Στη θάλασσα στου Μαρμαρά

Εικόνες από τη θάλασσα του Μαρμαρά έκαναν πρόσφατα τον γύρο του κόσμου. Αιτία; Η βλέννη η οποία επιστρώνει την επιφάνεια της θάλασσας στα παράλια, προκαλώντας την ανησυχία των έκπληκτων κατοίκων.

Βεβαίως οι ειδήμονες δεν είναι καθόλου έκπληκτοι. Πρόκειται για συνέπεια του φαινομένου του ευτροφισμού, του σοβαρού εμπλουτισμού της θάλασσας με ανόργανα αλλά και οργανικά θρεπτικά συστατικά, πράγμα το οποίο επιδρά στη βιοποικιλότητα (και παραγωγικότητα, κατ’ αρχάς των πλαγκτονικών οργανισμών). Μπορεί οι λέξεις «ευτροφισμός» και «εμπλουτισμός» να έχουν μια θετική χροιά στα αφτιά των αμύητων, όμως ως όροι της θαλάσσιας βιολογίας περιγράφουν ζωτικής φύσεως ανισορροπίες. Τα θρεπτικά υλικά τα οποία «εμπλουτίζουν» τη θάλασσα του Μαρμαρά δεν είναι παρά τα ανεπαρκώς επεξεργασμένα αστικά και βιομηχανικά λύματα. Από την αποικοδόμησή τους προκύπτουν ανόργανα συστατικά τα οποία αφομοιώνονται από τους φωτοσυνθετικούς οργανισμούς του πλαγκτού, των οποίων η υπέρμετρη αύξηση διαταράσσει το οικοσύστημα με ποικίλους τρόπους. Ενας από αυτούς είναι και η παραγωγή βλέννης, η οποία δημιουργείται ως παραπροϊόν του μεταβολισμού τους.

Οπως εξηγούν λοιπόν οι ειδήμονες, ο Μαρμαράς, μια ιδιαίτερα κλειστή θάλασσα, υποφέρει τον τελευταίο καιρό από τις συνέπειες μιας ιδιάζουσας «συνεργασίας»: της κλιματικής αλλαγής από τη μία και της ανθρώπινης αδιαφορίας από την άλλη. Συνέπεια της κλιματικής αλλαγής είναι η παρατηρούμενη αύξηση της θερμοκρασίας των θαλάσσιων υδάτων παγκοσμίως. Η αύξηση αυτή δεν είναι παντού η ίδια και εξαρτάται από τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής. Στην κλειστή θάλασσα του Μαρμαρά, η μέση θερμοκρασία έχει ανεβεί τα τελευταία χρόνια κατά 2,5 βαθμούς Κελσίου. Αυτό ευνοεί την ανάπτυξη των φωτοσυνθετικών πλαγκτονικών οργανισμών, οι οποίοι βρίσκουν άφθονα θρεπτικά συστατικά καθώς γύρω από αυτή τη μικρής σχετικά έκτασης θάλασσα διαβιούν περί τα 25 εκατομμύρια άνθρωποι και είναι εγκατεστημένη πληθώρα βιομηχανιών.

Υπό αυτές τις συνθήκες, το ελάχιστο και αυτονόητο θα ήταν ο βιολογικός καθαρισμός των αστικών αλλά και η επεξεργασία των βιομηχανικών λυμάτων να γίνεται με θρησκευτική ευλάβεια! Προφανώς, ο «σουλτάνος» επέλεξε για άλλη μια φορά να αγνοήσει τους επιστήμονες, οι οποίοι χρόνια τώρα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Αυτό λοιπόν που βλέπουμε τώρα στον Μαρμαρά είναι τα συμπτώματα της οξείας φάσης μιας χρόνιας νόσου. Γιατί, όλα τα οικοσυστήματα έχουν μια ενδογενή ικανότητα να επανέρχονται στην κατάσταση ισορροπίας. Αλλά μέχρις ενός ορίου! Και στον Μαρμαρά, το όριο έχει ξεπεραστεί προ πολλού.