Επανάσταση 1821: Η εκστρατεία των Ελλήνων στις παραδουνάβιες ηγεμονίες ξεκινά

Μετά την επίσημη κήρυξη της Ελληνικής Επανάστασης από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη στο Ιάσιο, οι προετοιμασίες στους κόλπους της ελληνικής στρατιωτικής δύναμης εντείνονταν.

Δυστυχώς όμως πριν καν ακόμα ξεκινήσουν οι εχθροπραξίες με τους Τούρκους, είχαν ήδη ξεφυτρώσει οι έριδες μεταξύ των Ελλήνων.

Γράφει το «ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ» της 13.5.1930 :

«Ο Υψηλάντης είχε διορίση σωματάρχας τους αδελφούς του Γεώργιον και Νικόλαον, ταγματάρχη και στρατοπεδάρχη το Δούκα Κωνσταντίνου Δούκα, χιλιάρχους δε το Λασσάνη – αυτός διωρίσθη και πρώτος υπασπίστης – το Βασίλειο Θεοδώρου, τον Κόντο, τον Ιωάννη Κολοκοτρώνη, τον Καραβιά, και Βασίλειο Μπαρλά. Τέλος τον Αλέξανδρο Ρίζο εκατόνταρχο και υπασπιστή»

Έριδες για τα αξιώματα

Η κίνηση αυτή του Υψηλάντη, να μοιραστούν αξιώματα πριν δοθεί το «πυρ!» στο πεδίο της μάχης, μπορεί να ήταν εύλογη για τα δεδομένα ενός τακτικού ευρωπαϊκού στρατού, στη συγκεκριμένη όμως περίπτωση περισσότερα προβλήματα δημιούργησε παρά έλυσε.

«Στρατός επαναστατικός θα ήθελε να ιδή να μοιράζωνται τ’ αξιώματα κι η θέσεις στο πεδίο της μάχης, όπως έκαμε η ελληνική επανάστασι στο πρώτο έτος, που κανένας δεν επήρε πραγματικά βαθμό, αλλά καθένας απόκτησε τα δικαιώματά του μέσα στη φωτιά.

»Οι διορισμοί αυτοί δημιούργησαν της πρώτες ψυχρότητες και γκρίνιες. Και ο καιρός πολύτιμος από δω και πέρα, που ο εχθρός έπρεπε να κτυπηθή προτού προφθάση να ετοιμασθή, χάνεται άδικα».

Αιτία της καθυστέρησης ήταν η βούληση του Υψηλάντη να θυσιάσει λίγο ακόμα χρόνο με την ελπίδα ότι τελικά, όπως προέβλεπε το αρχικό σχέδιο, οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης θα μπορούσαν να πυρπολήσουν τον οθωμανικό στόλο. Μην μπορώντας όμως να περιμένει άλλο, ο Υψηλάντης αποφάσισε η ελληνική επαναστατική δύναμη να ξεκινήσει για το Φωξάνι (σημερινή Ρουμανία).

«Ο Υψηλάντης ήταν ανάγκη να περάση γλήγορα στην Βλαχιά, να ενωθή με το Γιωργάκη Ολύμπιο και τους Ρουμάνους, να επιβάλη ένα γενικό, ελαφρό φόρο σ’ όλους για τα έξοδα της εκστρατείας, να δυναμώση γοργά το στρατό του, να καταστρώση και να εκτελέση γλήγορα επιθετικό σχέδιο.

(…)

»Αποφάσισε να κινηθή. Ούτε κανόνια έχει, ούτε μπαρούτι. Από τα πρώτα βήματα κατάλαβε τι απόστασι τεράστια χώριζε την αυτοκρατορική φρουρά που υπηρετούσε από τους άτακτους πουσερνε τώρα πίσω του.

Διαφορετική νοοτροπία

»Οι άνδρες του Κολοκοτρώνη και άλλων αρχηγών, ξένοι σε ξένον τόπο και μ’ ατελέστατη επιμελητεία, νόμισαν ότι μπορούν να δοθούν, ελεύθεροι, στην αρπαγή. Κι’ απ’ αυτή την πρώτη στιγμή έμπαινε ωμά το πρόβλημα, αν ήταν δυνατό ν’ αποκτήση ενότητα και πειθαρχία ο στρατός αυτός με το γαντοφορεμένο χέρι γενναίου αρχηγού, αλλά συνηθισμένο στους αυλικούς κι επιτελικούς τρόπους».

Τα εμπόδια, σε αυτά τα πρώτα βήματα της Ελληνικής Επανάστασης, συνεχίζονται:

«Εξακολουθώντας την πορεία του προς το Ρώμανο, [ο Υψηλάντης], επληροφορήθη τι αποτελέσματα είχαν η διαρπαγές κι η αταξίες πούκαμαν τ’ άτακτα στρατεύματά του στο δρόμο. Το Ριμνίκι και το Μπουζέο, δυό πολιτείες γειτονικές, είχαν ερημώθη από το φοβισμένο πληθυσμό».

Συνέβαινε αυτό ακριβώς που ήθελε να αποφύγει ο Υψηλάντης. Δημιουργήθηκε αναστάτωση και φόβος στις τάξεις των ντόπιων πληθυσμών που υπό άλλες συνθήκες θα μπορούσαν να είναι πολύ πιο υποστηρικτικοί προς τις ελληνικές δυνάμεις.

«Ο πανικός αυτός ήταν δυσάρεστος. Εξηγούσε καθαρά πνεύμα του τόπου και φοβέριζε όλη την επιχείρησι με μελλοντικές συνέπειες πολύ άσχημες. Μάταια ο Υψηλάντης προσπάθησε με γράμματα στον επίσκοπο Ουγγροβλαχίας και τους προκρίτους να συγκρατήση το ρεύμα. Μέσα σ’ αυτή τη δυσάρεστη ατμόσφαιρα έγινε η προέλασι προς το Φωξάνι».

Το κείμενο βασίστηκε σε υλικό του Ιστορικού Αρχείου των εφημερίδων «ΤΟ ΒΗΜΑ» & «ΤΑ ΝΕΑ».