Πολύ κακό για το τίποτα: Διαβάζοντας το βιβλίο του Στέφανου Κασσελάκη

Αν κάποιος νομίζει ότι θα γίνει σοφότερος για τα πεπραγμένα του ΣΥΡΙΖΑ και τον έκπτωτο πρόεδρό του Στέφανο Κασσελάκη, διαβάζοντας το βιβλίο του τελευταίου «Δεύτερη Ευκαιρία», μάλλον ατύχησε. Το σχεδόν 400 σελίδων πόνημα διαβάζεται σχετικά εύκολα, πόσο μάλλον αν υπολογίσουμε τις σελίδες με τις φωτογραφίες από τη ζωή του κ. Κασσελάκη κι εκείνες από την περίοδο που βρέθηκε στη θέση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όπως επίσης και όλες τις -αχρείαστες σ’ ένα βιβλίο- αναπαραγωγές των αναρτήσεων που έκανε κατά καιρούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ένα βιβλίο-ανάρτηση

Μιλώντας για αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η γραφή του βιβλίου θυμίζει ακριβώς αυτό. Μια μεγάλη ανάρτηση απ’ αυτές που συνηθίζει ο Στέφανος Κασσελάκης απευθυνόμενος στο κοινό που τον πιστεύει και το οποίο ως γνωστόν δεν θα προδώσει ποτέ, όπως ο ίδιος επαναλαμβάνει και στις σελίδες του βιβλίου.

Η γενική αίσθηση που αποκομίζει ο αναγνώστης είναι πως αν παρακολουθούσε την πορεία του Στέφανου Κασσελάκη από τη στιγμή που εμφανίστηκε στο πολιτικό σκηνικό της χώρας έως σήμερα, λίγα είναι εκείνα που δεν ξέρει για τον ίδιο. Κι αυτό επειδή ο ίδιος έχει φροντίσει μέσω των παρεμβάσεών του (αναρτήσεις, συνεντεύξεις, άρθρα, ομιλίες κλπ.) να πει όσα ήθελε να πει, πολλά εκ των οποίων επαναλαμβάνει και στο βιβλίο. Γι’ αυτό και λέμε ότι κανείς δεν γίνεται σοφότερος διαβάζοντας τη «Δεύτερη Ευκαιρία».

Ούτε μία φράση αυτοκριτικής

Υπάρχουν όμως και κάποια πράγματα στα οποία δεν αναφέρεται καν κι αυτό προκαλεί μια κάποια εντύπωση. Όχι για κανένα άλλο λόγο αλλά επειδή πρόκειται για γεγονότα που συνέβησαν και δείχνει είτε να αγνοεί είτε για κάποιους λόγους δεν επιθυμούσε να τα θυμίσει ή να πάρει θέση γι’ αυτά.

Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι μέσα σε σχεδόν 400 σελίδες δεν βρήκαμε ούτε μία φράση αυτοκριτικής ή παραδοχής ότι έκανε και ο ίδιος λάθη. Σε όλο το βιβλίο και ειδικά στο δεύτερο μισό που αφορά την περίοδο του ΣΥΡΙΖΑ για όλα φταίνε μόνο οι άλλοι και πουθενά αυτός.

Αυτοαναφορικότητα και αμετροέπεια

Αντιθέτως, όλο το βιβλίο διαπνέεται από πνεύμα αυτοαναφορικότητας που καταντάει βαρετό από ένα σημείο και μετά, αλλά και μια επαναλαμβανόμενη διάθεση αυτοθαυμασμού και αμετροέπειας. Για να το πούμε πιο απλά, ο ελληνικός λαός περίμενε έναν άνθρωπο σαν τον κ. Κασσελάκη να έρθει από την Αμερική για να διορθώσει τα κακώς κείμενα της πολιτικής και της καθημερινότητας τα οποία μαστίζουν την Ελλάδα εδώ και δεκαετίες.

Αυτή η στάση θυμίζει εποχές του ’50 όταν στη ρημαγμένη Ελλάδα κατέφτανε ο συγγενής που χρόνια πριν είχε μεταναστεύσει στην Αμερική, έχει τακτοποιηθεί οικονομικά, έχει γνωρίσει άλλα ήθη κι έθιμα και διαπιστώνει ότι η πατρίδα του παραμένει σε μια πρωτόγονη κατάσταση την οποία και στηλιτεύει.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά: «Δεν προσέγγισα την ελληνική πολιτική ως επιχείρηση, αλλά θα κάνω δική μου δουλειά να καθαρίσω την ελληνική πολιτική και τελικά να βάλω κάποια τάξη στην πατρίδα μου» (σελ. 140). Σε άλλο σημείο μιλώντας για τον εαυτό του λέει «είμαι ένας «ακτιβιστής» πολίτης που θέλει να γκρεμίσει τα τείχη της πολιτικής και να κάνει το «σύστημα» να λειτουργήσει για ευρεία ευημερία» (σελ. 139).

