Η προσφορά του Φώτη Καφάτου

Εχουν περάσει σχεδόν πέντε χρόνια από τότε (18/11/2017) που ο Φώτης Καφάτος έφυγε από τη ζωή. Γεννημένος στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1940, ο Καφάτος πρόλαβε στα 77 χρόνια της ζωής του να κάνει πολλά και κυρίως να επιδράσει ευεργετικά στις ζωές χιλιάδων ανθρώπων. Ο καθηγητής του Χάρβαρντ έθεσε τις βάσεις για την ανάπτυξη της Μοριακής Βιολογίας στην Ελλάδα, πρώτα ως καθηγητής στο Τμήμα Βιολογίας του ΕΚΠΑ και στη συνέχεια ως ιδρυτικό μέλος και Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας της Κρήτης. Η προσφορά του επεκτάθηκε και εκτός συνόρων όταν ανέλαβε για 12 χρόνια τα ηνία του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Μοριακής Βιολογίας (EMBL).

Το magnum opus όμως του Φώτη Καφάτου ήταν η σύλληψη και η δημιουργία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ερευνας (European Research Council, ERC) στόχος του οποίου θα ήταν η χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής επιστημονικής αριστείας. Η έναρξη των εργασιών του ERC έγινε στις 27 Φεβρουαρίου 2007 με μια επίσημη τελετή στο Βερολίνο. Την ημέρα εκείνη ο Καφάτος υπέφερε από μια εμπύρετη ίωση αλλά κανείς δεν θα το μάντευε: πήρε τα αντιπυρετικά του και έλαμπε καθισμένος δίπλα στην Ανγκελα Μέρκελ, η οποία τον κοίταζε με θαυμασμό που παρέπεμπε σε ερωτευμένη μαθητριούλα! Και να σκεφτεί κανείς ότι η καγκελάριος όταν πρωτοάκουσε την ιδέα του για το ERC την απέρριψε μη θέλοντας να φορτώσει και άλλα βάρη στους γερμανούς φορολογουμένους.

Σήμερα η κυρία Μέρκελ, η οποία όταν επείσθη από τον Καφάτο έγινε η μεγαλύτερη υποστηρίκτρια της ιδέας του, μπορεί να κοιμάται ήσυχη ότι έλαβε τη σωστή απόφαση. Στα δεκαπέντε χρόνια λειτουργίας του, το ERC ξεπέρασε κάθε προσδοκία και απέδειξε ότι η στήριξη της αριστείας είναι μονόδρομος για έρευνα ανταγωνιστική η οποία μπορεί να γίνει βάση για την ανάπτυξη της ΕΕ. Οι αριθμοί είναι εύγλωττοι: Περισσότερες από 200.000 εργασίες που περιγράφουν τη δουλειά των 10.000 υποτρόφων του ERC δημοσιεύτηκαν σε επιστημονικά περιοδικά υψηλού κύρους. Περισσότερες από 2.200 πατέντες έχουν κατατεθεί ως απόρροια των ευρημάτων των υποτρόφων. Περισσότερες από 400 νεοφυείς επιχειρήσεις έχουν ιδρυθεί από υποτρόφους του ERC. Εννιά υπότροφοι έχουν τιμηθεί με το βραβείο Νομπέλ.

Με πολλή συγκίνηση την ερχόμενη Παρασκευή φίλοι και συνεργάτες του Φώτη Καφάτου συγκεντρώνονται στο Ηράκλειο για να τιμήσουν τη μνήμη του και να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους για την ευεργετική παρουσία του στις ζωές τους.

Έντυπη έκδοση Το Βήμα