Τρίτη 19 Μαρτίου 2024
weather-icon 21o
Ελένη Αλταμούρα-Μπούκουρα: Μεταμφιέστηκε σε άντρα για να σπουδάσει ζωγραφική

Ελένη Αλταμούρα-Μπούκουρα: Μεταμφιέστηκε σε άντρα για να σπουδάσει ζωγραφική

Η Ελένη Μπούκουρα-Αλταμούρα ήταν Ελληνίδα ζωγράφος του 19ου αιώνα, της οποίας η τραγική ζωή έγινε το θέμα ενός μυθιστορήματος, του Ελένη ή ο κανένας της Ρέας Γαλανάκη, και ενός θεατρικού έργου.

Η πρώτη Ελληνίδα ζωγράφος μετά το 1821 ήταν η Ελένη Μπούκουρα. Επίσης ήταν η πρώτη γυναίκα που κατόρθωσε να μπει στο αντρικό άβατο των καλλιτεχνικών Ακαδημιών της Ιταλίας.

Η Μπούκουρα-Αλταμούρα ήταν κόρη του καπετάν Γιάννη Μπούκουρα ή Μπούκουρη, του μετέπειτα πρώτου θεατρώνη της Αθήνας. Παιδί ακόμα, έκλεβε αποκέρια και ζωγράφιζε φίλες της που της πόζαραν στην αυλή του παρθεναγωγείου. Ο πατέρας της, αναγνωρίζοντας το ταλέντο της, προσέλαβε δάσκαλο στο σπίτι τον καθηγητή του Σχολείου των Τεχνών, Ραφαέλο Τσέκκολι. Με συστατική επιστολή του, η Ελένη και ο πατέρας της έφυγαν στην Ιταλία για σπουδές.

Έτσι, ένα πρωινό του Απρίλη του 1848, πατέρας και κόρη έπλεαν μ’ ένα μικρό ιστιοφόρο προς τις ακτές της Ιταλίας. Η Ελένη, φτάνοντας στη Ρώμη, ήταν ντυμένη με αντρικά ρούχα, είχε τα μαλλιά της κομμένα αντρικά και ύφος αγορίστικο. Τη βοηθούσε και το παρουσιαστικό της σε αυτή τη μεταμφίεση μια και της Ελένης τα χαρακτηριστικά ήταν αδρά, το σώμα της αδύνατο χωρίς καμπύλες και η έντονη έκφρασή της σχεδόν αρρενωπή.

Δείτε το βίντεο για την Ελένη Μπούκουρα-Αλταμούρα

Η αγάπη του πατέρα 

Όλη αυτή η αλλαγή έγινε γιατί η Σπετσιώτισσα ζωγράφος και ο πατέρας της είχαν ενημερωθεί ότι στην Ιταλία οι καλλιτεχνικές Ακαδημίες δέχονταν μόνο άντρες. Η σπουδή του γυμνού την οποία ήθελε η Ελένη να διδαχθεί ήταν αυστηρά απαγορευμένη στις γυναίκες. Παράτολμη η απόφαση που πήρε να ντυθεί άντρας, το πάθος της όμως για τη ζωγραφική ήταν τόσο βαθύ που αγνόησε όλους τους κινδύνους και προχώρησε έχοντας το όνομα «Χρυσίνης Μπούκουρης».

Ερωτεύθηκε τον Ιταλό ζωγράφο και γαριβαλδινό επαναστάτη Φραντσέσκο Σαβέριο Αλταμούρα και απέκτησε μαζί του τρία εξώγαμα παιδιά: τον Ιωάννη, τη Σοφία και τον Αλέξανδρο. Προκειμένου να νομιμοποιήσει τη σχέση της με τον Αλταμούρα, ασπάστηκε τον καθολικισμό και τον παντρεύτηκε.

Ακριβώς εκείνη τη στιγμή η Ελένη χωρίς να διστάσει ομολογεί σε όλους ότι είναι γυναίκα και ότι όλη αυτή η μεταμφίεση οφείλεται στο ότι ήθελε να σπουδάσει τη ζωγραφική τέχνη για να μπορεί με τα πινέλα της να εκφράζεται και να εκφράζει τον εσωτερικό της κόσμο.

