Ο Χριστόφορος Σταμπόγλης μιλάει στο in.gr για τις «Εκκλησιάζουσες» του Σταμάτη Κραουνάκη

Το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν και η Εθνική Λυρική Σκηνή εγκαινίασαν με μεγάλη επιτυχία τη νέα μακροπρόθεσμη συνεργασία τους με την παρουσίαση, στις 9 Σεπτεμβρίου 2019 στο Ηρώδειο, της παράστασης “ΕΚΚΛΗΣΙΑΖΟΥΣΕΣ – Η λαϊκή οπερέτα”, σε μετάφραση – λιμπρέτο – μουσική Σταμάτη Κραουνάκη και σκηνοθεσία Μαριάννας Κάλμπαρη.

Σε συνέχεια της μεγάλης επιτυχίας, θα πραγματοποιηθούν 4 παραστάσεις στο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν (Φρυνίχου 14) στις 26-27-28-29/9 και ώρα  21.00.

Πρόκειται για μια πρωτότυπη διασκευή της γνωστής κωμωδίας του Αριστοφάνη, από τον Σταμάτη Κραουνάκη, στο πλαίσιο του κύκλου «Operetta restart» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Σε μια εποχή απόλυτης πολιτικής και κοινωνικής παρακμής, οι γυναίκες με αρχηγό την Πραξαγόρα (Σοφία Φιλιππίδου) μεταμφιέζονται σε άνδρες και καταφέρνουν να πάρουν την εξουσία προτείνοντας ένα νέο καθεστώς κοινοκτημοσύνης. Το επαναστατικό σχέδιο της Πραξαγόρας, μοιάζει στη θεωρία ιδανικό, στην πράξη όμως θα αποδειχτεί ουτοπικό…

Η παράσταση, με πολύ χιούμορ και μέσα από τον μουσικό πάντα κώδικα, θίγει τα σημαντικότερα πολιτικά ζητήματα που συνεχίζουν να μας απασχολούν από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα: Τι σημαίνει δημοκρατία; Γιατί η εξουσία διαφθείρει; Είναι δυνατόν να κυβερνηθεί ένας τόπος με δικαιοσύνη και ίσες ευκαιρίες για όλους;

Ο βαθύφωνος Χριστόφορος Σταμπόγλης μιλάει για αυτήν την εξαιρετική δουλειά.

Πρωταγωνιστείτε στις Εκκλησιάζουσες που θα δούμε στις 9 Σεπτεμβρίου στο Ηρώδειο. Μιλήστε μας για το ρόλο που ερμηνεύετε στην παράσταση

Ο Βλέπυρος, ο σύζυγος της Πραξαγόρας που κινεί όλη τη μηχανή σε αυτή την Αριστοφάνεια κωμωδία, είναι ένας άνθρωπος βολεμένος, φθαρμένος από τη συνήθεια, ολίγον απατεώνας και σίγουρα σε αυτόν προσωποποιούνται όλες οι παθογένειες αυτού που θα αποκαλούσαμε «παλιά» τετριμμένη εξουσία. Κατά τον Κραουνάκη μάλιστα ο Βλέπυρος μπορεί να είναι και ο «πρωθυπουργός» από τον οποίο κλέβει η Πραξαγόρα την εξουσία. Νομίζω το κωμικότερο στοιχείο αυτού του ρόλου είναι ο θυμός αυτού του ανθρώπου που ξυπνάει παγιδευμένος σε έναν ιστό που έπλεξε προσεκτικά η ίδια η γυναίκα του αλλά δεν είναι και τόσο σίγουρος πως θέλει να γλιτώσει από αυτόν.

