Αναγκαία μια παγκόσμια αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής

Η Ιθάκη χτυπήθηκε σφοδρά πριν λίγες μέρες από ακραία καιρικά φαινόμενα. Καταστράφηκαν δρόμοι, αποδεκατίστηκαν αλιευτικά σκάφη, αποκόπηκαν χωριά και όλα αυτά εν μέσω πανδημίας. Το νησί όμως στάθηκε – αν και με πληγές – όρθιο και ο δήμαρχος Διονύσης Στανίτσας στη συνέντευξη που ακολουθεί μας ενημέρωσε για όλα όσα συνέβησαν και όλα όσα απασχολούν τον ίδιο αλλά και τους δημότες της Ιθάκης. «Η Ιθάκη ήταν από τις περιοχές που ο ΙΑΝΟΣ έπληξε με ιδιαίτερη σφοδρότητα, σχεδόν στο σύνολο της έκτασής της.

Κάτι πρωτόγνωρο, αφού δεν είχαμε βιώσει παρόμοιο φαινόμενο στο παρελθόν.  Ιδιαίτερα χτυπήθηκαν δυο παραλιακά χωριά μας με μεγάλη τουριστική κίνηση, οι Φρίκες και το Κιόνι, αλλά όλο το νησί υπέστη σημαντικές ζημίες, σε σπίτια και οικοσκευές, κτίρια, δρόμους, ιδιωτικές περιουσίες, σκάφη αναψυχής, τα παραδοσιακά αλιευτικά σκάφη σχεδόν αποδεκατίστηκαν, αλλά και το φυσικό περιβάλλον του νησιού δοκιμάστηκε» δήλωσε σχετικά και εμείς που είμαστε μακριά προσπαθούμε να κάνουμε εικόνα τα γεγονότα που μας περιγράφει όσο είναι δυνατόν. Η Ιθάκη δοκιμάστηκε και η τοπική διοίκηση της από την πρώτη στιγμή ενεργοποιήθηκε ώστε οι βασικές της δομές να μείνουν όρθιες για να αντιμετωπίσουν τόσο τις φυσικές καταστροφές όσο και να κρατήσουν τον κόσμο ασφαλή αφού ο κίνδυνος μετάδοσης του κορονοϊού ελλοχεύει σε κάθε περίσταση.

Το πέρασμα του Ιανού άφησε πληγές στην Ιθάκη. Πως εξελίσσεται η αποκατάσταση και ποιες οι βασικές ανάγκες του νησιού; Αληθεύει πως η κατάρρευση ενός δρόμου χώρισε δυο σημεία και εσείς βάλατε καραβάκι να τα συνδέσετε και πάλι; Ευρηματικό, αν μη τι άλλο, κ. Στανίτσα.

Η Ιθάκη ήταν από τις περιοχές που ο ΙΑΝΟΣ έπληξε με ιδιαίτερη σφοδρότητα, σχεδόν στο σύνολο της έκτασής της. Κάτι πρωτόγνωρο, αφού δεν είχαμε βιώσει παρόμοιο φαινόμενο στο παρελθόν.  Ιδιαίτερα χτυπήθηκαν δυο παραλιακά χωριά μας με μεγάλη τουριστική κίνηση, οι Φρίκες και το Κιόνι, αλλά όλο το νησί υπέστη σημαντικές ζημίες, σε σπίτια και οικοσκευές, κτίρια, δρόμους, ιδιωτικές περιουσίες, σκάφη αναψυχής, τα παραδοσιακά αλιευτικά σκάφη σχεδόν αποδεκατίστηκαν, αλλά και το φυσικό περιβάλλον του νησιού δοκιμάστηκε.

