Η Ελεάνα Καυκαλά μιλάει στο in για την παράσταση «Με νύχια και με δόντια»

Το Θέατρο του Νέου Κόσμου ανεβάζει στις 18 Νοεμβρίου 2022 στην Κεντρική Σκηνή του την παράσταση Με νύχια και με δόντια του Θόρντον Ουάιλντερ σε σκηνοθεσία της Σοφίας Μαραθάκη.

Το έργο «Με νύχια και με δόντια», εμπνευσμένο από την «Aγρύπνια των Φίννεγκαν» του Τζέιμς Τζόυς, είναι μια παράδοξη ιστορία του ανθρώπινου είδους και μια αλληγορική ανάγνωση για το τέλος του κόσμου και της Ιστορίας. Κάνει πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη το 1942, ενώ στην Ευρώπη βρίσκεται στην κορύφωσή του ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Περιγράφει πέντε χιλιάδες χρόνια από τη ζωή μιας τυπικής μικροαστικής αμερικανικής οικογένειας, που αγωνίζεται να επιβιώσει μέσα σ’ έναν ατέλειωτο κύκλο από πλημμύρες, λοιμούς, παγετώνες και πολέμους.

Η πρώτη πράξη διαδραματίζεται την Εποχή των Παγετώνων, στη δεύτερη βρισκόμαστε σε ένα παραθαλάσσιο θέρετρο πριν από έναν μεγάλο κατακλυσμό και στην τρίτη επιστρέφουμε στο σπίτι της πρώτης πράξης, αυτή τη φορά όμως μετά από έναν πολυετή πόλεμο. Αν και η υπόθεση θα χαρακτηριστεί μη αληθοφανής και εξεζητημένη και το πρώτο ανέβασμα του έργου θα χτυπηθεί από μια μεγάλη μερίδα της κριτικής, σε λίγους μήνες το Με νύχια και με δόντια θα κερδίσει το βραβείο Πούλιτζερ ως το καλύτερο θεατρικό έργο της χρονιάς.

Ο Θόρντον Ουάιλντερ γράφει με ασυνήθιστη πρωτοτυπία, φροντίζοντας να εμπλουτίσει το μοντέρνο ύφος γραφής του με χιούμορ αλλά και ειρωνεία, με απώτερο στόχο ν΄ αναδείξει τον άνθρωπο ως υπαίτιο αλλά και ταυτόχρονα ως θύμα των δεινών που ο ίδιος προκαλεί στον εαυτό του, στον πολιτισμό και στον κόσμο που δημιούργησε. Ο συγγραφέας επιθυμεί επίσης ν’ αξιοποιήσει στο έπακρο τα θεατρικά μέσα που σπάνε την ψευδαίσθηση, προτείνοντας συνεχώς την επικοινωνία- αλληλεπίδραση ανάμεσα στη σκηνή και την πλατεία.

Η Ελεάνα Καυκαλά μιλάει στο in για τη συμμετοχή της στην παράσταση.

Τι πραγματεύεται το έργο;

Τρία στιγμιότυπα, τρία διαφορετικά χωροχρονικά σύμπαντα όπου μια ομάδα ανθρώπων έρχεται αντιμέτωπη με τρία επικείμενα τέλη του κόσμου και την προσπάθειά τους να επιβιώσουν.

Ποιους προβληματισμούς θίγει;

Τί είναι αυτό που κρατάει το ανθρώπινο είδος ζωντανό; Πόσο εξίσου ικανός είναι ο άνθρωπος για το μεγαλείο και για την καταστροφή; Η γνώση και η τέχνη είναι κινητήριοι μοχλοί για την επιβίωση του ανθρώπου;

Ποιο είναι το προφίλ των ηρώων;

Οι ήρωες δεν είναι οι καλύτεροι του (ανθρώπινου) είδους, είναι ταυτόχρονα «η ελπίδα και η απελπισία» του κόσμου, κατά τον Ουάιλντερ. Στο επίκεντρο του έργου βρίσκεται μια τυπική αμερικανική οικογένεια, αρχετυπική και ταυτόχρονα παράδειγμα προς αποφυγή. Επίσης στο έργο συλλειτουργούν δύο θεατρικοί χωροχρόνοι: ο ένας είναι του ανεβάσματος του έργου «Με νύχια και με δόντια» και ο άλλος της ζωής στα παρασκήνια της ομάδας των ηθοποιών που το ανεβάζει. Οι χαρακτήρες ξεκινούν σχεδόν από ανθρώπινα σχήματα και γίνονται πιο τρισδιάστατοι στην πορεία καθώς ο θεατρικός χώρος και χρόνος του έργου διαχέεται στον «πραγματικό» χώρο και χρόνο του θιάσου που τους υποδύεται – σαν να εξανθρωπίζονται και οι ίδιοι καθώς η ανθρωπότητα περνάει από περιπέτεια σε περιπέτεια.

Τι αναφορές έχει στο σήμερα;

Κλιματική αλλαγή, κοσμογονικά φυσικά φαινόμενα, άνθρωποι που κινδυνεύουν να πεθάνουν από το κρύο καθώς δεν υπάρχουν άλλα καύσιμα, πρόσφυγες, πόλεμος και μια αρρώστια που σέρνεται στα παρασκήνια είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία που εντάσσει ο Ουάιλντερ στον κόσμο του έργου (γραμμένο στις αρχές της δεκαετίας του ’40) και επιτρέπουν να γίνουν άμεσοι θλιβεροί συνειρμοί με την ανθρώπινη κατάσταση στο 2022 – 80 χρόνια αφότου γράφτηκε το έργο. Επαληθεύεται η ατάκα του έργου «Σε 100 χρόνια όλα ίδια θα ‘ναι!» καθώς και οι θεωρίες περί επανάληψης της Ιστορίας, άλλοτε ως φάρσας και άλλοτε ως τραγωδίας.

Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να έχει πάρει ο θεατής όταν δει την παράσταση;

«Ο Άνθρωπος είναι η απάντηση όποια κι αν είναι η ερώτηση».