«Εκτός τόπου και χρόνου»

Ο ίδιος παραδέχεται επανειλημμένα ότι «ένοιωθα εκτός τόπου και χρόνου στην Ελλάδα» (σελ. 36, σελ. 49), ενώ λίγο πιο κάτω και αφού αναφέρεται στην περίοδο που σπούδαζε στην Αμερική σημειώνει ότι «ίσως υποσυνείδητα θέλω να εκδικηθώ το ελληνικό σύστημα που με ανάγκασε να φύγω από τη χώρα. Ίσως χρειάστηκαν 19 χρόνια για να σερβιριστεί αυτό το πιάτο» (σελ. 58).

Για να είμαστε ειλικρινείς η λέξη «αναγκάστηκε» να φύγει για τις ΗΠΑ για σπουδές δεν συνάδει απόλυτα με τα όσα αναφέρει για τη χώρα. Σύμφωνα με το αφήγημα που έχει επαναλάβει ο κ. Κασσελάκης, πήγε στην Αμερική όταν η οικογένειά του μπήκε σε μια μεγάλη περιπέτεια με ένα παραδικαστικό κύκλωμα στην Ελλάδα.

Λατρεία για τις ΗΠΑ

Ωστόσο, πριν γίνει όλο αυτό, ο ίδιος ήδη μιλάει εξαιρετικά κολακευτικά για τις ΗΠΑ τις οποίες έχει επισκεφτεί ουκ ολίγες φορές επ’ αφορμή και των σπουδών του αδελφού του στο ΜΙΤ. Αλλά και ο τρόπος που περιγράφει τα όσα έγιναν μέχρι να πάρει την έγκριση των γονιών του και να φύγει, δείχνουν ότι είχε έντονη επιθυμία να το κάνει.

Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά: «Αν δεν είχα μεταναστεύει στις ΗΠΑ για την εκπαίδευσή μου, πιθανότατα θα ήμουν μηχανικός κάπου στην Ευρώπη σήμερα. Σίγουρα δεν θα γινόμουν νέος πολιτικός αρχηγός στην Ελλάδα. Έτσι, σε όλους τους επικριτές μου στην Ελλάδα από την άκρα Αριστερά που μισούν την Αμερική: τώρα έχετε ακόμη ένα λόγο να το κάνετε» (σελ. 95).

Εδώ αντιλαμβάνεται κανείς ότι η αγάπη του για την Αμερική είναι τέτοια που θεωρεί ότι μόνο ένας μετανάστης στη συγκεκριμένη χώρα μπορεί να γίνει πολιτικός αρχηγός στην Ελλάδα. Σε περίπτωση που γίνει μηχανικός σε κάποια χώρα της Ευρώπης, θα μείνει μηχανικός.

Εθνική υπερηφάνεια

Προς επίρρωση όλων αυτών δίνει και άλλα παραδείγματα, από την περίοδο που ήταν μαθητής στο γυμνάσιο του Κολλεγίου Αθηνών.

«Κατά ένα περίεργο τρόπο η περιορισμένη κοινωνικοποίησή μου με τους συνομηλίκους μου με οδήγησε στην εσωτερική διαμόρφωση μιας βαθιάς εθνικής υπερηφάνειας. Οι συμμαθητές μου στον Γυμνάσιο δεν έπαιρναν στα  σοβαρά τις εθνικές εορτές…Έβλεπα τις ταινίες κι ένοιωθα τόσο περήφανος για την πατρίδα μας, ιδιαίτερα όταν επρόκειτο για την εθνική αντίσταση κατά του φασισμού. Ανατρίχιαζα ξαφνικά με τα πλάνα των μαχητών και με τον ήχο των ύμνων της Αντίστασης που στόχευαν να κρατήσουν το ηθικό ψηλά. Και τότε παρατηρούσα το χάος στην υπόλοιπη αίθουσα κι ένοιωθα εντελώς εκτός τόπου και χρόνου» (σελ. 36).

