Ελπίδες αναχαίτισης του τριπλά αρνητικού καρκίνου μαστού

Ελπίδες για αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του τριπλά αρνητικού καρκίνου μαστού και μάλιστα του μεταστατικού, δίνουν οι νεότερες θεραπείες κατά της νόσου που υπόσχονται μεγαλύτερη επιβίωση και με περισσότερο χρόνο χωρίς εξέλιξη της νόσου.

Ο τριπλά αρνητικός καρκίνος μαστού είναι από τις πιο επιθετικές μορφές της νόσου και αφορά το 10-20% των περιστατικών καρκίνου μαστού.

Πρόκειται για έναν τύπο καρκίνου μαστού όπου παρατηρούνται πιο συχνά διηθημένοι λεμφαδένες της μασχάλης, είναι πιο συχνά βαθμού III και έχουν υψηλό δείκτη κυτταρικού πολλαπλασιασμού. Τα χαρακτηριστικά αυτά, συνήθως οδηγούν και σε πιο επιθετική κλινική συμπεριφορά.

Εμφανίζεται συνήθως σε γυναίκες με κληρονομούμενο καρκίνο του μαστού και μετάλλαξη των γονιδίων BRCA1 και BRCA2. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως όλοι οι καρκίνοι μαστού στις ασθενείς που φέρουν τις μεταλλάξεις είναι τριπλά αρνητικοί, ούτε ότι ο τριπλά αρνητικός καρκίνος μαστού εμφανίζεται μόνο σε ασθενείς με μεταλλάξεις των συγκεκριμένων γονιδίων.

Όπως εξηγεί στο in.gr η διευθύντρια Παθολογικής Ογκολογίας, υπεύθυνη της ογκολογικής μονάδας του Γενικού Νοσοκομείου Πατρών «Αγ. Ανδρέας» Αθηνά Χριστοπούλου, «ο τριπλά αρνητικός καρκίνος του μαστού αποτελεί μια ιδιαίτερη κατηγορία του καρκίνου του μαστού, απαντάται πιο συχνά σε νεαρές  γυναίκες, σχετίζεται με δυσμενή πρόγνωση, απαιτεί ειδική θεραπευτική προσέγγιση και εμφανίζει αυξημένη συσχέτιση με συγκεκριμένες κληρονομούμενες γονιδιακές μεταλλάξεις, ιδίως του γονιδίου BRCA1.

Ονομάστηκε τριπλά αρνητικός γιατί αφορά όγκους του μαστού που δεν εκφράζουν ορμονικούς υποδοχείς οιστρογόνων και προγεστερόνης, αλλά ούτε και την ογκοπρωτεΐνη HER2.

Το αποτέλεσμα είναι ότι δεν μπορούμε να στοχεύσουμε τους όγκους αυτούς ούτε με ορμονική θεραπεία, αλλά ούτε και με τα σύγχρονα αντι-ΗΕR2 φάρμακα.

Τα τελευταία χρόνια ανακαλύψαμε ότι υπάρχουν 4 διαφορετικοί μοριακοί επιμέρους τύποι (υπότυποι) που προσδίνουν ετερογένεια στη νόσο και καθένας από αυτούς έχει συγκεκριμένη πρόγνωση. Η ανακάλυψη αυτή, οδήγησε σε λύσεις που μας βγάζουν από το αδιέξοδο, καθώς ο συγκεκριμένος καρκίνος αποτελεί μια τεράστια πρόκληση για την επιστημονική κοινότητα».

Όπως και οι άλλες μορφές καρκίνου του μαστού, ο τριπλά αρνητικός καρκίνος του μαστού αντιμετωπίζεται με συνδυασμό θεραπειών, όπως η χειρουργική επέμβαση, η χημειοθεραπεία, η ακτινοθεραπεία και τα καινοτόμα φάρμακα.

