O Άδωνις Κύρου ξαναγυρνά στο σταυροδρόμι του Αργολικού

Ο Άδωνις Κ. Κύρου διαθέτει την ιδιότητα να έχει γράψει ιστορία ταυτόχρονα στην ελληνική δημοσιογραφία και στην ελληνική αρχαιολογία.

Πράγμα λογικό, καθώς προέρχεται από μια μεγάλη δημοσιογραφική οικογένεια, διετέλεσε για 23 χρόνια διευθυντής της εφημερίδας Εστία και ταυτόχρονα είναι ένας άνθρωπος που έχει συμβάλει σε μερικές από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις.

Αρκεί να αναλογιστούμε τον ρόλο που έπαιξε στο να ανακαλυφθεί το Σπήλαιο Φράγχθι στον κόλπο της Κοιλάδας κοντά στο Κρανίδι.

Άλλωστε, η αρχαιολογία ήταν πάντα ένα πάθος για τον Κύρου ήδη από τον καιρό που πολύ νέος περπατούσε τους λόφους και τα βουνά στον ευρύτερο Αργολικό κόλπο, με ορμητήριο τις Σπέτσες, εντοπίζοντας κατάλοιπα του παρελθόντος, συχνά σε σημεία όπου συστηματική αρχαιολογική έρευνα δεν είχε γίνει.

Το πάθος του το συνδύασε με τη συνεχή μελέτη αλλά και με τη μεγάλη βοήθεια που προσέφερε, όταν για δεκαετίες το τρεχαντήρι που είχε στην ιδιοκτησία του, η «Καλοκυρά» συνεπικούρησε σε ουκ ολίγες ενάλιες αρχαιολογικές έρευνες. Και όποιος τον έχει γνωρίσει πάντα μένει έκπληκτος από το εύρος των γνώσεών του, αλλά την εντυπωσιακά λεπτομερή εποπτεία που έχει της τοπογραφίας της περιοχής και των αρχαιολογικών θέσεων, έχοντας μια ικανότητα να εντοπίζει «θέσεις» με βάση τα λίγα σκόρπια κατάλοιπα του παρελθόντος που υπάρχουν.

Το 1990 ο Κύρου κυκλοφόρησε τον βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών πρώτο τόμο της μελέτης του με τίτλο «Στο Σταυροδρόμι του Αργολικού».

Ένα βιβλίο εντυπωσιακό στο εύρος και την τεκμηρίωση καθώς συνδυάζει τη βαθιά γνώση της βιβλιογραφίας με την άμεση, επιτόπια εποπτεία των περιοχών που εξετάζει. Και όλα αυτά με μια εξαιρετική γραφή, που συναρπάζει ακόμη και αυτόν που δεν είναι εξοικειωμένος με τις αρχαιογνωστικές πραγματείες.

Αυτό εξηγεί και γιατί κατάφερε να γίνει ένα «βιβλίο αναφοράς» για τη μελέτη αυτών των περιοχών, πράγμα σπάνιο για ένα βιβλίο που δεν είναι γραμμένο από αρχαιολόγο, αλλά και φυσιολογικό για όποιον έχει δει τον σεβασμό με τον οποίο αντιμετωπίζουν τον Κύρου έλληνες και ξένοι αρχαιολόγοι.

Ο Άδωνις Κ. Κύρου στο σπήλαιο Φράγχθι

Η έκδοση του δεύτερου τόμου

Πριν από λίγους μήνες κυκλοφόρησε ο αναμενόμενος από καιρό δεύτερος τόμος.

Αυτή τη φορά, ο τόμος καλύπτει την περίοδο από την υστερορρωμαϊκή αρχαιότητα και τους πρωτοχριστιανικούς αιώνες ως τα τέλη του 17^ου αιώνα.

Και πάλι παρότι το βιβλίο έχει τη μορφή ενός «χρονικού», αυτό που εντυπωσιάζει δεν είναι μόνον η σαφήνεια της γραφής, αλλά η εντυπωσιακή τεκμηρίωση, που συγκεφαλαιώνει και πάλι όχι μόνο τη γνώση της αρχαιολογικής και ιστορικής έρευνας, αλλά και την εκτεταμένη περιήγηση σε αυτά ακριβώς τα σημεία.

Επιπλέον, ο τρόπος που διαλέγει να εξετάσει μια ευρύτερη περιοχή, αυτή του Αργολικού, αποφεύγοντας και την γενική ιστορία μιας περιόδου και τη «στενότητα» αρκετών τοπικών ιστορικών και αρχαιολογικών πραγματειών, επιτρέπει στον Κύρου να προσφέρει μια ευρύτερη οπτική, χωρίς να χάνει την ιδιαίτερη εστίαση. Το δε πλούσιο φωτογραφικό υλικό διευκολύνει πολύ τον αναγνώστη και κάνει ακόμη πιο χρηστική την έκδοση.

Η σχέση με τον τόπο και την ιστορία

Όπως και με τον προηγούμενο τόμο, έτσι και εδώ δεν αναδεικνύεται απλώς μια σημαντική ιστορική και αρχαιολογική προσέγγιση. Υπάρχει και μια ιδιαίτερη σχέση με τον τόπο.

Λέγοντας το διαφορετικά: βιβλία όπως του Κύρου βοηθούν τον αναγνώστη να αποκτήσει μια άλλη σχέση με τον τόπο (και το τοπίο). Δεν είναι απλώς ότι ωθείται ο αναγνώστης να επισκεφτεί κάποιους αρχαιολογικούς χώρους ή θέσεις, που διαφορετικά θα ήταν απλώς κάποιες πινακίδες από αυτές που συνήθως προσπερνάμε στις καλοκαιρινές διακοπές μας αναζητώντας συνήθως την πινακίδα που γράφει «προς παραλία». Είναι ότι αρχίζει να κοιτάζει το τοπίο διαφορετικά. Στον σωρό πέτρες που πέτρες που βλέπει στην κορυφή ενός λόφου, στο παλιό μονοπάτι, στα θραύσματα κεραμικής που βλέπει σκόρπια, στα ερείπια από ένα παλιό εκκλησάκι, αρχίζει και διακρίνει τα ίχνη του παρελθόντος στο σήμερα και μαζί θέλει να μάθει ακόμη περισσότερα για αυτό.

Επανακυκλοφορεί και ο πρώτος τόμος

Στα καλά νέα ότι από εκδόσεις Λειμών κυκλοφορεί και ο πρώτος τόμος, που για χρόνια ήταν εξαντλημένος και άρα ο αναγνώστης έχει πρόσβαση στο σύνολο της μελέτης. Κάτι που επιτρέπει και την πλήρη κατανόηση του πόσο σημαντική είναι η συνεισφορά του Κύρου στην ελληνική αρχαιογνωσία.