Όμως, το 1857 ο σύζυγός της την εγκατέλειψε και έφυγε με την ερωμένη του, την αγγλίδα φίλη της ζωγράφο Τζέιν Μπένμαν Χέι, παίρνοντας μαζί του τον μικρότερο γιο τους, τον Αλέξανδρο Αλταμούρα.

Έργο της Ελένης Μπούκουρα-Αλταμούρα / Photo: YouTube

Έργο της Ελένης Μπούκουρα-Αλταμούρα / Photo: YouTube

Μετά την προδοσία

Από εδώ και πέρα η ζωή της Ελένης γίνεται τραγική. Είναι μόνη σ’ έναν ξένο τόπο με τρία παιδιά. Αποφασίζει να γυρίσει στην Ελλάδα και να μείνει μαζί με τον πατέρα της στην Αθήνα. Ύστερα από λίγο καιρό άλλο ένα χτύπημα της μοίρας έρχεται. Χάνει τον πατέρα της τον οποίο υπεραγαπούσε.

Η Μπούκουρα-Αλταμούρα επέστρεψε κατόπιν στην Ελλάδα με τον Ιωάννη και τη Σοφία, και άρχισε να παραδίδει μαθήματα ζωγραφικής σε κοπέλες της Αθήνας. Όμως, το 1872 αρρώστησε από φυματίωση η κόρη της και αναγκάστηκε να πάει στο σπίτι του αδελφού της στις Σπέτσες προκειμένου να αλλάξει αέρα το άρρωστο παιδί της. Τελικά, η Σοφία πέθανε στα τέλη του 1872 σε ηλικία μόνον 18 ετών. Μετά τον θάνατο της κόρης της, η Μπούκουρα-Αλταμούρα επέστρεψε ξανά στην Αθήνα.

Η Ελένη Μπούκουρα-Αλταμούρα / Photo: Wikimedia Commons

Τα απανωτά χτυπήματα της μοίρας

Το 1876 ο γιος της και ανερχόμενος ζωγράφος Ιωάννης Αλταμούρας ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Κοπεγχάγη και επέστρεψε στην Αθήνα γεμίζοντας με χαρά την χαροκαμένη μητέρα. Όμως η χαρά της διήρκεσε πολύ λίγο· ο Ιωάννης προσβλήθηκε και αυτός από φυματίωση και πέθανε τον Μάιο του 1878.

Η απώλεια των δύο νέων προκάλεσε νευρικό κλονισμό στη μητέρα τους και την οδήγησε στην τρέλα. Σε ηλικία 60 ετών περίπου, η Μπούκουρα-Αλταμούρα επέστρεψε στις Σπέτσες, όπου και πέθανε σχεδόν άγνωστη το 1900. Κηδεύτηκε στο κοιμητήριο της Αγίας Άννας στις Σπέτσες, αλλά αργότερα, τα οστά της, όπως και εκείνα της Σοφίας και του Ιωάννη, μεταφέρθηκαν από τους απογόνους της στο A΄ Νεκροταφείο Αθηνών σε κοινό τάφο της οικογενείας Μπούκουρα-Αλταμούρα.

Η Ελένη Μπούκουρα-Αλταμούρα γεννήθηκε στις Σπέτσες το 1821 και πέθανε στις Σπέτσες, στις 19 Μαρτίου 1900. Φημολογείται πως πριν πεθάνει έκαψε όλα — ή σχεδόν όλα — τα ζωγραφικά της έργα, αν και κατά μία εκδοχή τα έργα της καταστράφηκαν από συγγενείς της που καθάρισαν το σπίτι της μετά τον θάνατό της.

*Με στοιχεία από wikipedia.org / catisart.gr

Sports in

Ειρωνική ανάρτηση της Τράμπζονσπορ προς τους παίκτες της Φενέρ: «Νομίζαμε ότι είσαστε ποδοσφαιριστές…»

Η… ειρωνική απάντηση της Τραμπζονσπόρ στους παίκτες της Φενέρμπαχτσε.

Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ ΜΜΕ Α.Ε.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΦΑΕ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

Τρίτη 19 Μαρτίου 2024