Αντιβιοτικά στο μενού

Μέχρι το 2030, η ετήσια χρήση αντιβιοτικών στην παραγωγή κρέατος παγκοσμίως θα ανέρχεται γύρω στους 107.472 τόνους. Το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει μια αύξηση της τάξεως του 8% σε σχέση με τα, ήδη ανησυχητικά, επίσημα πρόσφατα δεδομένα, σύμφωνα με τα οποία τα αντιβιοτικά που χορηγήθηκαν στα ζώα εκτροφής άγγιξαν τους 99.500 τόνους το 2020.

Οι παραπάνω υπολογισμοί πραγματοποιήθηκαν από μια ομάδα ερευνητών του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης και αναφέρονται σε άρθρο τους που δημοσιεύθηκε την 1η Φεβρουαρίου στη διαδικτυακή επιστημονική επιθεώρηση Plos Global Public Health. Οπως περιγράφεται στο άρθρο, τα δεδομένα για τους υπολογισμούς τους ελήφθησαν από τις αναφορές των χωρών στον Παγκόσμιο Οργανισμό για την Υγεία των Ζώων (World Organization for Animal Health, WOAH). Ωστόσο, μόνο 42 χώρες δημοσιεύουν αυτά τα δεδομένα, ενώ για τις υπόλοιπες 187 οι οποίες συμπεριελήφθησαν στη μελέτη, χρειάστηκε να γίνουν αναγωγές και υπολογισμοί λαμβάνοντας δεδομένα από διαφορετικές πηγές. Οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι στην Αφρική η χρήση αντιβιοτικών στην παραγωγή κρέατος είναι πιθανότατα διπλάσια από αυτή που αναφέρεται στον WOAH, ενώ στην Ασία είναι πιθανότατα μεγαλύτερη κατά 50%. Πρωταθλήτρια πάντως όλων των χωρών αναδεικνύεται η Κίνα, η οποία ξεπερνά τους 30.000 τόνους ετησίως, ακολουθούμενη από τη Βραζιλία (10.000 τόνους) και τις ΗΠΑ (6.000 τόνους).

Η χρήση αντιβιοτικών στην εκτροφή ζώων ξεκίνησε προκειμένου να διατηρείται η καλή υγεία των ζώων, τα οποία συχνά μεγαλώνουν σε συνθήκες που κάθε άλλο παρά υγιεινές θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν. Επεκτάθηκε όμως περισσότερο απ’ ό,τι θα όφειλε καθώς διαπιστώθηκε ότι κάποια αντιβιοτικά επιταχύνουν τον ρυθμό ανάπτυξης των ζώων. Και ενώ κανείς δεν αμφισβητεί ότι υπάρχουν περιπτώσεις όπου η χορήγηση αντιβιοτικών είναι επιβεβλημένη (όπως εξάλλου συμβαίνει και με τις βακτηριακές λοιμώξεις στον άνθρωπο), τέθηκαν περιορισμοί στη χρήση τους στη ζωική παραγωγή όταν αποδείχθηκε ότι αυτά συντελούν στην ανάπτυξη των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά λοιμογόνων μικροοργανισμών που πλήττουν τον άνθρωπο. Παρ’ όλα αυτά σε πολλές χώρες τα παραθυράκια του νόμου αφήνουν το πεδίο ελεύθερο για ατασθαλίες. Εξ ου και η αναμενόμενη αύξηση στη χρήση τους μέχρι το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας.

Οι ελβετοί επιστήμονες εκτιμούν ότι η συστηματική καταγραφή και παρακολούθηση της κατανάλωσης αντιβιοτικών (μέσω της παρακολούθησης της συνταγογράφησης, όπως γίνεται στη Σουηδία), μαζί με πιθανές κυρώσεις θα μπορούσε να ανατρέψει την υπάρχουσα κατάσταση. Ας ελπίσουμε ότι έχουν δίκιο.

Έντυπη έκδοση Το Βήμα