«Ομοφοβία, φασισμός το ίδιο πράγμα» – Η δολοφονία του 24χρονου Σαμουέλ ενώνει την Ισπανία

Η δολοφονία του 24χρονου Σαμουέλ που ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου το περασμένο Σαββατοκύριακο, συγκλόνισε την Ισπανία, ξεσηκώνοντας κύμα αντιδράσεων από πολίτες που πραγματοποίησαν μεγάλες διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, με τους συμμετέχοντες να καταγγέλλουν το ομοφοβικό έγκλημα.

Ο Σαμουέλ, ένας 24χρονος βοηθός νοσηλευτή, βρέθηκε αναίσθητος έξω από ένα νυχτερινό κέντρο διασκέδασης στην πόλη Λα Κορούνια, στη βορειοδυτική Ισπανία, αφού είχε ξυλοκοπηθεί. Οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης απέτυχαν να τον επαναφέρουν και ο νεαρός άνδρας πέθανε.

«Δικαιοσύνη για τον Σαμουέλ. Ομοφοβία και φασισμός είναι το ίδιο πράγμα», έγραφε ένα γιγαντιαίο πανό των διαδηλωτών που είχαν συγκεντρωθεί μέχρι αργά το βράδυ στη πλατεία Πουέρτα ντελ Σολ στη Μαδρίτη.

Χιλιάδες διαδηλωτές ορισμένοι από τους οποίους κυμάτιζαν τις σημαίες Υπερηφάνειας, ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα πολλών συλλογικοτήτων της ΛΟΑΤ κοινότητας απαιτώντας «Δικαιοσύνη για τον Σαμουέλ».

«Αυτοί δεν είναι ξυλοδαρμοί, αυτά είναι δολοφονίες», φώναζε ρυθμικά το πλήθος.

«Σταματήστε την ομοφοβία», «Το μόνο που θέλω είναι να ζήσω» ή «Μας σκοτώνουν», έγραφαν κάποια από τα πανό.

Madrid. Puerta del Sol 20:05#Samuel pic.twitter.com/UQznyuCDjE

— Carmela Ríos (@CarmelaRios) July 5, 2021

Madrid. #Samuel pic.twitter.com/HIWn6J4SRU

— Carmela Ríos (@CarmelaRios) July 5, 2021

Οι συγγενείς του δολοφονημένου 24χρονου Σαμουέλ, καταγγέλλουν ένα ομοφοβικό έγκλημα, το οποίο συνέβη λίγες μέρες μετά το τέλος της εβδομάδας Pride στην Ισπανία, κατά τη διάρκεια των εορταστικών εκδηλώσεων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.

Διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν και σε άλλες ισπανικές πόλεις, όπως στη Λα Κορούνια, με τη συμμετοχή σε πολλές περιπτώσεις αρκετών εκατοντάδων ατόμων, σύμφωνα με φωτογραφίες και βίντεο που δημοσιεύτηκαν σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Madrid se moviliza contra el ataque al joven de 24 años asesinado en A Coruña el pasado sábado

➡️ Bajo el lema #JusticiaParaSamuel, los asistentes quieren mostrar su repulsa al asesinato del joven tras una paliza pic.twitter.com/9GUgmR5mpz

— Europa Press (@europapress) July 5, 2021

Ya basta. #LGTBIfobia #BASTA #Samuelsomostodos pic.twitter.com/UnuhSLzG3H

— JEG91 (@JEG913) July 5, 2021

Más de un centenar de concentraciones simultáneas en toda España piden «justicia para Samuel»
Fotos: Olmo Calvo#Samuel #Samuelsomostodos https://t.co/APiWgPXmiN pic.twitter.com/VSVc843e9w

— Olmo Calvo (@OlmoCalvo) July 5, 2021

Málaga ahora mismo #Samuelsomostodos pic.twitter.com/8XCAmH3yOP

— Juan M (@juan_eme) July 5, 2021

Ο ισπανός υπουργός Εσωτερικών, Φερνάντο Γκράντε-Μαρλάσκα, δήλωσε πως μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει καμία σύλληψη, ενώ τόνισε πως «δεν έχει αποκλειστεί κανένα σενάριο, ούτε αυτό του εγκλήματος μίσους, ούτε κανένα άλλο».

«Αυτό ήταν μια πράξη βαρβαρότητας, μια αδυσώπητη πράξη. Δικαιώματα και ελευθερίες δεν θα υποχωρήσουν. Η Ισπανία δεν θα το ανεχτεί», έγραψε σε tweet του ο πρωθυπουργός της χώρας, Πέδρο Σάντσεθ.

