Η Μαρία Μαγκανάρη μιλάει στο in.gr για το «Θείο Βάνια»

Η Μαρία Μαγκανάρη μετά τη μεγάλη περσινή επιτυχία παρουσιάζει το Θείο Βάνια, παράσταση η οποία εντάσσεται στο ρεπερτόριο του Θεάτρου του Νέου Κόσμου και παρουσιάζεται στο BIOS από 2 Οκτωβρίου.

Η Μαρία Μαγκανάρη μιλάει στο in.gr για αυτό θρυλικό έργο.

Τι πραγματεύεται το έργο;

Το έργο “Ο θείος Βάνιας” πραγματεύεται τις σχέσεις των μελών μιας οικογένειας. Ο Βάνιας, η ανηψιά του Σόνια, και η μητέρα του Μαρία, λατρεύουν επί 25 χρόνια τον καθηγητή Σερεμπριακώφ (πατέρα της Σόνιας), ο οποίος τους περιφρονεί ολοφάνερα. Δουλεύουν γι’αυτόν, έχουν οργανώσει τη ζωή τους στη βάση αυτής της “θυσίας”. Λίγο πριν την έναρξη του έργου ο Βάνιας, για δικούς του λόγους αποφασίζει ν’αναιρέσει αυτή τη λατρεία- ταμπού, αμφισβητεί τον Καθηγητή και ερωτεύεται την όμορφη, δεύτερη σύζυγό του. Όλο το έργο στήνεται στη βάση αυτού του θυμού του Βάνια που τώρα έχει απελευθερωθεί: δεν έζησε, δεν έκανε οικογένεια, δεν έγινε μεγάλος συγγραφέας και για όλα αυτά ευθύνεται η αφοσίωσή του στον Καθηγητή. Και τι γίνεται αφού απελευθερώνεται αυτός ο θυμός; Τίποτα. Στο τέλος τα πάντα επανέρχονται στην αρχική τους κατάσταση, σαν να μη μεσολάβησε τίποτα- κι αυτό είναι τόσο τραγικό και αστείο ταυτόχρονα!

Ποιους προβληματισμούς θίγει;

Στον “Θείο Βάνια” φαίνεται πολύ καθαρά πως οι ανθρώπινες σχέσεις (ιδιαίτερα οι οικογενειακές) δεν διέπονται από λογική. Δεν υπάρχει κανενός είδους δικαιοσύνη στον τρόπο που επιλέγουμε συμπεριφορές, αγαπάμε, μισούμε, έχουμε αδυναμία σε πρόσωπα. Επίσης, στο έργο βλέπουμε πως η επικοινωνία με τους άλλους ανθρώπους, ακόμα και με όσους συναναστρεφόμαστε καθημερινά, δεν είναι ούτε εύκολη, ούτε αυτονόητη.

Ακόμα,  βλέπουμε πόση αντίσταση έχουμε όλοι στην πραγματική αλλαγή. Ο Βάνιας (όπως και οι άλλοι ήρωες) παρότι δεν είναι ικανοποιημένος απ’τη ζωή του, δεν αντέχει να δει τον εαυτό του αλλιώς, γιατί θα πρέπει να τον επανεφεύρει. Θα πρέπει να στήσει τη ζωή του απ’την αρχή, σε νέα βάση, κάτι που απαιτεί ένα ψυχικό σθένος που δεν το διαθέτει- κι αυτό τον κάνει ένα από τα πιο συγκινητικά πρόσωπα του παγκόσμιου θεάτρου.

Ποιο είναι το προφίλ των ηρώων;

Οι ήρωες του “Θείου Βάνια” βρίσκονται σε οριακή ψυχική κατάσταση. Δεν κοιμούνται, παραπονιούνται συνέχεια, πίνουν τσάι, βότκα, κρασί, κονιάκ, παίρνουν φάρμακα, είναι έτοιμοι για καυγά. Επαναλαμβάνουν εμμονικά ο καθένας το αίτημά του. Θέλουν να νιώσουν, να ζήσουν, ν’αγαπηθούν ή ν’αγαπήσουν. Όλοι πιστεύουν πως αυτό που παίρνουν απ’τους άλλους δεν είναι αρκετό κι έτσι οι μεταξύ τους σχέσεις είναι συγκρουσιακές.

Βάνιας / Κώστας Κουτσολέλος

Ένας άντρας πρωταγωνιστής χωρίς τα χαρακτηριστικά του “αρσενικού” ήρωα. Συναισθηματικός και αγχωτικός, θα οδηγηθεί σε κρίση (και της αρσενικής του) ταυτότητας, όταν θ’ανακαλύψει πως θυσιάστηκε για έναν άνθρωπο ο οποίος τον περιφρονεί. Καθηλωμένος σε μια μη ενήλικη κατάσταση, παρά τα 47 του χρόνια, θα βρίσκεται πάντα δίπλα στην αληθινή ζωή, και θ’αναφωνεί: “εγώ θα μπορούσα να έχω γίνει…”. Κάτι που εμφατικά θα του τονίζει η μητέρα του, Μαρία Βασίλιεβνα (Ασπασία Κράλλη) την οποία διακατέχει  ο τυφλός θαυμασμός για τον “άνθρωπο των έργων”, τον Καθηγητή..