Η επόμενη μέρα του ΙΑΝΟΥ βρήκε το Επαρχιακό Οδικό Δίκτυο της Ιθάκης με πολλά προβλήματα σε πολλά σημεία του νησιού, όμως το μεγαλύτερο όλων ήταν η κατολίσθηση του τμήματος του δρόμου στο σημείο Μπρος Αετός, που ενώνει το βόρειο με το νότιο τμήμα της Ιθάκης. Λόγω νέας σφοδρής κακοκαιρίας οι κατολισθήσεις συνεχίστηκαν με αποτέλεσμα ο δρόμος να κριθεί πριν λίγο καιρό επισφαλής και να κλείσει, με απόφαση των αρμοδίων Αρχών.  Εμείς ως Δήμος Ιθάκης κάναμε και κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν ώστε να στηρίξουμε τις ενέργειες αποκατάστασης της Περιφέρειας και να επιταχύνουμε τους ρυθμούς της, καθώς ο δρόμος αυτός προσφέρει πρόσβαση στο Λιμάνι του Πισαετού, στα Σχολεία του Βαθέως, τις Υπηρεσίες, το Κέντρο Υγείας, την αγορά και την τροφοδοσία των καταστημάτων κλπ.  Αντιλαμβάνεστε ότι θα έπρεπε να βρεθεί μια προσωρινή λύση προκειμένου να εξυπηρετηθεί η καθημερινότητα των συμπολιτών μας και αυτή η λύση δόθηκε ακτοπλοϊκώς, με χρηματοδότηση από το Υπουργείο Ναυτιλίας.  Όμως η λύση αυτή δεν μπορεί παρά να είναι προσωρινή. Η ιδέα της τακτικής ακτοπλοϊκής σύνδεσης των τουριστικών-εμπορικών λιμανιών μεταξύ τους είναι όντως πολύ ευρηματική και ενδιαφέρουσα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά την ύπαρξη ενός αξιόπιστου και καλά συντηρημένου Επαρχιακού Οδικού Δικτύου, που εξασφαλίζει την δυνατότητα ασφαλούς μετακίνησης και επικοινωνίας στους κατοίκους, τους εργαζόμενους και τους επαγγελματίες της Ιθάκης ασχέτως καιρικών συνθηκών.

Τι χρειάζεται να γίνει στην Ιθάκη ώστε να αποτελεί έναν θωρακισμένο έναντι ακραίων φαινομένων Δήμο;

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα στην ένταση αλλά και τη συχνότητα που τα βιώνουμε πλέον και στην Ελλάδα είναι για όλους μας μια καινούργια πραγματικότητα, για την οποία γεγονός δεν είμαστε απολύτως έτοιμοι, όπως γενικά πιστεύω δεν έχουμε όλοι συνειδητοποιήσει την ανάγκη μιας παγκόσμιας αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης.

Για μας εδώ στην Ιθάκη πέραν των σεισμών, για την αντιμετώπιση των οποίων έχουμε αρκετά καλή γνώση και προετοιμασία, η μεγάλη μας έννοια σε επίπεδο πολιτικής προστασίας ήταν μέχρι πρόσφατα η πρόληψη και η αντιμετώπιση των πυρκαγιών.  Πλέον σε αυτά έχουν προστεθεί και οι μεγάλες βροχοπτώσεις, οι πλημμύρες, οι θυελλώδεις άνεμοι, οι καταιγίδες, οι ανεμοστρόβιλοι, οι τυφώνες, όλα αυτά τα φαινόμενα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και σιγά-σιγά γίνονται μέρος της ζωής μας.  Σε επίπεδο μέτρων θωράκισης του νησιού, στην Ιθάκη, όπως και σε κάθε Μικρό Νησιωτικό Δήμο της χώρας, οι ανάγκες εντοπίζονται κυρίως στην αναβάθμιση των υποδομών, την εκπόνηση ειδικών μελετών και παρεμβάσεων για σημεία που γνωρίζουμε ότι παρουσιάζουν προβλήματα, την δημιουργία ειδικών επανδρωμένων μονάδων αντιμετώπισης εκτάκτων φαινομένων και, παράλληλα, ευαισθητοποίηση και ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας για το πώς πρέπει να αναγνωρίζει τους κινδύνους και να προστατεύεται, με συγκεκριμένο τρόπο και οδηγίες. Εμείς και λόγω του Covid-19 δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση και στην ενίσχυση του στόλου μας σε ασθενοφόρα και οχήματα δημοτικής χρήσης, καθώς και στην σύσταση ειδικού σώματος Πολιτικής Προστασίας που συνεδριάζει τακτικά προκειμένου να υπάρχει άμεση εποπτεία και επαγρύπνηση για την κατάσταση που βρίσκεται το νησί μας ανά πάσα στιγμή.

Πόσο έχει πληγεί η τοπική επιχειρηματικότητα λόγω πανδημίας και τι προβλέπεται να συμβεί τους καλοκαιρινούς μήνες με τον τουρισμό. Είστε άλλωστε ένας προορισμός τουριστικός και το βασικό σας προϊόν είναι αυτό.

Οι δημοσιονομικές συνέπειες της πανδημίας είναι γνωστές και η Ιθάκη δεν αποτελεί εξαίρεση.

Η σεζόν που μας πέρασε χαρακτηρίστηκε από μια έντονη κινητικότητα για περίπου 30 μέρες, από τα μέσα Ιουλίου έως τα μέσα Αυγούστου και μειωμένη κίνηση όλο το υπόλοιπο διάστημα του καλοκαιριού, ενώ τα άκρα της σεζόν, δηλαδή το Πάσχα και οι πρώτοι φθινοπωρινοί μήνες δεν παρουσίασαν αξιόλογο αποτέλεσμα.  Πιστεύω πως κινηθήκαμε λίγο ως πολύ στην ίδια καμπύλη με την υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά αντιλαμβάνεστε ότι σε ένα πολύ μικρό νησί, που αντλεί τους πόρους του κυρίαρχα από τον τουρισμό, η επιβάρυνση ήταν μεγαλύτερη του μέσου όρου. Γι’αυτό το λόγο έχουμε δώσει μεγάλη προσοχή στην στήριξη της αγοράς και των συμπολιτών μας. Πέραν των κυβερνητικών μέτρων και εμείς ως Δήμος Ιθάκης έχουμε κάνει αρκετές ενέργειες στήριξης της τοπικής επιχειρηματικότητας, όπως διευκολύνσεις στις υποχρεώσεις των επαγγελματικών προς τον Δήμο,  προώθηση και προβολή του νησιού ως ταξιδιωτικού προορισμού ασφαλείας για το ερχόμενο καλοκαίρι κλπ.  Παράλληλα έχουμε πάρει από την αρχή της πανδημίας μια σειρά μέτρων για την στήριξη των ασθενέστερων συμπολιτών μας, των ευάλωτων, των ηλικιωμένων και όσων ζουν μόνοι τους μέσα από την δημιουργία δομών αλληλεγγύης, την ίδρυση και λειτουργία Δημοτικού Κοινωνικού Παντοπωλείου και την γενικότερη ευαισθητοποίηση και επαγρύπνηση  του γενικού πληθυσμού, ώστε να παραμείνουμε ενωμένοι και σχετικά αισιόδοξοι μέσα σε όλη αυτή την δοκιμασία.

Δήμαρχε, ποια είναι για εσάς τα βασικά σημεία που θα πρέπει να ενταχθούν σε έναν ευρύτερο σχεδιασμό τόνωσης της ελληνικής Περιφέρειας;

Οι ανισότητες στην ανάπτυξη κυρίως βασίζονται και ερμηνεύονται από τις γεωγραφικές, με την έννοια ότι είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τα ιδιαίτερα οικονομικά και γεωγραφικά χαρακτηριστικά των περιοχών. Αυτές οι δομικές ανισότητες μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με στοχευμένες κυβερνητικές πολιτικές. Η υγειονομική-δημοσιονομική κρίση του Covid-19, που ήρθε μετά από μια παρατεταμένη ύφεσης της αγοράς, πιστεύω πως θα λειτουργήσει σαν έναυσμα μιας γενικότερης επανεκκίνησης της οικονομίας, που θα μπορούσε να ρίξει περισσότερο φως σε αυτές τις δομικές ιστορικές αναπτυξιακές ανισότητες και να δώσει καλές κατευθυντήριες για ένα άλλο είδος ανάπτυξης, φιλικότερο στις παραδοσιακά εξαρτώμενες από το κράτος περιοχές, όπως τα Μικρά νησιά, ώστε σταδιακά να αποβούν αυτοτροφοδοτούμενα.  Ο εναλλακτικός τουρισμός, ο πολιτισμός, το περιβάλλον, η προστιθέμενη αξία στην μεταποίηση, η αναδιάρθρωση του ενεργειακού μοντέλου, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η μακροχρόνια αειφόρος ανάπτυξη είναι σίγουρα οι ορίζοντές μας προς αυτή την κατεύθυνση.  Βασικές προϋποθέσεις η συνδεσιμότητα, συγκοινωνιακή και διαδικτυακή, καθώς και η ισότιμη πρόσβαση των πολιτών σε αγαθά και υπηρεσίες.

