Αναπροσαρμοζόμενες προσδοκίες

Ένα από τα βασικά συστατικά του πολιτικού συστήματος που επηρεάζει σχεδόν πάντα το εκλογικό αποτέλεσμα, είναι η θεωρία των εκλογικών κύκλων. Σύμφωνα με αυτή, η εκάστοτε κυβέρνηση αναλώνεται στο βασικό πρόγραμμα των μεγάλων μεταρρυθμίσεων σε μια οικονομία τα δύο πρώτα χρόνια, ώστε να ωριμάσουν και να αφομοιωθούν από τους πολίτες, τα επόμενα δύο, επιδιώκοντας μάλιστα συγκεκριμένες παροχές προς το τέλος της κυβερνητικής θητείας, προς προσέλκυση όλο και περισσότερων ψηφοφόρων, με στόχο την επανεκλογή.

Αυτή η λογική βέβαια στην ελληνική πραγματικότητα, όταν μία οικονομία δεν είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστική και δεν έχει ισορροπήσει, μπορεί να δημιουργήσει μακροοικονομικές διαταραχές στο έλλειμμα το χρέος και την ανεργία.

Αυτή ακριβώς είναι η λογική των αναπροσαρμοζόμενων προσδοκιών, που σημαίνει πως είναι σχετικά εύκολο, αν δεν υπάρχει η απαραίτητη σύνεση και συνέπεια, ως προς τα δημοσιονομικά του κράτους, να μεταβούμε σε μία οικονομία με διευρυμένα ελλείμματα, τα οποία μπορεί να αυξηθούν περαιτέρω, αν επιχειρηθεί στο μέλλον από οποιαδήποτε κυβέρνηση, μία αλόγιστη αύξηση των φόρων, η οποία δεν θα είναι συμβατή με την ανάπτυξη αλλά και την παραγωγικότητα της ελληνικής οικονομίας.

Αν λοιπόν οι διεθνείς αγορές αντιληφθούν ότι τα κόμματα εξουσίας κάνουν προσπάθεια στο να δεσμευθούν είτε για εκτεταμένες παροχές χωρίς δημοσιονομικό περιθώριο, είτε για διεύρυνση της φορολογίας χωρίς σχέδιο για αύξηση της φορολογικής βάσης με ορθολογική κατανομή των φορολογικών βαρών, τότε ενδέχεται να αυξηθούν τα διεθνή επιτόκια δανεισμού και η χώρα να βρεθεί σε δύσκολη θέση, τόσο στο δημοσιονομικό έλλειμμα, όσο και στο ισοζύγιο πληρωμών, δυσχεραίνοντας την ανταγωνιστικότητα αλλά και την κερδοφορία των ελληνικών επιχειρήσεων.

Εν κατακλείδι, παρά τις ιδεολογικές διαφορές των πολιτικών κομμάτων, θα πρέπει στα μεγάλα ζητήματα που αφορούν την εθνική οικονομία και τα σημαντικά μακροοικονομικά μεγέθη που επηρεάζουν την ανάπτυξη και την βιωσιμότητα της ελληνικής οικονομίας, να υπάρχει μία ελάχιστη διακομματική συναίνεση, καθώς με αυτό τον τρόπο ελαχιστοποιείται αλλά και επιμερίζεται στον χρόνο το ρίσκο αθέτησης δημοσιονομικών υποχρεώσεων, ενισχύοντας σημαντικά την διεθνή αξιοπιστία της χώρας, αλλά και τις προσπάθειες ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας.

Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός