Όπλα από ανθρώπινα οστά χρησιμοποιούνταν στη χαμένη γη του Ντόγκερλαντ

Πριν από περίπου 11.000 χρόνια, όταν η στάθμη της θάλασσας βρισκόταν πολύ χαμηλότερα από ό,τι σήμερα, μια γέφυρα ξηράς συνέδεε τη Βρετανία με την ηπειρωτική Ευρώπη.

Οι λαοί του Ντόγκερλαντ, όπως ονομάζεται αυτή η χαμένη γέφυρα ξηράς, φαίνεται πως είχαν μακάβριες συνήθειες: έφτιαχναν προϊστορικά όπλα σκαλίζοντας ανθρώπινα οστά.

«Περιμέναμε ότι θα βρίσκαμε οστά από ελάφι. Αλλά από άνθρωπο; Ούτε στα πιο τρελά μου όνειρα δεν φανταζόμουν ότι θα βρίσκαμε και ανθρώπους» σχολιάζει στο LiveScience ο Γιόανς Ντέκερ, μεταπτυχιακός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Λάιντεν στην Ολλανδία.

Ο Ντέκερ είναι πρώτος συγγραφέας μελέτης για δέκα οστέινα όπλα από το Ντάγκερλαντ τα οποία βρέθηκαν στις ακτές της Ολλανδίας στη Βόρεια Θάλασσα. Τα συμπεράσματα δημοσιεύονται στο Journal of Archaeological Science: Reports.

Αυτές είναι οι δύο οδοντωτές αιχμές από σκαλισμένα οστά ανθρώπου (Πηγή: RMO, Leiden)

Από το Ντόγκερλαντ στην Ολλανδία

Την εποχή που δημιουργήθηκαν τα όπλα –οδοντωτές αιχμές που ίσως χρησιμοποιούνταν σε βέλη και δόρατα- η Γη μόλις είχε αρχίσει να εξέρχεται από την τελευταία εποχή των παγετώνων. Μεγάλες ποσότητες νερού ήταν εγκλωβισμένο σε ένα στρώματα πάγου που κάλυπτε μεγάλο μέρος του βόρειου ημισφαιρίου, κάτι που σημαίνει ότι η στάθμη των ωκεανών ήταν δεκάδες μέτρα πιο χαμηλά από ό,τι σήμερα.

Η γέφυρα ξηράς, η οποία συνέδεε την ανατολική Βρετανία με τη σημερινή Ολλανδία και τη Γερμανία σταδιακά βυθίστηκε από την άνοδο της στάθμης όταν η θερμοκρασία ανέβηκε πριν από περίπου 8.000 χρόνια.

Σχεδόν 1.000 οστέινα όπλα που προέρχονται από το Ντόγκερλαντ έχουν ανακαλυφθεί τις τελευταίες δεκαετίες στις ακτές της Ολλανδίας στη Βόρεια Θάλασσα, και νέα ευρήματα έρχονται στο φως κατά τις εργασίες αμμοληψίας για νέα αντιπλημμυρικά έργα στην Ολλανδία.

Από τις δέκα οστέινες αιχμές που εξετάζει η νέα μελέτη, οι οκτώ προέρχονταν από οστά και κέρατα κόκκινου ελαφιού (Cervus elaphus) ενώ οι δύο από ανθρώπινα κόκκαλα.

Τα είδη από τα οποία προήλθαν τα όπλα προσδιορίστηκαν με ανάλυση των πρωτεϊνών που παρέμεναν παγιδευμένες στα όστα, αν και παραμένει ασαφές για ποια οστά του σκελετού πρόκειται. Κάποιες από τις οδοντωτές αιχμές έχουν μήκος μόλις εννέα εκατοστά, άλλες είναι μακρύτερες.

Τα ευρήματα χρονολογήθηκαν με τη μέθοδο του άνθρακα-14 στη Μεσολιθική εποχή, 8 με 11 χιλιάδες χρόνια πριν.

Συμβολισμός

Οι ερευνητές παραδέχονται πως δεν έχουν ιδέα γιατί οι μεσολιθικοί κυνηγοί του Ντόγκερλαντ κατασκεύαζαν όπλα από οστά ανθρώπων. Πρακτικός λόγος φαίνεται ότι δεν υπήρχε, δεδομένου τα ανθρώπινα οστά δεν είναι το καλύτερο υλικό για κατασκευή όπλων –τα κέρατα ελαφιών είναι πολύ καλύτερη λύση, επισήμανε ο Ντέκερ.

H ομάδα του πιστεύει ότι τα οστά πιθανότατα σκαλίστηκαν όταν ήταν ακόμα φρέσκα, καθώς η κατεργασία παλαιών οστών είναι πιο δύσκολη.

«Πιθανότατα υπήρχαν πολιτιστικοί κανόνες για την επιλογή των ειδών από τα οποία παράγονταν οι οδοντωτές αιχμές» λέει ο ερευνητής. Η χρήση ανθρώπινων οστών ίσως είχε συμβολικό χαρακτήρα και πιθανώς εξέφραζε σεβασμό στους νεκρούς από τους οποίους προέρχονταν τα οστά.

Η χρήση ανθρώπινων οστών είναι εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο, λέει ο Ντέκερ, υπάρχουν όμως προηγούμενα: Οι πολεμιστές της Νέας Γουινέας, για παράδειγμα, χρησιμοποιούσαν μαχαίρια από τα μηριαία οστά σημαντικών προσώπων.

Νέες πληροφορίες για τη σημασία των ανθρώπινων ιστών στη χαμένη Γη του Ντόγκερλαντ θα μπορούσαν να έρθουν με την ανακάλυψη νέων ευρημάτων στη Βόρεια Θάλασσα.