Περιγράψτε λίγο, όπως το ζείτε εσείς καθημερινά, ποιες είναι οι βασικές ανησυχίες των δημοτών σας αυτή την περίοδο; 

Οι εμβολιασμοί και ό,τι αφορά στην Υγεία, οι αποζημιώσεις του Ιανού, η αποκατάσταση του οδικού δικτύου, η εξασφάλιση ρευστότητας και  η κατά το δυνατόν καλύτερη προετοιμασία της τουριστικής σεζόν που έρχεται είναι σε μεγάλο βαθμό τα τρέχοντα της καθημερινότητας των πολιτών.  Πέρα και πάνω από όλα αυτά, όμως, η μεγαλύτερη αγωνία είναι να τελειώσουμε κάποτε με την πανδημία, να επιταχυνθούν οι ρυθμοί των εμβολιασμών, να ενισχυθεί το Κέντρο Υγείας με το απαραίτητο προσωπικό και τις υποδομές που απαιτούνται και να είμαστε πιο ήρεμοι για την δημόσια υγεία στο νησί μας.  Με την τεράστια προσπάθεια όλων έχουμε καταφέρει να κρατηθούμε στις περιοχές με ελάχιστα και ιχνηλατημένα κρούσματα, όμως η αγωνία είναι καθημερινή και θέλουμε να τελειώσει, να γυρίσει η ζωή μας σε μια κανονικότητα που είναι πλέον απαραίτητη όχι μόνον για την επιβίωσή μας, αλλά για την ψυχική μας υγεία, ειδικά των παιδιών.  Αντιλαμβάνεστε ότι σε μια μεγάλη πόλη είναι ίσως πιο  εύκολο να πείσεις ένα παιδί να μείνει μέσα, να μη παίξει έξω με τους φίλους του, να μην πάει για μπάλα. Σε ένα μικρό νησί όμως, που η καθημερινή ζωή και συναναστροφή είναι έξω από τα σπίτια, σας βεβαιώνω ότι είναι πολύ δύσκολο!  Για μικρούς-μεγάλους, αλλά για τα παιδιά σχεδόν αβίωτο.

Οι δομές Υγείας καλύπτουν τις ανάγκες σας; Τι συμβαίνει το καλοκαίρι που ο πληθυσμός πολλαπλασιάζεται;

Το Κέντρο Υγείας Ιθάκης πήρε από πολύ νωρίς τα μέτρα του ώστε να είναι σε θέση να ανταπεξέλθει στις οδηγίες της Πολιτικής Προστασίας, αλλά και στις ανάγκες του τοπικού πληθυσμού και των καλοκαιρινών επισκεπτών.  Σε στενή συνεργασία μαζί μας, τον Δήμο Ιθάκης, βρέθηκαν λύσεις σε άμεσες ανάγκες αναλώσιμων, στήθηκε ειδικός χώρος εξέτασης και διαλογής περιστατικών και ενισχύθηκε με ασθενοφόρο.  Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι τα πράγματα είναι όπως θα έπρεπε.  Ζητάμε ενίσχυση του Κέντρου Υγείας σε υποδομές, αναλώσιμα, μόνιμο υγειονομικό προσωπικό και γιατρούς, ελλείψεις που υπήρχαν και πριν την πανδημία όμως η συγκυρία τις ανέδειξε περίτρανα.  Είμαστε υπερήφανοι για το επίπεδο του επιστημονικού προσωπικού και της παροχής του Κ.Υ. Ιθάκης στους πολίτες, όμως δεν μπορεί η κατάσταση να επαφίεται συνεχόμενα στο φιλότιμο των εργαζομένων.  Ειδικά στους μικρούς νησιωτικούς Δήμους, πόσο μάλλον στους μικρούς και απομακρυσμένους, θα έπρεπε να έχει υπάρξει ειδικός σχεδιασμός και αντιμετώπιση ώστε να μην κινδυνεύσουν ζωές.