Καθηγητής Σερεμπριακώφ/ Βασίλης Καραμπούλας

Βαθιά εγωκεντρικός, γοητευτικός, επιτυχημένος, περιφρονεί τους πάντες, ιδίως τον Βάνια. Μετά την συνταξιοδότησή του απ’το Πανεπιστήμιο, επιστρέφει στο κτήμα της πρώτης του γυναίκας μαζί με την όμορφη δεύτερη σύζυγό του. Μέχρι την εσπευσμένη αναχώρησή τους, δεν θα σταματήσει  να κοιτά τους άλλους αφ’υψηλού, και ν’αρνείται να συνδεθεί μαζί τους.

Γιατρός Άστρωφ/ Γιωργής Τσαμπουράκης

Ο “αρσενικός” ήρωας του έργου. Αγαπά τα δάση μα όχι τους ανθρώπους. Επαναλαμβάνει εμμονικά πως δεν νιιώθει τίποτα για κανέναν. Γοητεύει τις γυναίκες. Δουλεύει εξαντλητικά και πίνει. Όπως κι ο Βάνιας, ο Άστρωφ θα μείνει για πάντα μόνος.

Ελένα, σύζυγος του Καθηγητή/ Ανθή Ευστρατιάδου

Το αντικείμενο του πόθου των αντρών, η μη διαχειρίσιμη απειλή. Τους εξάπτει, μα δεν τους ικανοποιεί. Οι άλλοι ήρωες του έργου την περιγράφουν σχεδόν ως εξωπραγματικό πλάσμα: παθητική, γοητευτική, δεν συντρίβεται απ’τον έρωτα όπως όλες οι μεγάλες ηρωίδες της εποχής της. Ένας απ’τους πιο ανοιχτούς και δύσκολους ρόλους έργου του Τσέχωφ.

Σόνια, ανηψιά του Βάνια /Σύρμω Κεκέ

Το μόνο πρόσωπο που πραγματικά ελπίζει ν’αλλάξει τη ζωή της μέσω της αγάπης. Ωστόσο κι αυτή αποτυγχάνει. Ο γιατρός δεν θα την αγαπήσει ποτέ κι εκείνη θα συνεχίσει να ζει θυσιαζόμενη για τους άλλους. Η Σόνια αναγκάστηκε να ενηλικιωθεί νωρίς και κατά πάσα πιθανότητα θα γεράσει πριν την ώρα της. Νομίζω πως ο Τσέχωφ την αγαπούσε πιο πολύ απ’όλα τα πρόσωπα του έργου:  την τοποθετεί διακριτικά στον τίτλο του (δικός της θείος είναι ο Βάνιας) και την επιλέγει για να “κλείσει” το έργο- μ’έναν απ’τους πιο συγκινητικούς και σκληρούς μονολόγους του παγκόσμιου θεάτρου.

Δύο ακόμα πρόσωπα, ο Τελιέγκιν (Δημήτρης Ντάσκας) και η Μαρίνα (την ερμηνεύω εγώ) συμπληρώνουν την εικόνα. Και οι δύο διαφοροποιούνται απ’τους υπόλοιπους ήρωες στο ότι  φροντίζουν τους άλλους, παρά απαιτούν να φροντιστούν. Τέλος και οι δύο είναι εξοικειωμένοι με την πραγματικότητά τους και δεν προσδοκούν την αλλαγή της. Η ήρεμη και αναμενόμενη ζωή της υπαίθρου είναι η μόνη ζωή που γνωρίζουν και αγαπούν.

Τι αναφορές έχει στο σήμερα;

Τα μεγάλα έργα, όπως ο “Θείος Βάνιας” δεν έχουν καμία αγωνία, νομίζω, να είναι επίκαιρα. Βρίσκονται πέρα από αυτό το σημείο. Μ’ έναν μαγικό τρόπο ο Τσέχωφ μας δείχνει πώς είμαστε: δειλοί, ανώριμοι, νάρκισσοι και κάπου κάπου λάμπουμε από γενναιοδωρία, ειλικρίνεια και καλοσύνη: εκείνες τις λίγες, πολύτιμες στιγμές που ανοίγουμε την καρδιά τους στους άλλους ανθρώπους.

Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να έχει πάρει ο θεατής όταν δει την παράσταση;

“Ζήσε!”

Ποια είναι η αγαπημένη σας σκηνή;

Αλλάζει ανάλογα με την παράσταση και τη διάθεσή μου. Πάντα με συγκινεί όμως

ένα ομαδικό τραγούδι (μουσική: Παναγιώτης Καλαντζόπουλος) στην Α’ πράξη που συμπυκνώνει όλο το έργο. Και ο μονόλογος της Σόνιας στο φινάλε, που για μένα έχει πλέον “σφραγιστεί” απ’την ερμηνεία της Σύρμως Κεκέ.