Έτσι ξεκίνησε η κίτρινη δημοσιογραφία

Ένας διάσημος πόλεμος κυκλοφορίας μεταξύ δύο εφημερίδων της Νέας Υόρκης ώθησε την κάθε εφημερίδα να τυπώνει όλο και πιο εντυπωσιακούς τίτλους με σκοπό να προσελκύσει αναγνώστες. Και τελικά η απερισκεψία των εφημερίδων μπορεί να επηρέασε την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών να εισέλθει στον Ισπανοαμερικανικό Πόλεμο.

Ο ανταγωνισμός στον χώρο των εφημερίδων συνέβαινε την ίδια στιγμή που οι εφημερίδες άρχισαν να τυπώνουν ορισμένα τμήματα, ιδίως τα κόμικς, με έγχρωμο μελάνι. Ένα είδος κίτρινου μελανιού που στεγνώνει γρήγορα χρησιμοποιήθηκε για την εκτύπωση των ρούχων ενός κωμικού χαρακτήρα γνωστού ως «The Kid». Το χρώμα του μελανιού που χρησιμοποιήθηκε κατέληξε να δώσει ένα όνομα στο θορυβώδες νέο στυλ των εφημερίδων.

Ο όρος έμεινε σε τέτοιο βαθμό που η «κίτρινη δημοσιογραφία» χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα για να περιγράψει ανεύθυνες αναφορές.

Δημοσιογραφία: Το 81% των γυναικών έχουν πέσει θύμα κακοποίησης ή παρενόχλησης – Η «κουλτούρα του φόβου και της σιωπής»

Photo: YouTube

Ο μεγάλος πόλεμος των εφημερίδων της Νέας Υόρκης

Ο εκδότης Τζόζεφ Πούλιτζερ μετέτρεψε την εφημερίδα του The World της Νέας Υόρκης σε δημοφιλές έντυπο τη δεκαετία του 1880, εστιάζοντας σε ιστορίες εγκλήματος και άλλες ιστορίες βίας. Στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας εμφανίζονταν συχνά μεγάλοι τίτλοι που περιέγραφαν ειδησεογραφικά γεγονότα με προκλητικούς όρους.

Ο Πούλιτζερ ήταν γνωστό ότι προσλάμβανε συντάκτες που ήταν ιδιαίτερα ικανοί στη συγγραφή τίτλων που αποσκοπούσαν στο να προσελκύσουν τους αναγνώστες. Ο τρόπος πώλησης των εφημερίδων εκείνη την εποχή περιελάμβανε εφημεριδοπώλες που στέκονταν στις γωνίες των δρόμων και φώναζαν τίτλους πρωτοσέλιδων.

Η αμερικανική δημοσιογραφία, για μεγάλο μέρος του 19ου αιώνα, κυριαρχείτο από την πολιτική, με την έννοια ότι οι εφημερίδες συχνά ευθυγραμμίζονταν με μια συγκεκριμένη πολιτική παράταξη. Στο νέο στυλ δημοσιογραφίας που εφάρμοσε ο Πούλιτζερ, η ψυχαγωγική αξία των ειδήσεων άρχισε να κυριαρχεί.

Μαζί με τις εντυπωσιακές ιστορίες εγκλημάτων, η The World ήταν επίσης γνωστή για μια ποικιλία καινοτόμων χαρακτηριστικών, συμπεριλαμβανομένου ενός τμήματος κόμικς που ξεκίνησε το 1889. Η κυριακάτικη έκδοση του The World ξεπέρασε τα 250.000 αντίτυπα μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1880.

Το 1895 ο Γουίλιαμ Ράντολφ Χιρστ αγόρασε την αποτυχημένη New York Journal σε τιμή ευκαιρίας και έβαλε στόχο να εκτοπίσει το The World. Το επιχείρησε με έναν προφανή τρόπο: προσλαμβάνοντας τους συντάκτες και τους συγγραφείς που απασχολούσε ο Πούλιτζερ.

Ο εκδότης που είχε κάνει το The World τόσο δημοφιλές, ο Μορίλ Γκοντάρ, πήγε να εργαστεί για τον Χιρστ. Ο Πούλιτζερ, για να αντεπιτεθεί, προσέλαβε έναν λαμπρό νεαρό συντάκτη, τον Άρθουρ Μπρίσμπεϊν.