Confío en que la investigación de @policia dé pronto con los autores del asesinato de Samuel y esclarezca los hechos. Fue un acto salvaje y despiadado.

No daremos ni un paso atrás en derechos y libertades. España no lo va a tolerar. Todo mi apoyo a su familia y seres queridos.

— Pedro Sánchez (@sanchezcastejon) July 5, 2021

Επιθέσεις εναντίων ΛΟΑΤ+ κοινοτήτων στην Ευρώπη

Τα περιστατικά ομοφοβικών επιθέσεων παραμένουν υψηλά, ενώ ανησυχητική είναι τα τελευταία χρόνια και η αύξηση των επιθέσεων εναντίον των ΛΟΑΤΚΙ κοινοτήτων, κυρίως σε Ουγγαρία, Σερβία και Πολωνία.

Το κυβερνών υπερσυντηρητικό Κόμμα Δικαίου και Δικαιοσύνης (PiS) στην Πολωνία, έχει καταστήσει την πολιτική του κατά των ομοφυλοφίλων μέρος της κυβερνητικής του ατζέντας παραβιάζοντας κατάφωρα τις αξίες και τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Τον Μάρτιο απαγόρευσε την υιοθεσία σε ομόφυλα ζευγάρια, ενώ περισσότερες από 100 πόλεις και κοινότητες έχουν ανακηρυχθεί «ζώνες ελεύθερες από ΛΟΑΤΚΙ».

Το μητρώο της Πολωνίας είναι ήδη πολύ βεβαρυμένο για παραβιάσεις του κράτους δικαίου και των ατομικών δικαιωμάτων.

Το κυβερνών PiS έχει συγκρουσθεί επανειλημμένα με την Ευρωπαϊκή Ενωση για την καταπάτηση των δημοκρατικών αξιών, τις επιθέσεις κατά της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης και των μέσων ενημέρωσης, την παραβίαση των δικαιωμάτων των γυναικών μέσω της νομοθεσίας για την απαγόρευση των αμβλώσεων, την απόρριψη της μετανάστευσης από την Μέση Ανατολή και την Αφρική.

Παρά τις καταγγελίες και τις πιέσεις, η Βαρσοβία, που σιτίζεται πλουσιοπάροχα από τους ευρωπαϊκούς πόρους, έχει αρνηθεί να αλλάξει ρότα, προβάλλοντας την προστασία των καθολικών αξιών της πολωνικής κοινωνίας.

Το 2017, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπάν, συναντήθηκε με μια αμερικανική χριστιανική οργάνωση, που κατηγορείται ως αντί-ΛΟΑΤ ομάδα.

Ανοίγοντας την εκδήλωση, ο Ορμπάν κατηγόρησε την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι κυριαρχείται από μια «σχετικά φιλελεύθερη ιδεολογία, που αποτελεί προσβολή για τις οικογένειες» .

Τον Οκτώβριο του 2018, ο Ορμπάν εξέδωσε διάταγμα, που ανακάλεσε τη χρηματοδότηση προγραμμάτων σπουδών, για την ισότητα των φύλων, στα ουγγρικά πανεπιστήμια, και στις 9 Σεπτεμβρίου του τρέχοντος έτους, δήλωσε ότι αν επανεκλέγει, θα αλλάξει το Σύνταγμα, ώστε να απαγορεύσει σε λεσβίες και σε ομοφυλόφιλους να τεκνοθετούν.

Η δεξιά σερβική κυβέρνηση, παρά την ύπαρξη ομοφυλόφιλης πρωθυπουργού Άνα Μπρνάμπιτς, απαγόρευσε το 2019 την τεχνητή γονιμοποίηση σπερματέγχυσης και την εξωσωματική γονιμοποίηση, για άτομα που έχουν ιστορία ομόφυλων σχέσεων τα τελευταία πέντε χρόνια.

Επιθέσεις κατά ΛΟΑΤΚΙ+ στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα τα πράγματα δεν είναι πολύ διαφορετικά, με τα μη καταγεγραμμένα περιστατικά να «θολώνουν» περαιτέρω το τοπίο.

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, καταγράφηκαν 30 περιστατικά επιθέσεων κατά ατόμων ΛΟΑΤΚΙ+ για το 2020 (12 λόγω ταυτότητας φύλου, 14 λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και 4 περιστατικά λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού/ταυτότητας φύλου).

