Σοσιαλδημοκρατική αντιπολίτευση

Σε παγκόσμιο επίπεδο δεν κυριαρχεί πλέον η ιδέα του λιγότερου κράτους, αλλά αυτή της λιγότερης πολιτικής, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από «τεχνικές» τύπου open gov. Υποστήριξα εδώ στα «ΝΕΑ» την κίνηση του κ. Μητσοτάκη να προχωρήσει σε άμεσο διορισμό των γενικών γραμματέων, γιατί έτσι αυτός ήρθε κόντρα σ’ αυτή την κυρίαρχη ιδέα της ανάγκης για λιγότερη πολιτική στη διακυβέρνηση.

Οσον αφορά όμως το ρεύμα υπέρ του συγκεντρωτισμού της εξουσίας στα χέρια της εκτελεστικής εξουσίας η κυβέρνηση δεν ήρθε κόντρα σ’ αυτό. Αντιθέτως το ακολούθησε πιστά. Αν και ο συγκεντρωτισμός του κυβερνητικού «επιτελικού κράτους» έρχεται να νομιμοποιήσει κυρίαρχες διεθνώς πρακτικές. Τα πρωθυπουργοκεντρικά ή προεδροκεντρικά συστήματα δεν είναι σημερινή εξέλιξη. Είναι μια μακροχρόνια διαδικασία που στηρίζεται σε τέσσερις άξονες: την περιθωριοποίηση των κοινοβουλευτικών θεσμών (παγκόσμιοι οργανισμοί αντί Κοινοβουλίων), την «τεχνοκρατικοποίηση» των πολιτικών αποφάσεων («τεχνοκράτες» αντί «πολιτικών»), την έλευση της δημοκρατίας της συνηγορίας (ΜΚΟ και οργανώσεις πολιτών αντί κομμάτων) και το διαζύγιο μεταξύ πολιτικής και σφαίρας χάραξης της δημόσιας πολιτικής.

Συνάδει μια σοσιαλδημοκρατική αντιπολίτευση να υποστηρίζει μια δεξιά κυβέρνηση, όπως θα μπορούσε στο θέμα των γενικών γραμματέων; Μα ακριβώς η ιστορία της σοσιαλδημοκρατίας τη θέλει να στηρίζει αποφάσεις που λαμβάνουν οι αντίπαλοί της, αν συμφωνεί με αυτές. Και αυτό στα καθ’ ημάς δεν αφορά μόνο τη ΝΔ. Αν είχαμε στη χώρα μια πραγματική σοσιαλδημοκρατία, θα είχε για παράδειγμα σπεύσει να στηρίξει, αφού πρώτα υποβάλλει σε κριτική την εργαλειοποίησή της, τη Συμφωνία των Πρεσπών, μια συμφωνία στο πνεύμα του σοσιαλδημοκρατικού ευρωπαϊσμού και αντι-εθνικισμού. Ή να υποστηρίζει προτάσεις, απ’ όποιον και αν προέρχονται, υπέρ της προστασίας των διαφορετικής φύσης μειονοτικών ομάδων.

Μόνο έτσι μπορούν μετά να αναδειχθούν τα διαφορετικά μοντέλα πολιτικής των δυο μεγάλων πόλων της μεταπολεμικής ευρωπαϊκής ευημερίας. Το μοντέλο της αντιπαράθεσης του προγράμματος ενιαίων μειωμένων συντελεστών φορολογίας με αυτό της προοδευτικής φορολογίας, των ατομικών συμβάσεων με αυτό των συλλογικών εργασιακών συμβάσεων, της αυτόματης σύνδεσης της χαμηλής φορολογίας με την ανάπτυξη και τις επενδύσεις με την προτεραιότητα του κοινωνικού συμβολαίου μεταξύ εργασίας, κράτους και επιχειρηματικότητας-κεφαλαίου, το μοντέλο της ύπαρξης ενός διχτυού ασφαλείας (νεοφιλελεύθερη και όχι σοσιαλδημοκρατική ιδέα) ή αυτό υπέρ της λειτουργίας ενός κράτους παροχής κοινωνικών υπηρεσιών ως μοχλού οικονομικής ανάπτυξης. Μόνο όταν αρχίσει και εδώ η συζήτηση γι’ αυτά, θα μπορούμε να μιλάμε για την περίφημη κανονικοποίηση.

Δυστυχώς οι ελλιπείς ένθεν κακείθεν «σοσιαλδημοκρατικές αποσκευές» πολλών, συν η καταστροφική για την Αριστερά πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ, οδηγούν κάποιους από τους «ένθεν ελλιπείς σοσιαλδημοκράτες» να αλληθωρίζουν προς τον κ. Μητσοτάκη, θεωρώντας τον νέο Σημίτη (που δεν είναι φυσικά) και τους «κακείθεν ελλιπείς σοσιαλδημοκράτες» να θεωρούν τον κ. Τσίπρα ως μεγάλο σοσιαλδημοκράτη (εδώ δεν χρειάζεται καν η διευκρίνιση ότι δεν είναι). Το τι είναι όμως σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία, είναι μια άλλη μεγάλη συζήτηση.

Το βιβλίο του Γιώργου Σιακαντάρη «Το πρωτείο της Δημοκρατίας. Η σοσιαλδημοκρατία μετά τη σοσιαλδημοκρατία» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Αλεξάνδρεια