Νέα γενιά εμβολίων θα καλύπτει από μεταλλάξεις πριν εμφανιστούν καν

Στην ανάπτυξη νέας τεχνολογίας για την δημιουργία εμβολίων που θα πετυχαίνουν ανοσοποίηση κατά μιας ολόκληρης «οικογένειας» ιών και όχι ενός μόνο από το είδος τους, αλλά και ανοσοποίηση απέναντι σε ιούς από διαφορετικές «οικογένειες» οι οποίοι όμως σχετίζονται μεταξύ τους, στρέφεται τώρα η επιστημονική κοινότητα.

Η στροφή αυτή ήταν αναπόφευκτη μετά την ανασφάλεια που επικρατεί για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων κατά του πανδημικού ιού, ύστερα από τις αλλαγές που έχουν προκύψει με τις μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη – ακίδα.

Μωσαϊκό «ανοσίας»

Επιστήμονες από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και το Πανεπιστήμιο Rockefeller της Νέας Υόρκης, με δημοσίευσή τους στο επιστημονικό περιοδικό Science, παρουσίασαν ένα «μωσαϊκό» νανοσωματιδίων που επιτρέπει τη διασταυρούμενη ανοσία σε ποντίκια από τέσσερις έως οκτώ κορωνοϊούς που προκαλούν αναπνευστική δυσχέρεια. Τα νανοσωματίδια δημιούργησαν ένα πεδίο υποδοχέων πρόσδεσης του ιού καθώς και άλλων κορωνοϊών που προσβάλλουν τα ζώα.

Τα ποντίκια που ανοσοποιήθηκαν με το πεδίο των νανοσωματιδίων, αντί ενός αντιγόνου,  ανέπτυξαν διασταυρούμενη ανοσία τόσο κατά του SARS-COV-2, όσο και κατά των άλλων κορωνοϊών. Μάλιστα τα αποτελέσματα ήταν ακόμη καλύτερα, αφού η ανοσία αφορούσε και «ψευδοκορωνοϊό» που μόλυνε τα ποντίκια στο πλαίσιο της μελέτης.

Αντίστοιχα, άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε το Nature, κάνει λόγο για εξουδετερωτικά αντισώματα ευρέως φάσματος, που θα πετυχαίνουν ανοσοποίηση από λοιμώξεις που προκαλούν πολλά είδη ιών τα οποία σχετίζονται μεταξύ τους.

Ιοί RNA

Ερευνητές από το Ινστιτούτο Έρευνας Scripps της Καλιφόρνια, κάνουν λόγο για μια ειδική κατηγορία προστατευτικών αντισωμάτων, που ονομάζονται εξουδετερωτικά αντισώματα ευρέως φάσματος, τα οποία θα δρουν έναντι πολλών διαφόρων σχετιζόμενων μεταξύ τους ιών, όπως για παράδειγμα ο HIV, η γρίπη ή οι κορωνοϊοί που είναι όλοι τους ιοί RNA.

Μάλιστα τα αντισώματα αυτά, θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως φάρμακα πρώτης γραμμής, για την πρόληψη ή θεραπεία ιώσεων από μια συγκεκριμένη οικογένεια ιών συμπεριλαμβάνοντας παραλλαγές που δεν έχουν ακόμη εμφανιστεί. Πολύ περισσότερο θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για το σχεδιασμό εμβολίων κατά συγκεκριμένης ομάδας ιών, οι οποίοι εντάσσονται σε μια ευρύτερη «οικογένεια» ιών.

Η ανάπτυξη της τεχνολογίας αυτής, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα εμβόλιο κατά όλων των ιών της γρίπης. Τώρα για τον κορωνοϊό, έχει διαπιστωθεί ότι τα εξουδετερωτικά αντισώματα κατά της πρωτεΐνης ακίδας είναι πιο αποτελεσματικά όταν παράγονται από την κορυφή της πρωτεΐνης – ακίδας, έναντι των εξουδετερωτικών αντισωμάτων που παράγονται από την υπόλοιπη πρωτεΐνη.

Πολλά ευρέως φάσματος αντισώματα μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για εμβόλια που θα αφορούν όλους τους σαρμποκορωνοϊούς, συμπεριλαμβάνοντας και αυτούς που δεν έχουν ακόμη εμφανιστεί, αλλά και κατά του MERS, του SARS κλπ.

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι χάρη στην έρευνα που έχει γίνει για τον ιό HIV/AIDS και της γρίπης, έχει γίνει κατανοητή η απαιτούμενη προσέγγιση για τη διαχείριση των ιών αυτών, ενώ ταυτόχρονα υπάρχει και η απαιτούμενη υποδομή. Όμως χρειάζεται χρηματοδότηση, η οποία υπολογίζεται από το εργαστήριο μέχρι την κλινική μελέτη φάσης Ι να κυμαίνεται μεταξύ 100-200 εκ. δολ. για αρκετά χρόνια.

Τονίζουν όμως την ανάγκη ενίσχυσης της έρευνας, για τον περιορισμό ή ακόμη και την εξάλειψη ενός αναδυόμενου ιού, που σε διαφορετική περίπτωση, εκτεταμένη ή μακρόχρονη παρουσία του θα μπορούσε να οδηγήσει σε αντίσταση στα αντισώματα και τα εμβόλια.