Ο κίνδυνος του Airbnb

Η είδηση θα μπορούσε να έχει πλάκα, μα δεν έχει. Δεκάδες νέοι βουλευτές της περιφέρειας που αναζητούν διαμέρισμα στην Αθήνα λόγω των νέων τους υποχρεώσεων, δεν μπορούν να βρούν με τίποτε λόγω… Airbnb. Κυρίως λέει το ρεπορτάζ ψάχνουν στο Κέντρο, πράγμα ακόμη δυσκολότερο, αφού ως γνωστόν η νέα πλατφόρμα βραχυχρόνιας μίσθωσης τα έχει ρημάξει όλα ενώ οι ιδιοκτήτες την προτιμούν από μακρές ενοικιάσεις με επισφαλείς πληρωμές. Εντάξει οι καινούριοι, πες, δεν έχουν ευθύνη. Θα μπορούσαν όμως να ρωτήσουν τους παλιότερους συναδέλφους τους, κυβερνώντες και μη, τι ακριβώς έκαναν το προηγούμενο διάστημα για να υπάρξει κάποια λύση με το μείζον θέμα. Τι όρια μπήκαν. Τι όροι μπήκαν. Προσοχή: δεν εννοώ απαγορεύσεις. Ειδικά σε μια εποχή ανεργίας δεν μπορείς να διατάξεις κάποιον που έχει μια γκαρσονιέρα ή ένα διαμέρισμα να το εκμεταλλεύεται μέσω της εν λόγω πλατφόρμας. Μιλώ όμως για κανόνες που αφορούν τη φοροδιαφυγή. Και πολύ περισσότερο κάτι πιο βαθύ: την προστασία των πόλεων. Του οικιστικού πυρήνα. Της συνοχής. Και βέβαια την προστασία των πιο αδύναμων συμπολιτών μας που εκδιώκονται στο όνομα μιας τουριστικοποίησης και δεν βρίσκουν πού να μείνουν. Γιατί το Airbnb πέραν όλων των άλλων, αποτελεί τον επιταχυντή της μεταβολής του ύφους και του πυρήνα των πόλεων.

Το είδαμε και έξω – παρεπιπτόντως έξω τα μέτρα είναι ήδη αυστηρά. Και υπάρχει στο παιχνίδι της προστασίας και ο κάθε δήμος, πέραν της κυβέρνησης ή του αρμόδιου υπουργείου. Πολύ πρόσφατα για παράδειγμα η Μαδρίτη έβαλε αυστηρό κανόνα ότι το σπίτι που ενοικιάζεται πρέπει να έχει ανεξάρτητη είσοδο. Αυστηροί κανόνες μπήκαν και στο Βερολίνο.

Γιατί πολύ απλά έξω βλέπουν τους κινδύνους. Εδώ όμως; Ούτε ο Δήμος, ούτε η κεντρική πολιτική μερίμνησε. Για παράδειγμα ο Δήμος θα μπορούσε να εκμεταλλευθεί ένα μέρος του κτιριακού αποθέματος – που έχει στην ιδιοκτησία του – για κοινωνική κατοικία με χαμηλό ενοίκιο για αδύναμους κατοίκους. Κι αυτό αφού δεν μπορεί ο τουριστικός κυκλώνας να τα σαρώνει όλα και να μετακινεί τον κόσμο μακριά από το Ιστορικό Κέντρο της πόλης του.

Το Αirbnb κατακερματίζει τη συνοχή και φτιάχνει μια νέα συνείδηση υποδοχής και εκτουριστικοποίησης (αν μου επιτρέπεται ο όρος). Είναι δε παράδοξο πως μια φερόμενη ως φιλελεύθερη κυβέρνηση, όπως αυτή του Κυριάκου Μητσοτάκη, είναι αυτή που φέρεται (ευτυχώς) να σχεδιάζει ένα νέο ρυθμιστικό πλαίσιο.

Η είδηση κυκλοφόρησε πρόσφατα και ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης, έφτασε να εγκαλείται ως… σοσιαλιστής από φιλελεύθερους κήνσορες και θεράποντες του δημόσιου λόγου.

Ο γράφων μπορεί να έχει πολλούς λόγους να διαφωνεί ιδεολογικά και πολιτικά με τη νέα κυβέρνηση, όχι όμως το Αirbnb. Πολύ περισσότερο δεν πιστεύω πως ένα ελάχιστο μέτρο προστασίας είναι σοσιαλιστικό – δεν πιστεύω γενικά πως ο σοσιαλισμός είναι κάτι δαιμονικό αλλά αυτό είναι μια άλλη κουβέντα. Ιεραρχώντας όμως τα δεινά της αύξησης των ενοικίων, της σπάνιας εύρεσης διαθέσιμων σπιτιών, την υπερσυγκέντρωση της αγοράς σε εταιρείες (μαζί με εξώσεις ενοικιαστών) και όπως προείπα τη μετάλλαξη των πόλεων, θεωρώ πως η συζήτηση πρέπει αν μη τι άλλο να ανοίξει.

Αλλιώς η μουσειοποίηση του Κέντρου και άρα και η όλο και πιο ασθενής σύνδεση με την ιστορικότητα των πόλεων, θα φτιάξει ένα όχι τόσο μακρινό μέλλον με γκέτο στην περιφέρεια και ξενοδοχοποίηση της πόλης όπου θα ακούγονται μόνον τα ροδάκια από τις συρόμενες βαλίτσες. Και εμείς τις πόλεις τις αγαπάμε γιατί παράγουν συνείδηση και χειραφέτηση. Ετσι δεν λέγαμε παλιά;