Οι καταγεγραμμένες επιθέσεις κατά ατόμων ΛΟΑΤΚΙ+ περιλαμβάνουν λεκτικές επιθέσεις, επιθέσεις σωματικής βίας και προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας, σε κάποια περιστατικά σε συνδυασμό με κλοπές και διατάραξη της οικιακής ειρήνης.

Χαρακτηριστικό της συντριπτικής πλειονότητας των περιστατικών είναι ο συνδυασμός διαφορετικών τύπων βίας και εγκληματικών πράξεων με κάθε δυνατή ένταση.

Επιθέσεις λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού

Από τα 30 περιστατικά κατά ΛΟΑΤΚΙ+, στα 14 περιστατικά στοχοποιήθηκαν τα θύματα λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού.

12 περιστατικά κατά ανδρών, 1 κατά γυναίκας, καθώς και 1 κατά μη δυικού ατόμου.

Σε 3 περιστατικά τα θύματα ήταν ανήλικοι, σε 8 περιστατικά τα θύματα ήταν μεταξύ 18 και 25 ετών, σε 2 περιστατικά ήταν μεταξύ 26-30 ετών, ενώ σε 1 περιστατικό η ηλικία του θύματος ήταν 59 ετών. Οι επιθέσεις περιλαμβάνουν κυρίως λεκτική βία (απειλές/εξύβριση).

Συγκεκριμένα, σε 6 περιστατικά τα θύματα δέχτηκαν λεκτική βία, σε κάποιες περιπτώσεις σε συνδυασμό με διατάραξη οικιακής ειρήνης, σε 4 περιστατικά οι επιθέσεις περιλάμβαναν σωματική και λεκτική βία, ενώ σε 4 περιστατικά τα θύματα υπέστησαν προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας, σε κάποιες περιπτώσεις σε συνδυασμό με σωματική και λεκτική βία. Σε δυο περιπτώσεις τα θύματα δήλωσαν ότι έχουν υποστεί βία με ρατσιστικό κίνητρο ξανά στο παρελθόν.

Σε 10 περιστατικά οι δράστες ήταν άνδρες, εκ των οποίων 1 ανήλικος, ενώ σε 4 περιστατικά οι δράστες ήταν άνδρες και γυναίκες. Επίσης, οι ηλικίες των δραστών εμφανίζουν μεγάλη διασπορά και κυμαίνονται από τα 17 έως και τα 65 έτη.

Σχετικά με την ιδιότητα των δραστών, στην πλειονότητά τους είναι πολίτες, ωστόσο εντοπίζεται 1 περιστατικό με θύτη τον εργοδότη του θύματος καθώς και 4 περιστατικά όπου οι δράστες είναι από το οικογενειακό περιβάλλον του θύματος.

Χαρακτηριστικό ποιοτικό στοιχείο που σχετίζεται με τις νέες συνθήκες της πανδημίας, είναι ότι η διασπορά των περιστατικών παρατηρείται σε πολύ συγκεκριμένα πεδία του δημόσιου χώρου (π.χ. πλατείες, δρόμο) σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια που η αντίστοιχη διασπορά εντοπιζόταν σε πολλά και διαφορετικά πεδία του δημόσιου χώρου.

Επιπλέον στοιχείο των νέων συνθηκών είναι ότι τα μισά περιστατικά λαμβάνουν χώρα εντός του χώρου διαμονής των θυμάτων ή στο διαδίκτυο.

Σχετικά δε με τα περιστατικά με δράστες από το οικογενειακό περιβάλλον του θύματος, όπως το Δίκτυο έχει διαπιστώσει και στα προηγούμενα έτη, τα ενδοοικογενειακά περιστατικά ρατσιστικής βίας συνήθως λαμβάνουν χώρα με την αποκάλυψη του σεξουαλικού προσανατολισμού ή της ταυτότητας φύλου του παιδιού στους γονείς. Στις περιπτώσεις αυτές, η οικογένεια από υποστηρικτικό περιβάλλον, γίνεται συνθήκη απόρριψης και βίας.

Μάλιστα, για το έτος 2020, το Δίκτυο με βάση τις καταγραφές του, διαπιστώνει πως ο επιβεβλημένος από την πανδημία περιορισμός εντός της οικίας συνδυάζεται, σε κάποιες περιπτώσεις, με την άσκηση ενδοοικογενειακής βίας με ρατσιστικό κίνητρο.