Ο κ. Κασσελάκης αφιερώνει αρκετές σελίδες στις σπουδές του στις ΗΠΑ, στο πόσο καλός ήταν σε όλα, σε πόσα πράγματα διακρίθηκε, πως κέρδισε την εκτίμηση καθηγητών, συμφοιτητών κλπ. κλπ. Η αριστεία προσωποποιημένη, θα λέγαμε σήμερα.

Εν συνεχεία μιλάει για τα πρώτα επαγγελματικά του βήματα τα χρόνια στην Goldman Sachs, τις επιχειρήσεις, τη σχέση του με κοπέλα από την Αϊόβα με την οποία και αρραβωνιάστηκε, την ομοφυλοφιλία, τη γνωριμία του με τον Τάϊλερ, τις ανησυχίες του για το μάλλον και πως τελικά ασχολήθηκε με τη ναυτιλία.

Άγνοια περί ανισοτήτων

Είναι εντυπωσιακό επίσης ότι μέχρι να πάει στις ΗΠΑ, δεν είχε ιδέα ότι υπάρχουν ανισότητες στον κόσμο, πλούσιοι και φτωχοί, αδύναμοι και δυνατοί κλπ. Όπως αναφέρει: «Ήμουν απλά ανίδεος για τις τεράστιες κοινωνικοοικονομικές ανισότητες που υπήρχαν στην πόλη (σ.σ. εννοεί την Αθήνα) και σε συνδυασμό με την έντονη εμμονή μου στη μελέτη, ποτέ δεν συνειδητοποίησα τη δική μας οικονομική κατάσταση» (σελ. 36-37).

Για την ιστορία, όπως συμπληρώνει ο ίδιος, εκείνη την περίοδο «δεν είχα καν συνειδητοποιήσει σε πόσο μεγάλο σπίτι ζούσαμε εκείνη την εποχή. Εκτός από το να επισκέπτομαι τους δύο κοντινούς μου φίλους στο προάστιο της Κηφισιάς ή να επισκέπτομαι στον Πειραιά τα γραφεία του πατέρα μου ή για να πάρω το πλοίο για το εξοχικό μας στις Σπέτσες, δεν έχω καμία σχεδόν άλλη ανάμνηση από τα άλλα μέρη της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας». (σελ. 36).

Τα άρθρα

Στις ΗΠΑ αρχίζει να αρθρογραφεί και στον «Εθνικό Κήρυκα», την εφημερίδα της ομογένειας. Στο βιβλίο του αναφέρεται σε αυτά τα άρθρα, τα οποία είχε φέρει στο φως ο Δημήτρης Ψαρράς από την «Εφημερίδα των Συντακτών», αποκαλύπτοντας  τι έγραφε τότε ο Στέφανος Κασσελάκης με το ψευδώνυμο Αριστοτέλης Οικονόμου.

Όπως λέει «και ναι, στα 24 μου τασσόμουν υπέρ του μικρότερου δημοσίου στην Ελλάδα, με στόχο την τόνωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, καθώς και υπέρ των ιδιωτικών πανεπιστημίων» (σελ. 58). Με αυτή τη φράση θα περίμενε κανείς να δει ότι απορρίπτει τις σκέψεις που είχε τότε. Στην επόμενη ακριβώς φράση γράφει: «Πιστεύω σε ένα έξυπνο, μικρό και ανταγωνιστικά στελεχωμένο δημόσιο. Ένα «παχυλό» δημόσιο σημαίνει κατάχρηση των χρημάτων του ελληνικού λαού».

Η εποχή του ΣΥΡΙΖΑ

Το δεύτερο μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένο στον ΣΥΡΙΖΑ. Αναφέρεται στη γνωριμία του με τον Αλέξη Τσίπρα, παραδόξως δεν αναφέρει πουθενά το ρόλο του γενικού διευθυντή του Μανόλη Καπνισάκη, ο οποίος εκείνη την περίοδο ήταν στο τομέα διαφάνειας του κόμματος, υπό τον Παύλο Πολάκη.

Για τον ΣΥΡΙΖΑ ας αφήσουμε το βιβλίο Κασσελάκη να μιλήσει με ορισμένα χαρακτηριστικά σημεία:

«Στέφανε ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πρόεδρο. Χρειάζεται έναν CEO σαν και σένα να πάει παντού και να πακετάρει όλο αυτό το πράγμα» (σελ. 176). Τη φράση αυτή την αποδίδει στον Αλέξη Τσίπρα λίγο πριν τις επαναληπτικές εκλογές το καλοκαίρι του 2023.  Την ίδια ώρα ο κ. Κασσελάκης παραπονιέται για την απαλοιφή από το βιογραφικό του την εμπειρία του στην Goldman Sachs, από πλευράς του κόμματος, μιλώντας για την «επιτομή του φοβικού ΣΥΡΙΖΑ» (σελ. 177).

