Αλλοι καιροί, αλλά ήθη…

Στα μεταπολεμικά χρόνια ο ιός της πολιομυελίτιδας, που προκαλούσε νευρική παράλυση και απειλούσε τα μικρά παιδιά, αποτελούσε την τρομακτικότερη υγειονομική απειλή στις ΗΠΑ. Κάθε καλοκαίρι, που ο ιός επισκεπτόταν τις σχολικές κοινότητες, φόβος και τρόμος κατελάμβανε τις αμερικανικές οικογένειες.

Το 1948 η τότε κυβέρνηση των ΗΠΑ ανέθεσε στον ρωσοεβραίο ερευνητή ιολόγο Τζόνας Εντουαρντ Σολκ τη μελέτη ανάπτυξης σχετικού εμβολίου. Εκείνος οργάνωσε μια πρωτοφανή στα ιατρικά χρονικά έρευνα, στην οποία συμμετείχαν 20.000 γιατροί, χιλιάδες σχολεία και 1.800.000 παιδιά.

Επτά χρόνια μετά, το 1955 συγκεκριμένα, ο Σολκ ανακοίνωσε τα αποτελέσματα της έρευνας, το εμβόλιο εγκρίθηκε και τάχιστα άρχισαν μαζικοί εμβολιασμοί.

Ο Σολκ αντιμετωπίστηκε τότε από την αμερικανική κοινωνία ως άλλος σωτήρας επί της γης, ως ένας θαυματοποιός.

Οταν αργότερα, σε μια συνέντευξη Τύπου, ρωτήθηκε από δημοσιογράφους ποιος έχει την πατέντα του εμβολίου, απάντησε «δεν υπάρχει πατέντα» και συμπλήρωσε αφοπλιστικά: «Μπορείς να πατεντάρεις τον Ηλιο;».

Κοινώς, ο Σολκ παρέδωσε την πατέντα στην ανθρωπότητα, δεν την εμπορεύτηκε, προτίμησε τη μέγιστη τιμή και αναγνώριση από τα δυσθεώρητα κέρδη που θα μπορούσε να αποκομίσει.

Αλλοι καιροί, άλλα ήθη, θα πείτε.

Ωστόσο, υπάρχουν αναλογίες και δη τρομακτικότερες. Η πανδημία του κοροναϊού έχει σκοτώσει μέχρι τώρα κοντά 2,2 εκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον πλανήτη, καθημερινά πεθαίνουν πάνω από 17.000 άτομα, σχεδόν ολόκληρη η μεταπολεμική γενιά, αυτή που διαμόρφωσε τον σύγχρονο κόσμο, απειλείται με – αδυσώπητα μοναχικό – θάνατο και οι ανά τον κόσμο κυβερνήσεις και ηγεσίες δεν νιώθουν την ανάγκη να απαιτήσουν τα αυτονόητα από τις, αφειδώς χρηματοδοτημένες από κράτη και υπερεθνικούς οργανισμούς για την ανάπτυξη των εμβολίων, πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες.

Αντιθέτως, επιτρέπουν και συμμετέχουν, στο όνομα της ελεύθερης αγοράς και των δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας, σε κερδοσκοπικά παζάρια και πρωτοφανείς συναλλαγές με πολυεθνικούς ομίλους που δεν έχουν ιερό και όσιο. Οι τελευταίες παραβιάζουν, χωρίς αιδώ και ηθικούς φραγμούς, συμφωνίες και συμβάσεις επειδή απλούστατα τους προσφέρονται καλύτερες τιμές σε συνθήκες παγκόσμιας υπερβάλλουσας ζήτησης.

Αυτή η αμιγώς κερδοσκοπική συνθήκη που έχει διαμορφωθεί παγκοσμίως είναι ηθικώς απαράδεκτη, δεν στέκει, δεν είναι υπερασπίσιμη, ούτε μπορεί να γίνει ανεκτή, προκαλεί την οργή και την απογοήτευση των πολιτών όλου του κόσμου.

Σε έκτακτες συνθήκες μεγάλων κρίσεων, οικονομικών, υγειονομικών, ανθρωπιστικών και άλλων, τα όποια ιδεολογικά τείχη υποχωρούν, καταρρίπτονται.

Οταν επαπειλείται η ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων, ουδείς επιτρέπεται να μένει ασυγκίνητος. Οι κυβερνήσεις είναι υποχρεωμένες να προστατεύσουν τη ζωή των πολιτών θέτοντας στο περιθώριο τους όποιους άλλους περιορισμούς, όπως και τις υποτιθέμενες «ιερές» συμβάσεις της αγοράς.

Κακά τα ψέματα, έχει αποδειχθεί περίτρανα ότι σε περιόδους μεγάλων κρίσεων η περιβόητος «αόρατος χειρ» της ελεύθερης αγοράς δεν λειτουργεί, η αυτορρύθμιση, που πολλοί επικαλούνται, δεν δουλεύει και συνηθέστερα η υποτιθέμενη ελεύθερη αγορά μετατρέπεται σε «μαύρη», λαμβάνει μορφή θανάτου.

Οι θιασώτες λοιπόν της ελεύθερης αγοράς ας οπισθοχωρήσουν. Η ρύθμιση είναι επιβεβλημένη στις παρούσες συνθήκες. Οι κυβερνήσεις οφείλουν να δράσουν συντονισμένα και οργανωμένα. Και ο δικός μας Πρωθυπουργός επιβάλλεται να ασκήσει τη μέγιστη δυνατή επιρροή του στην Ευρώπη και αλλού, να αναλάβει πρωτοβουλίες και να απαιτήσει μαζί με τους ομολόγους του την ελευθέρωση των εμβολίων από την κερδοσκοπική θηλιά των πολυεθνικών.