Τι σηματοδοτεί κατά τη γνώμη σας το ανέβασμα το συγκεκριμένου έργου στις μέρες μας;

Μα είναι το σημαντικότερο έργο για κάθε έλληνα σήμερα νομίζω. Ο Αριστοφάνης δεν γράφει ένα έργο για το ποια είναι η ορθή πολιτική στάση ή επιλογή. Ο τεράστιος αυτός κωμωδιογράφος βάζει τις γυναίκες (τότε) να παίρνουν την εξουσία και με την Πραξαγόρα επίκεφαλής εισάγουν την ιδέα της κοινοκτημοσύνης! Μια μορφή κομμουνισμού λοιπόν – αν όχι τον απόλυτο κομμουνισμό. Όμως ο μαγικός Αριστοφάνης εδώ κάνει την ανατροπή. Η Πραξαγόρα μέσα στη μέθη της επιτυχίας υπερθεματίζει: «λέω και σήραγγες να κάνω να ‘ρθουν και οι από πάνω» τραγουδά η υπέροχη Σοφία Φιλιππίδου και υπερθεματίζει σε ένα όνειρο να ενώσει τον κόσμο ολόκληρο. Πέρα από την πολιτική, πέρα από την εξουσία. Όμως με το τελευταίο μέρος του έργου όλο αυτό το όνειρο συντρίβεται στα εξ ων συνετέθη. Γιατί τελικά κάθε ιδέα, κάθε πολιτική κάθε όραμα βρίσκει ανάχωμα το εγώ μας. Τώρα λοιπόν, στις μέρες μας, που η εξουσία πέρασε πάλι σε άλλα χέρια γνωστά και ταυτόχρονα καινούργια είναι ίσως καιρός να αναλογιστούμε πια τις δικές μας ευθύνες πριν από αυτές των πολιτικών. Να δούμε τι μπορούμε και τι οφείλουμε να κάνουμε εμείς οι ίδιοι κι οι πολιτικοί ας κάνουν κι αυτοί τη δουλειά τους.

Αριστοφάνης: διαχρονικός ή επίκαιρος;

Επιτρέψτε μου να μετατρέψω την ίδια την ερώτηση σε κατάφαση αλλάζοντας μόνο μια λέξη. Μα και διαχρονικός και επίκαιρος. Δεν συμφωνείτε;

Πως θα ορίζατε μια λαϊκή οπερέτα;

Προ ημερών έγραψα σε ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης ένα μικρό κείμενο όπου ανέλυα συνοπτικά αυτό το σημαντικό ερώτημα. Με δυο λόγια θα σας πω πως μετά τον Μίκη Θεοδωράκη που εισήγαγε τον όρο «Λαϊκό Ορατόριο» μελοποιώντας το μοναδικό «Άξιον Εστί» του Ελύτη, ο Σταμάτης Κραουνάκης εισάγει εξίσου νόμιμα τον όρο λαϊκή οπερέτα. Δηλαδή διατηρεί ακέραια  τα στοιχεία της κλασικής Αθηναϊκής Οπερέτας συνδέοντας τα μεγάλα μουσικά μέρη με διαλόγους, διατηρεί το χορό αλλά σε μικρό σχήμα μιμούμενος την αρχαία κωμωδία και βέβαια έγραψε ο ίδιος ένα λιμπρέτο συνοψίζοντας την αρχική κατά λέξη μετάφραση του  από καμία 500ριά σελίδες σε περίπου 70! Το λαϊκή στον όρο περιγράφει τη χρήση μικρού ορχηστρικού συνόλου ως επί το πλείστον λαϊκού και την συμμετοχή κι ερμηνεία των μουσικών μερών από ηθοποιούς και τραγουδιστές που δεν είναι όμως λυρικοί με εξαίρεση τον υπογράφοντα.