Επαναλαμβάνει ότι δεν είχε ποτέ στο μυαλό του να διεκδικήσει την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, υποστηρίζοντας ότι έστειλε στην Έφη Αχτσιόγλου (για την οποία επαναλαμβάνει ότι φερόταν σαν πρόεδρος πριν καν εκλεγεί) σειρά προτάσεων για τις οποίες ουδέποτε πήρε απάντηση.

Την απόφασή του να κατέβει ως υποψήφιος την πήρε, όπως αναφέρει, από την προτροπή του κόσμου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Λίγες μέρες μετά παρουσιάζει το μήνυμα «Με λένε Στέφανο κι έχω να σας πω κάτι».

Για τον Αλέξη

«Ο Αλέξης ποτέ δεν αφιέρωνε τόσο χρόνο στους βουλευτές του» (σελ. 208). Η αναφορά από την πλευρά Κασσελάκη γίνεται στο κεφάλαιο που αφορά στο τριήμερο που είχαν περάσει οι βουλευτές του κόμματος στο εξοχικό Κασσελάκη, στις Σπέτσες.

«Ο Παύλος επέλεξε ν΄απέχει… Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως τον χρόνο που ήμουν πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ποτέ δεν χαιρέτησε, ούτε μία φορά, έστω και δια χειραψίας τον Τάιλερ» (σελ. 209). Η αναφορά έχει να κάνει με τον Παύλο Πολάκη και τη στάση του στο νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια.

«Το πιο μεγάλο μου «λάθος», αυτό που αποτέλεσε την αρχή του τέλους μου στον προεδρικό θώκο του ΣΥΡΙΖΑ ήταν η αμφισβήτηση του Αλέξη Τσίπρα… Αυτό που είχαν ανάγκη (σ.σ. οι του ΣΥΡΙΖΑ) ήταν ένας αποδιοπομπαίος τράγος προκειμένου να του ρίξουν όλες τις ευθύνες, πολιτικές και οικονομικές» (σελ. 224-225). Είναι ενδεικτικό ότι ακόμα κι εδώ που χρησιμοποιείται για πρώτη και τελευταία φορά η λέξη λάθος απ’ την πλευρά Κασσελάκη, μπαίνει σε εισαγωγικά.

Η παραίτηση Κασσελάκη

«Στις 09,08.2024 ετοίμασα την επιστολή παραίτησής μου από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Δεν προέβην ποτέ στην παραίτηση, γιατί δεν είχα το δικαίωμα να το κάνω. Θα ήταν σαν να πρόδιδα όλον αυτόν τον κόσμο που με στήριζε μέχρι τότε» (σελ. 303). Τρεις φράσεις, μια τεράστια αντίφαση. Ο κάθε λογικός άνθρωπος θα αναρωτηθεί το προφανές: αφού υποστηρίζει πως δεν είχε το… δικαίωμα, για ποιον λόγο ετοίμασε την επιστολή;

Σε γενικές γραμμές ο Στέφανος Κασσελάκης καθ’ όλη την περίοδο που βρέθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ αυτοπαρουσιάζεται ως ο άνθρωπος με τις νέες ιδέες, εκείνος που ήθελε ν΄αλλάξει πράγματα και που από την πρώτη στιγμή δέχθηκε έναν απίστευτο εσωτερικό πόλεμο που τον εμπόδισαν να τα κάνει πράξη.

Αυτοπαρουσιάζεται ως συναινετικός, με κατανόηση, με ενσυναίσθηση, με διάθεση να συνεργαστεί, έχοντας απέναντί του το παλιό κόμμα και την… Όλγα Γεροβασίλη για την οποία θεωρεί ότι ήταν ο άνθρωπος του Αλέξη στο κόμμα που λειτούργησε εναντίον του και οδήγησε στην έκπτωσή του.

Τι παρέλειψε να γράψει

Όπως είπαμε και στην αρχή, απουσιάζει κάθε διάθεση αυτοκριτικής από την πλευρά Κασσελάκη. Για παράδειγμα δεν γίνεται πουθενά λόγος για την υπερβολική έκθεση του στα ΜΜΕ, μια αυτοπροβολή που γινόταν για πάρτη του και μόνο, σε σημείο που ακόμα και πιο στενοί του συνεργάτες του έλεγαν να  περιορίσει.