Σύμφωνα με τον ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα του ΟΗΕ σχετικά με την προστασία από τη βία και τις διακρίσεις βάσει του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου, οι οδηγίες για παραμονή στο σπίτι, η απομόνωση, το αυξημένο άγχος και η έκθεση σε μέλη της οικογένειας επιδεινώνουν τον κίνδυνο βίας, ενώ συγκεκριμένα τα στοιχεία σχετικά με την Ευρώπη δείχνουν αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας στην πλειο1νότητα των ερωτηθεισών χωρών.

Διαπίστωση που επιβεβαιώνει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας στη σχετική της έκθεση για το 2020, αναφέροντας συγκεκριμένα πως οι νεαροί ΛΟΑΤΚΙ+ έχουν εκτεθεί πολλές φορές σε οικογενειακή απόρριψη αλλά και ενδοοικογενειακή βία κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-1919.

Μεταξύ των επιθέσεων που καταγράφηκαν, ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει σε περιστατικό ενδο-πανεπιστημιακής επίθεσης από συμφοιτητές του θύματος, κατά τη διάρκεια της τηλεκπαίδευσης. Οι δράστες κλείνοντας τις κάμερες επιτέθηκαν λεκτικά στο θύμα, χωρίς να δίνεται η δυνατότητα στην καθηγήτρια να εντοπίσει ποιοι φοιτητές βρίσκονταν πίσω από την επίθεση.

Χαρακτηριστική είναι η διαπίστωση του Human Rights Watch ότι ως αποτέλεσμα του κλεισίματος του σχολείου που συνδέεται με την πανδημία COVID-19, οι παρενοχλήσεις εναντίον των ΛΟΑΤΚΙ+ νέων έχουν μεταφερθεί από την τάξη, ως φυσικό χώρο, σε διαδικτυακούς χώρους20 (cyberbulling). Τα τελευταία ευρήματα εντείνουν την ανησυχία του Δικτύου, δεδομένου ότι η οικογένεια και το σχολείο, ιδίως σε περιόδους κρίσεων, αποτελούν κοινωνικές δομές μέσα στις οποίες το άτομο θα έπρεπε να απολαμβάνει αποδοχή και ασφάλεια και όχι να βιώνει απόρριψη και δίωξη.

Επιθέσεις λόγω ταυτότητας φύλου

Κατά το 2020, καταγράφηκαν 12 περιστατικά λόγω ταυτότητας φύλου.

7 περιστατικά κατά γυναικών ηλικίας 18-60 ετών και 5 περιστατικά κατά ανδρών 21- 40 ετών.

Κατά το 2020, καταγράφηκαν 9 περιστατικά λεκτικής βίας, καθώς και 3 περιστατικά σωματικής βίας, σε συνδυασμό με εξύβριση ή/και απειλές, διατάραξη οικιακής ειρήνης καθώς και άλλου τύπου παρενοχλήσεις.

Σε 8 περιστατικά οι δράστες ήταν άνδρες, ηλικίας από 20 έως 50 ετών. Σε 3 περιστατικά ήταν γυναίκες, ηλικίας από 40 έως 53 έτη, ενώ σε 1 περιστατικό οι δράστες ήταν γυναίκες και άντρες, ηλικίας 25 έως 30 ετών.

Όπως έχει τονιστεί και στις προηγούμενες εκθέσεις, τα θύματα βίας λόγω ταυτότητας φύλου συχνά υφίστανται πολλαπλές επιθέσεις εντός της οικίας τους, ενώ στοχοποιούνται από άτομα του οικογενειακού τους περιβάλλοντος, του εργασιακού τους χώρου, ή και εντελώς άγνωστα άτομα.

Κατά το 2020 καταγράφηκε μια τάση συμπεριφορών, οι οποίες ενέχουν προβληματική και έντονα παρενοχλητική μεταχείριση διεμφυλικών ατόμων από οικογένεια, εργοδότες και συναδέλφους, δημοσίους λειτουργούς, αλλά και πολίτες, με στόχο την αμφισβήτηση του αυτοπροσδιορισμού του ατόμου.

Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία τρανς άντρα ο οποίος δέχτηκε έντονη σωματική βία, πολλαπλώς, από μέλη της οικογένειάς του, ενώ κρατήθηκε κλειδωμένος στο σπίτι του, παρά τη θέλησή του, για να εκδιωχθεί στο τέλος από αυτό, από την ίδια του την οικογένεια.