Σε τι διαφέρει η συμμετοχή στην παράσταση αυτή, σε σχέση με ό,τι έχετε κάνει μέχρι σήμερα;

Ω! Με ρωτάτε τα δύσκολα. Η πρόκληση και η δυσκολία μαζί αν θέλετε είναι πως στην ουσία καλούμαι όχι μόνο να συμπράξω ως τραγουδιστής αλλά να ερμηνεύσω ένα κείμενο σαν ηθοποιός μεσα σε μια ομάδα εξαιρετικά ταλαντούχων και πεπειραμένων, ως επί το πλείστον, καλλιτεχνών ολκής όπως η Σοφία Φιλιππίδου, η Ιωάννα Μαυρέα, η Κατερίνα Λυπηρίδου, οι τέσσερεις συνάδελφοι από τη Σπείρα-Σπείρα που είναι εξαιρετικοί και ως ηθοποιοί. Αλλά και μια ομάδα νεαρών κοριτσιών από τη σχολή του Θεάτρου Τέχνης.  Νοιώθω την ανάγκη να καταθέσω πως ο Χρήστος Γεροντίδης είναι ένας εξαιρετικός Χρέμης και μοιράζομαι με πολλή χαρά τις σκηνές μας μαζί του. Έτσι η πρόκληση για μένα είναι τα μέρη της πρόζας, του ευθέως ή άμεσου λόγου όπου χρειάστηκε να μελετήσω, να σκεφτώ, να αναζητήσω λύσεις. Στις 9/9 θα δούμε όλοι – κι εγώ μαζί – τι κατάφερα.

Πείτε μας λίγα λόγια τη συνεργασία σας με τον Σταμάτη Κραουνάκη και τη Μαριάννα Κάλμπαρη

τον Σταμάτη Κραουνάκη τον γνώριζα εδώ και χρόνια μέσω κοινών φίλων – αυτό που λέμε κοινωνικά… Σε καλλιτεχνικό επίπεδο όμως υπήρξα από το 1986 και παραμένω πάντα θαυμαστής του συνθετικού του έργου. Θεωρώ πως έχει γράψει τραγούδια που όχι μόνο έγραψαν ήδη ιστορία αλλά θα συγκινούν βαθύτατα τις ψυχές πολλών ακόμα γενεών. Αυτή η συνεργασία όμως μου έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσω έναν άνθρωπο ευαίσθητο, γενναιόδωρο, καλής πάστας όπως λέμε. Είπα πριν γενναιόδωρο και σκέφτηκα πως θα ρωτήσετε αν είναι πληθωρικός. Ναι! Αλλά σε όλα πληθωρικός τι είναι τελικά; Γενναιόδωρος νομίζω… θα χαρώ τις στιγμές κοντά του και στη σκηνή κι αν μου ζητηθεί ξανά να συνεργαστούμε πάλι ναι θα πω.

Την Μαριαννα αντίθετα την γνώρισα πρώτη φορά από κοντά με αφορμή αυτή τη συνεργασία. Ήξερα το έργο της όμως. Επιτρέψτε μου να θυμίσω εδώ πως η Μαριαννα Κάλμπαρη έχει σκηνοθετήσει και όπερα μεταξύ των άλλων δημιουργιών της.  Η Μαριαννα αγαπάει με πάθος την τέχνη της και η αγάπη αυτή, αβίαστα, περνά σε μας. Νοιωθει κάνεις αυτή την αγάπη από την πρώτη ανάγνωση. Ξέρω πως σκέφτεστε αν αυτό καλλιτεχνικά είναι σημαντικό. Θα σας πω λοιπόν πως μετά από 32 χρόνια σε πολλές σκηνές του πλανήτη κατάλαβα πως μόνο η αγάπη μπορεί να βγάλει από τον καλλιτέχνη ότι καλύτερο έχει μέσα του. Ούτε το «όνομα» ούτε η εξουσία ούτε ο ψυχολογικός εκβιασμός. Μόνο η αγάπη. Κι αυτός είναι ο δρόμος της Κάλμπαρη. Της χρωστώ ένα μεγάλο ευχαριστώ γι αυτό αλλά και στους δυο τους, Μαριαννα και Σταμάτη που με εμπιστεύτηκαν σε αυτήν την καινούργια, μαγική περιπέτεια.