Δεν γίνεται πουθενά λόγος για αναρτήσεις του που προκάλεσαν σάλο στον ΣΥΡΙΖΑ καθώς δεν είχαν καμία σχέση με αριστερό κόμμα. Αναφέρεται π.χ. στο ταξίδι του στην Παλαιστίνη, αλλά δεν λέει πουθενά ότι λίγες μέρες νωρίτερα από τις ΗΠΑ είχε κάνει μια ανάρτηση αναφανδόν υπέρ του Ισραήλ που προκάλεσε σάλο στην Κουμουνδούρου.

Ομοίως, δεν λέει κουβέντα για το γεγονός ότι στο ταξίδι του στις ΗΠΑ τον Απρίλιο του 2024 είχε κανονίσει συνάντηση με το σκληρό ισραηλινό λόμπι AIPAC το οποίο και αναγκάστηκε να ακυρώσει μετά από πιέσεις της Κουμουνδούρου.

ΝΑΤΟ, τρολ και τοξικότητα

Δεν εξηγεί γιατί αποκάλεσε «Ιερή Συμμαχία το ΝΑΤΟ», ούτε αναφέρεται στο γεγονός των ευρωεκλογών, όπου η ΝΔ έχασε σχεδόν 11 μονάδες από τη δύναμή της και ο ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο δεν κέρδισε κάποια απ’ αυτές, αλλά έχασε κι άλλο απ’ τα ποσοστά του σε σχέση με τις κάλπες των εθνικών εκλογών.

Δεν αναφέρεται στο πως άδειαζε ακόμα και στενούς του συνεργάτες (π.χ. την εκπρόσωπο Τύπου του κόμματος Δώρα Αυγέρη), λέγοντας άλλα τη μια φορά και τα εντελώς αντίθετα την άλλη.

Δεν αναφέρει ούτε μία λέξη για τα δεκάδες τρολ που τον στήριξαν φανατικά καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και στη συνέχεια κατά τη διάρκεια της θητείας του, και τα οποία δημιούργησαν ένα κλίμα απίστευτης τοξικότητας και διχασμού στο κόμμα.

Ομοίως δεν είπε κουβέντα για τη σχέση στενών συνεργατών του με αυτά τα τρολ, τα οποία απεργάζονταν και τη διαγραφή Σπίρτζη από τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως αποκαλύφθηκε από screenshots που είδαν το φως της δημοσιότητας και τα οποία ουδέποτε διαψεύστηκαν από μεριάς του.

Πλήθος αντιφάσεων

Και εννοείται δεν αναφέρει κουβέντα για το πλήθος αντιφάσεων στις δηλώσεις ή τις αποφάσεις που πήρε ως πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ που έφερναν σε πλήρη σύγχυση την Κουμουνδούρου και ανάγκαζαν τα στελέχη να απολογούνται για τις παλινωδίες του. Για παράδειγμα:

Τη δήλωση του διευθυντή του Μανόλη Καπνισάκη ότι είχε δεχθεί πρόταση το 2019 να είναι υπουργός του Μητσοτάκη. Τη δήλωση του ίδιου σε συνέντευξή του στην ιταλική εφημερίδα La Stampa ότι «θα ήταν ένας από τους καλύτερους υπουργούς του Μητσοτάκη». Το γεγονός ότι στη λέξη «Αριστερά» εμφάνιζε μια συνεχόμενη «αλλεργία», αποφεύγοντας να τη χρησιμοποιεί, ακόμα και στο βιβλίο του των 400 σελίδων, οι σχετικές αναφορές είναι μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού.

Για το τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι στον κ. Κασσελάκη ανήκει μια μεγάλη αλήθεια. Η διαπίστωση πως αν ο ΣΥΡΙΖΑ λειτουργούσε σωστά ως κόμμα, ο ίδιος δεν θα εκλεγόταν ποτέ πρόεδρός του. Αυτή η κουβέντα είναι η μεγαλύτερη αλήθεια που έχει ειπωθεί για τον ΣΥΡΙΖΑ τον τελευταίο 1,5 χρόνο και του ανήκει. Παραδόξως, απουσιάζει απ’ το βιβλίο του. Ίσως την επόμενη φορά…