Ιαπωνικό… «αντίδοτο» στους εργασιομανείς μπαμπάδες;

Δρόμος μετ’ εμποδίων

Κατά πολλούς αναλυτές, πρόκειται για ακόμη μια αντανάκλαση των αυστηρών κοινωνικών και φυλετικών στερεοτύπων στη χώρα.

Φαίνεται ωστόσο ότι συντρέχουν κι άλλοι λόγοι…

Βάσει της ιαπωνικής νομοθεσίας, οι άντρες δικαιούνται ευέλικτης άδειας πατρότητας μέσα στο πρώτο δίμηνο από τη γέννηση κάθε παιδιού.

Η συνολική προβλεπόμενη διάρκειά της είναι τέσσερις εβδομάδες, με έως και το 80% των αποδοχών.

Προστίθεται δε στη γονεϊκή άδεια 1 έτους που ισχύει και για τους δύο γονείς στην Ιαπωνία και την οποία επίσης παίρνουν στη συντριπτική πλειονότητα γυναίκες.

Ένας από τους βασικούς λόγους είναι ότι κατά μέσο όρο έχουν μικρότερες αμοιβές.

Τώρα, η κυβέρνηση Κισίντα υπόσχεται ακόμη υψηλότερες πληρωμές για την άδεια φροντίδας των παιδιών, σε μια προφανή προσπάθεια να δώσει τη δυνατότητα σε περισσότερους άνδρες εργαζόμενους να επικεντρωθούν στη γονική μέριμνα.

Ο προβληματισμός παρ’ όλα αυτά περισσεύει…

Βασική αιτία δεν είναι μόνο η βαθιά ριζωμένη εργασιακή κουλτούρα στους Ιάπωνες και οι φόβοι για «φρένο» στην επαγγελματική ανέλιξη, αλλά και τα «παραθυράκια» του ίδιου του νόμου ως προς την σωστή εφαρμογή της πολιτικής.

Το 2019 για παράδειγμα δύο άνδρες προσέφυγαν στο δικαστήριο, επειδή οι εργοδότες τους υποβίβασαν και μείωσαν τους μισθούς τους με την επιστροφή τους από την άδεια πατρότητας.

Την ίδια χρονιά έγιναν τροποποιήσεις στη σχετική πολιτική. Όμως οι προστατευτικές διατάξεις που προβλέφθηκαν ισχύουν για μεγάλες επιχειρήσεις με περισσότερους από 1.000 υπαλλήλους.

Στις ιαπωνικές εταιρείες παρέχεται εν τω μεταξύ η δυνατότητα να αρνηθούν επίσπευση της άδειας πατρότητας, σε περίπτωση πρόωρου τοκετού.

Γενικά στην πιο ευάλωτη θέση βρίσκονται, ως συνήθως, οι εργαζόμενοι με συμβάσεις ορισμένου χρόνου.

Αναγνωρίζοντας τα πλείστα όσα νομοθετικά κενά, ο Κισίντα δεσμεύτηκε να εξετάσει το ενδεχόμενο παροχής ειδικών επιδομάτων για μικρομεσαίες επιχειρήσεις που ενθαρρύνουν την άδεια πατρότητας.

Μίλησε επίσης για πιο αυστηρούς ελέγχους στις μεγάλες εταιρείες.

Από τα λόγια, στην πράξη

«Θέλω να δημιουργήσω μια κοινωνία όπου οι νέοι θα μπορούν να παντρεύονται όπως θέλουν και όλοι όσοι κάνουν παιδιά να τα μεγαλώνουν χωρίς άγχος», τόνισε o Ιάπωνας πρωθυπουργός.

Και πάλι, πολλοί κρατούν «μικρό καλάθι».

Στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου πολλοί παραμένουν δύσπιστοι απέναντι στις νέες κυβερνητικές εξαγγελίες.

Τόσο για την αποτελεσματικότητά τους, όσο και για τη χρηματοδότησή τους, που παραμένει «στον αέρα».

Ορισμένοι αναλυτές αποδίδουν την επίσπευση των ανακοινώσεων εν μέρει στις τοπικές εκλογές της ερχόμενης Κυριακής, που θεωρούνται κρίσιμες για το κυβερνών Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα.

Οι πλήρεις λεπτομέρειες άλλωστε της νέας οικογενειακής πολιτικής θα ανακοινωθούν τον Ιούνιο, όταν η κυβέρνηση θα θέσει τις βασικές οικονομικές και δημοσιονομικές κατευθυντήριες γραμμές της.

Στο μεσοδιάστημα, ο Ιάπωνας πρωθυπουργός θα προΐσταται ενός νέου συμβουλίου, που θα έχει ως κύρια αποστολή τη χρηματοδότηση των νέων μέτρων.

Στην παρούσα φάση, οι δημόσιες δαπάνες της Ιαπωνίας που σχετίζονται με την στήριξη των οικογενειών ανέρχονται σε περίπου 10 τρισεκατομμύρια γιεν (περίπου 70 δισεκατομμύρια ευρώ),  αντιπροσωπεύοντας το 2,01% του ΑΕΠ -αρκετά πίσω από ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές οικονομίες.

Οι φόβοι πολλών στο Τόκιο είναι ότι για να καλύψει το κενό -ή ακόμη και ως προκάλυμμα για την ενίσχυση του προϋπολογισμού- η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε μεγάλης κλίμακας φορολογικές αυξήσεις.

Ήδη έχει ταχθεί υπέρ της αύξησης των φόρων επιχειρήσεων, εισοδήματος και καπνού «την κατάλληλη στιγμή».

Ωστόσο ο βασικός λόγος που έχει επικαλεστεί προς αυτή την κατεύθυνση είναι για να εξασφαλίσει περίπου 1 τρισεκατομμύριο γιεν έως το 2027, προκειμένου να ενισχύσει τις αμυντικές δυνατότητες της πάλαι ποτέ πασιφιστικής χώρας.