Ένας στους 4 δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες για υγεία

Εκτός αγοράς έχουν βγει 2.500 φάρμακα εξαιτίας των αυξημένων ποσών που υποχρεούται να καταβάλλει η φαρμακοβιομηχανία για clawback και rebate, καθώς ο προϋπολογισμός για φαρμακευτική περίθαλψη είναι εξαιρετικά χαμηλός και δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες του πληθυσμού.

Την ίδια στιγμή, 450.000 νοικοκυριά αντιμετωπίζουν αδυναμία να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους για περίθαλψη, με αποτέλεσμα το 25% του πληθυσμού να παρουσιάζει ανικανοποίητες ανάγκες υγείας, όταν το αντίστοιχο ποσοστό το 2004 έφτανε μόλις το 4%.

Το αποτέλεσμα της μειωμένης κρατικής χρηματοδότησης για φαρμακευτική περίθαλψη, είναι να επωμίζονται την πρόσθετη αναγκαία δαπάνη, τόσο οι ασθενείς με ίδιες πληρωμές, όσο και η φαρμακοβιομηχανία, με τη μορφή υποχρεωτικών εκπτώσεων.

Μάλιστα, για κάθε ευρώ που καταβάλλεται από το κράτος για φάρμακα, αντιστοιχούν άλλα 0,80 ευρώ χρηματοδότησης από τη φαρμακοβιομηχανία και 0,40 ευρώ από τους ασθενείς.

Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από έρευνα του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών σχετικά με τη φαρμακευτική δαπάνη στη χώρα μας και τη συνέχιση εφαρμογής των μέτρων του clawback και rebate που ήταν προσωρινά μέτρα για την εξυπηρέτηση των επιταγών των μνημονίων στα χρόνια της οικονομικής κρίσης.

Όπως εξηγεί στο in.gr o καθηγητής Οικονομικών της Υγείας Γιάννης Υφαντόπουλος, οι υπερβολικές επιβαρύνσεις από υποχρεωτικές επιστροφές των φαρμακευτικών επιχειρήσεων, οδήγησαν στην έξοδο από την αγορά 2.500 φαρμάκων, κυρίως φθηνών, αλλά αποτελεσματικών σκευασμάτων, που όμως δεν ήταν βιώσιμα με τη χαμηλή τιμή που διατηρούσαν σε συνδυασμό με τις υπέρογκες εκπτώσεις που ζητούνταν από την πολιτεία μέσω του clawback και rebate.

Με προϋπολογισμό φαρμακευτικής δαπάνης λίγο πάνω από τα 2 δισ. ευρώ το 2021 – το ποσό αυτό καταβάλλεται από το κράτος για φαρμακευτική περίθαλψη εκτός νοσοκομείων, η φαρμακοβιομηχανία πλήρωσε clawback και rebate ύψους 1,2 δισ. ευρώ και οι ασθενείς πλήρωσαν από την τσέπη τους άλλα 650 εκατ. ευρώ, όταν το 2012 πλήρωναν μόνο τη συμμετοχή τους που έφτανε τα 416 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τον καθηγητή, η μειωμένη χρηματοδότηση της φαρμακευτικής περίθαλψης έχει δύο βασικές επιπτώσεις:  Δεν εξυπηρετείται η κοινωνική ωφέλεια που πρέπει να παρέχει το κράτος και η πολιτική αυτή οδηγεί σε στρέβλωση τόσο σε ότι αφορά την κοινωνική ευημερία, όσο και τη  βιωσιμότητα της φαρμακοβιομηχανίας.

Καταστροφικές δαπάνες

Οι ιδιωτικές πληρωμές για φαρμακευτική περίθαλψη από τους ασθενείς είναι υψηλές, επισημαίνει ο κ. Υφαντόπουλος, με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε καταστροφικές δαπάνες, δηλαδή οι ασθενείς εξαναγκάζονται σε θυσίες βασικών αναγκών προκειμένου να αποκτήσουν τα φάρμακα που χρειάζονται. Αυτό σημαίνει ότι στερούνται βασικά αγαθά, όπως π.χ. το γάλα ή την πληρωμή βασικών λογαριασμών όπως το ρεύμα ή το ενοίκιο.

Το γεγονός αυτό, δημιουργεί έλλειμμα στην κοινωνική αποτελεσματικότητα γιατί θίγεται η κοινωνική ευημερία των πολιτών.

Παράλληλα, μειώνεται μακροπρόθεσμα η βιωσιμότητα των φορέων του κλάδου της φαρμακοβιομηχανίας.

Στη μελέτη μας, εξετάσαμε διάφορα σενάρια της πορείας της φαρμακευτικής δαπάνης.

Ενώ το 2010 ο δημόσιος τομέας κατέβαλε το 87% της φαρμακευτικής δαπάνης συνολικά, η φαρμακοβιομηχανία το 2% και οι ασθενείς το 11%, δέκα χρόνια μετά, το Δημόσιο μείωσε τη συμμετοχή του στο 51% της συνολικής δαπάνης για φάρμακα, με τη φαρμακοβιομηχανία να καταβάλλει πλέον το 33% της φαρμακευτικής δαπάνης και τους ασθενείς να πληρώνουν το 16% από την τσέπη τους.

Η πορεία αυτή, αν συνεχιστεί ως το 2030 θα προκαλέσει την έξοδο μεγάλου μέρους των εταιρειών και τη θέση τους θα πάρουν γραφεία διανομής.

Για το λόγο αυτό, υπάρχει ανάγκη για επενδύσεις, όπως προβλέπεται και από το πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης.

Ο καθηγητής, επεσήμανε ότι καλώς έγινε πρόσφατα ο διαχωρισμός του clawback μεταξύ ακριβών και φθηνών φαρμάκων, καθώς δεν μπορεί να εντάσσονται ακριβά και σπάνια φάρμακα στην ίδια κατηγορία, όμως τόνισε πως είναι ανάγκη για εφαρμογή των κλινικών πρωτοκόλλων, καθώς επίσης και ειδικές συμφωνίες για τα πολύ ακριβά φάρμακα, όπως η πληρωμή τους ανάλογα με την αποτελεσματικότητά τους.