Εξάλειψη πριν το χειρουργείο

«Στην περίπτωση του τριπλά αρνητικού καρκίνου, σε κάθε όγκο μεγαλύτερο των 2 εκατοστών, με θετικούς ή αρνητικούς λεμφαδένες, προτιμάται η χορήγηση χημειοθεραπείας πριν το χειρουργείο, με εντατικοποιημένη αγωγή κλασικής χημειοθεραπείας (ανθρακυκλίνες, κυκλοφοσφαμίδη και ταξάνες). Επιπλέον, η προσθήκη συγκεκριμένων χημειοθεραπευτικών φαρμάκων, όπως τα παράγωγα της πλατίνης ή και σύγχρονη ανοσοθεραπεία με σκοπό να αυξήσουν τη πιθανότητα πλήρους εξάλειψης του όγκου πριν το χειρουργείο, άλλαξαν την πρόγνωση αυτών των ασθενών», επισημαίνει η κ. Χριστοπούλου, τονίζοντας παράλληλα ότι «πρόσφατα δεδομένα ανέδειξαν την αξία της προσθήκης ανοσοθεραπείας στην κλασική χημειοθεραπεία, δίνοντας υψηλά ποσοστά πλήρους ύφεσης του όγκου, αλλά και μεγάλο όφελος στην επιβίωση χωρίς νόσο. Σημαντικό όφελος είχαν ταυτόχρονα και οι ασθενείς που πήραν την ανοσοθεραπεία για ένα χρόνο, έστω κι αν η ύφεση του όγκου δεν ήταν πλήρης.

Στις ασθενείς που φέρουν κληρονομούμενες μεταλλάξεις φάνηκε από άλλη μελέτη ότι η προσθήκη του αναστολέα PARP μείωσε σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου».

Όσον αφορά τον μεταστατικό τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού, σύγχρονα φάρμακα εμπλουτίζουν τη θεραπευτική φαρέτρα παρέχοντας σημαντική επιμήκυνση της ζωής των ασθενών.

Η κ. Χριστοπούλου υπογράμμισε πως η προσθήκη ανοσοθεραπείας στη χημειοθεραπεία ως πρώτη γραμμή θεραπείας για ασθενείς που εκφράζουν το PDL-1 είναι πολύ ελπιδοφόρα, καθώς έδωσε σημαντική αύξηση της επιβίωσης και στο μεταστατικό στάδιο της νόσου, καθώς οι μισές ασθενείς ήταν εν ζωή στα δύο χρόνια.

«Η ύπαρξη μεταλλάξεων BRCA, σε ασθενείς με μεταστατικό τριπλά αρνητικό καρκίνο μαστού, προσθέτει ακόμα μια σημαντική από του στόματος θεραπευτική επιλογή, διπλασιάζοντας το διάστημα χωρίς εξέλιξη της νόσου με δύο εγκεκριμένους στη χώρα μας αναστολείς PARP. Ταυτόχρονα, ελπίδες δίνει και ένα νέο φάρμακο που εγκρίθηκε πρόσφατα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη και αφορά «στοχευμένη χημειοθεραπεία»  που μπορεί και κατευθύνει πολλαπλάσια τη τοξική του δράση στα καρκινικά κύτταρα. Το Sacituzumab Govitecan, αφορά ασθενείς που έχουν λάβει δύο τουλάχιστον προηγούμενες θεραπείες για την μεταστατική τους νόσο (ASCENT TRIAL). Η συγκεκριμένη θεραπεία είναι μια άλλη καταιγιστική εξέλιξη που δίνει σημαντικό όφελος στην επιβίωση σε αυτόν τον δύσκολο πληθυσμό των αποθεραπευμένων ασθενών με τον πιο ύπουλο και δύσκολο υπότυπο», σημείωσε η κ. Χριστοπούλου, εκτιμώντας πως «από όλα τα παραπάνω διαφαίνεται ότι ζούμε μια εποχή που για τον πιο εκφοβιστικό καρκίνο μαστού, υπάρχουν λύσεις που μας οδηγούν ολοένα και πιο κοντά στο τέλος του τούνελ. Ήρθε η στιγμή που βλέπουμε πέρα από τα αρνητικά στον τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού».