Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Περί της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας γλωσσών (Μέρος ΣΤ’)

Μολονότι η ενότητα της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας γλωσσών είναι αναμφισβήτητη, όπως κατέδειξε η συγκριτική γλωσσολογία του 19ου και του 20ού αιώνα, εξακολουθούν να υπάρχουν ερωτηματικά ως προς τον ακριβή κατάλογο των μελών της οικογένειας αυτής. Και τούτο, διότι οι ενδείξεις που έχουμε στη διάθεσή μας για ορισμένες γλώσσες, εξαιτίας ακριβώς της έλλειψης των απαραίτητων μαρτυριών, δεν είναι επαρκείς, ώστε να συμπεριληφθούν αυτές στην ινδοευρωπαϊκή οικογένεια.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί εν προκειμένω η ετρουσκική γλώσσα, που μιλιόταν κατά την αρχαιότητα στην Ιταλία και εξ όσων γνωρίζουμε ήλθε σε επαφή με την ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου (κείμενο μιας επιτύμβιας στήλης που βρέθηκε στο χωριό Καμίνια της Λήμνου είχε συνταχθεί σε μια παραλλαγή της αρχαίας ετρουσκικής).

Ένα άλλο περίπλοκο ζήτημα που παραμένει ανοιχτό είναι εκείνο των σχέσεων της ινδοευρωπαϊκής συνολικά με άλλες γλωσσικές οικογένειες. Έχοντας κατά νουν ότι οι διάφοροι κλάδοι της ινδοευρωπαϊκής σχετίζονται μεταξύ τους, εφόσον κατάγονται από μια κοινή αφετηριακή γλώσσα (την «πρωτοϊνδοευρωπαϊκή»), είναι εύλογο να υποθέσουμε ότι και η ινδοευρωπαϊκή ως ολότητα είναι στην πραγματικότητα ένας κλάδος κάποιας ευρύτερης γλωσσικής «υπερ-οικογένειας».

Υπέρ της αντίληψης αυτής συνηγορούν παραλληλίες και αντιστοιχίες ανάμεσα στην ινδοευρωπαϊκή και άλλες γλωσσικές οικογένειες, όπως η ουραλική (περιλαμβάνει τη φινλανδική, την ουγγρική, τη σαμογετική και άλλες γλώσσες) ή και η σημιτική (εβραϊκή, αραβική κ.ά.).

Σε ένα ευρύτερο μάλιστα πλαίσιο, δεν είναι λίγοι εκείνοι που αντιμετωπίζουν την ινδοευρωπαϊκή ως μέρος μιας γλωσσικής «υπερ-οικογένειας», της συχνά αποκαλούμενης νοστρατικής. Σε αυτήν περιλαμβάνονται επίσης η ουραλική, η χαμιτοσημιτική, η καρτβελική και άλλες οικογένειες.

Αν και τέτοιου είδους συσχετίσεις είναι πολύ δύσκολο να τεκμηριωθούν πειστικά, είναι λογικό να εικάσουμε ότι η αποκαλούμενη «πρωτοϊνδοευρωπαϊκή» δεν μπορεί να εμφανίστηκε εκ του μηδενός πριν από 6.500 περίπου χρόνια.

Εξάλλου, με δεδομένη τη γέννηση της γλώσσας στο απώτατο παρελθόν, σε ένα χρονικό σημείο πολύ προγενέστερο της προαναφερθείσης χρονολογίας, αποκλείεται η παρουσία της «πρωτοϊνδοευρωπαϊκής» στην απαρχή της ανθρώπινης γλώσσας.

Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Περί της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας γλωσσών (Μέρος Α’)

Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Περί της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας γλωσσών (Μέρος Β’)

Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Περί της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας γλωσσών (Μέρος Γ’)

Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Περί της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας γλωσσών (Μέρος Δ’)

Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Περί της ινδοευρωπαϊκής οικογένειας γλωσσών (Μέρος Ε’)