«Παρατηρητήριο» ιών κατά μίας νέας πανδημίας;  

Θα μπορούσε ένα «παρατηρητήριο» ιών να αποτρέψει την επόμενη πανδημία;

Ο Δρ. Μάικλ Μίνα, επιδημιολόγος με έδρα τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Χάρβαρντ, και οι συνεργάτες του σίγουρα το πιστεύουν. Εξ ου και έθεσαν προσφάτως σε εφαρμογή ένα πιλοτικό πρόγραμμα. Το ονομάζουν «Παγκόσμιο Ανοσολογικό Παρατηρητήριο». Γλαφυρά, το παρομοιάζουν με παρατηρητήριο καιρού…

Πρώτη ύλη τους; Περίπου μισό εκατομμύρια φιαλίδια με πλάσμα ανθρώπινου αίματος, που έχουν μέχρι στιγμής καταλήξει στο εργαστήριό τους από κάθε γωνιά των ΗΠΑ. Ορισμένα εξ αυτών χρονολογούνται από τον Ιανουάριο του 2020, όταν ο κοροναϊός ήταν ακόμη μία «θολή» απειλή.

Στο «κυνήγι» των αντισωμάτων

Εξετάζοντας τον ορό του αίματος, οι επιστήμονες μπορούν να εντοπίσουν όσα αντισώματα έχει αναπτύξει ο ανθρώπινος οργανισμός από παλαιότερες ιογενείς μολύνσεις. «Είναι σαν να έχουμε μικρούς καταγραφείς», παρατηρεί στους New York Times ο Δρ. Μίνα.

Κάπως έτσι εκτιμούν, λοιπόν, ότι θα μπορούσε να δημιουργηθεί μία μεγάλη «τράπεζα» κλινικών δεδομένων, μέσω της οποίας οι ειδικοί θα μπορούν να κάνουν π.χ. συγκρίσεις και να εντοπίζουν διαφορές στην ανοσοαπόκριση έναντι του ίδιου ιού μεταξύ ενός ασυμπτωματικού κι ενός βαριά νοσούντα.

Αν και αυτό δεν σημαίνει ότι θα μπορούν να εντοπίζουν άμεσα νέους ιούς ή μεταλλάξεις, δυνητικά – παρατηρούν – θα μπορέσουν να βελτιώσουν τα επιστημονικά αντανακλαστικά και τα μέσα που διαθέτουν για να χτυπήσουν έγκαιρα «καμπανάκι» συναγερμού. Πριν καν,  δηλαδή, ξεσπάσει μία νέα πανδημία.

Πώς θα μπρούσε να γίνει αυτό; Εντοπίζοντας πιο άμεσα, εξηγούν,  μέσω των παραγόμενων αντισωμάτων τον βαθμό εξάπλωσης ενός ιού ή το εύρος ανοσίας έναντι αυτού στον πληθυσμό.

(Ο Δρ. Μάικλ Μίνα)

Ένα πρώτο βήμα

Αυτό που οραματίζεται ο Δρ. Μίνα και οι συνεργάτες του είναι η δημιουργία ενός γιγαντιαίου συστήματος ανοσολογικής επόπτευσης, όπου οι επιστήμονες θα έχουν τη δυνατότητα να ελέγχουν δείγματα αίματος από κάθε γωνιά του κόσμου. Και μέσω αυτού να εντοπίζουν και να καταγράφουν την ανάπτυξη αντισωμάτων για εκατοντάδες ιούς, θανατηφόρους και μη, σε πραγματικό χρόνο, ταυτοχρόνως.

Με αρχική χρηματοδότηση από την οργάνωση Open Philanthropy, ύψους 2 εκατομμυρίων δολαρίων, έχουν τώρα αρχίσει να δομούν την πρώτη τράπεζα δεδομένων, με την ορολογική επεξεργασία των περίπου 500.000 φιαλιδίων με πλάσμα αίματος που έχουν αυτή τη στιγμή στα χέρια τους, χάρη σε μία δωρεά από την εταιρεία Ochtapharma.

Πρώτος στόχος τους, σε αυτό το στάδιο, είναι να συνθέσουν μία ολοκληρωμένη εικόνα από την εξάπλωσης του κοροναϊού στις ΗΠΑ, από την αρχή της πανδημίας, εβδομάδα προς εβδομάδα, και να καταγράφουν βήμα βήμα την ανοσοαπόκριση όλων όσοι μολύνθηκαν και επέζησαν της νόσου.

Για την επίτευξη, ωστόσο, του μεγαλύτερου στόχου τους – τη λειτουργία ενός πραγματικοού «Παγκόσμιου Ανοσολογικού Παρατηρητηρίου»- απαιτούνται πολλά ακόμη. Κατά τον Δρ. Μίνα, θα χρειαστούν τουλάχιστον 100 εκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις. Θα πρέπει να γίνουν συμφωνίες με νοσοκομεία, τράπεζες αίματος και άλλες πηγές για την προμήθεια πλάσματος. Και, φυσικά, θα απαιτηθεί η συναίνεση ασθενών και δωρητών για τη χρήση των ιατρικών και προσωπικών τους δεδομένων…