόσιο πρόσωπο που δεν φοβάστε, ούτε έχετε ενδοιασμούς να μοιραστείτε με το κοινό γεγονότα που αφορούν την προσωπική σας ζωή ή εκείνη των οικείων σας, όπως η περιπέτεια υγείας του συζύγου σας, ο χωρισμός της κόρης σας…

«Διατηρώ τέσσερα προφίλ στο facebook και απαντώ η ίδια. Καθημερινά δέχομαι μηνύματα από ανθρώπους που μου ανοίγουν την ψυχή τους, που μου λένε τα οικογενειακά τους, μου ανακοινώνουν γάμους, γεννήσεις, βαφτίσεις, αρρώστιες, θανάτους. Αυτό δεν μπορεί να είναι μονόπλευρο, αν θέλεις μια ειλικρινή σχέση με τους ανθρώπους που σε αγαπάνε και στο δείχνουν».

• Έχετε έτοιμη την επόμενη ιστορία που θα μας αφηγηθείτε το Μάιο του 2018;

«Το επόμενο μυθιστόρημα έχει ήδη παραδοθεί στις εκδόσεις Ψυχογιός αλλά είναι πολύ νωρίς για να πούμε κάτι γι’ αυτό! Ακόμα διαβάζουμε ένα γράμμα από χρυσό!».

entertainment.in.gr