Οι δύο εκδότες και οι ατίθασοι εκδότες τους πολέμησαν για το αναγνωστικό κοινό της Νέας Υόρκης.

Δείτε το βίντεο

Ο πόλεμος των εφημερίδων προκάλεσε πραγματικό πόλεμο;

Το ύφος των εφημερίδων που παρήγαγαν ο Χιρστ και ο Πούλιτζερ έτεινε να είναι αρκετά απερίσκεπτο, και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι συντάκτες και οι συγγραφείς τους δεν ήταν υπεράνω του να εξωραΐζουν τα γεγονότα. Όμως το ύφος της δημοσιογραφίας έγινε σοβαρό εθνικό ζήτημα όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέταζαν αν θα έπρεπε να επέμβουν εναντίον των ισπανικών δυνάμεων στην Κούβα στα τέλη της δεκαετίας του 1890.

Από το 1895, οι αμερικανικές εφημερίδες ξεσήκωσαν το κοινό αναφέροντας τις ισπανικές θηριωδίες στην Κούβα. Όταν το αμερικανικό θωρηκτό Μέιν εξερράγη στο λιμάνι της Αβάνας στις 15 Φεβρουαρίου 1898, ο «εντυπωσιοθηρικός» Τύπος φώναξε για εκδίκηση.

Ορισμένοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι η Κίτρινη Δημοσιογραφία προκάλεσε την αμερικανική επέμβαση στην Κούβα που ακολούθησε το καλοκαίρι του 1898. Ο ισχυρισμός αυτός είναι αδύνατον να αποδειχθεί. Αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι ενέργειες του προέδρου Γουίλιαμ ΜακΚίνλεϊ επηρεάστηκαν τελικά από τα τεράστια πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και τις προκλητικές ιστορίες για την καταστροφή του Μέιν.

Photo: Wikimedia Commons

Κληρονομιά της κίτρινης δημοσιογραφίας

Η δημοσίευση εντυπωσιοθηρικών ειδήσεων είχε τις ρίζες της στη δεκαετία του 1830, όταν η περίφημη δολοφονία της πόρνης Έλεν Εβιέτ δημιούργησε ουσιαστικά το πρότυπο γι’ αυτό που θεωρούμε ότι είναι η ειδησεογραφική κάλυψη των ταμπλόιντ. Αλλά η Κίτρινη Δημοσιογραφία της δεκαετίας του 1890 πήγε την προσέγγιση του εντυπωσιασμού σε νέο επίπεδο με τη χρήση μεγάλων και συχνά υπερβολικών τίτλων.

Με την πάροδο του χρόνου το κοινό άρχισε να μην εμπιστεύεται τις εφημερίδες που προφανώς εξωραΐζουν τα γεγονότα. Και οι συντάκτες και οι εκδότες συνειδητοποίησαν ότι η οικοδόμηση αξιοπιστίας απέναντι στους αναγνώστες ήταν μια καλύτερη μακροπρόθεσμη στρατηγική.

Όμως ο αντίκτυπος του ανταγωνισμού των εφημερίδων της δεκαετίας του 1890 παρέμενε ακόμη σε κάποιο βαθμό, ιδίως στη χρήση προκλητικών τίτλων. Η ταμπλόιντ δημοσιογραφία ζούσε στις μεγάλες αμερικανικές πόλεις, ιδίως στη Νέα Υόρκη, όπου οι εφημερίδες New York Daily News και New York Post συχνά μάχονταν για να σερβίρουν ελκυστικούς τίτλους.

Οι ταμπλόιντ τίτλοι που βλέπουμε σήμερα έχουν κατά κάποιο τρόπο τις ρίζες τους στις μάχες των περιπτέρων μεταξύ του Τζόζεφ Πούλιτζερ και του Γουίλιαμ Ράντολφ Χερστ, μαζί με το «clickbait» των σημερινών διαδικτυακών μέσων ενημέρωσης – όρος για το περιεχόμενο του διαδικτύου που έχει σχεδιαστεί για να δελεάσει τους αναγνώστες να κάνουν κλικ και να διαβάσουν, έχει τις ρίζες του στην κίτρινη δημοσιογραφία της δεκαετίας του 1890.

Photo: Wikimedia Commons

Photo: Wikimedia Commons

*Με στοιχεία από thoughtco.com