Αθλητική Πασχαλιά

Η Κυριακή του Πάσχα και η γιορτή του Αγίου Γεωργίου είχαν κατά τη λαϊκή παράδοση αθλητικό χρώμα. Και οι αυτοσχέδιοι αγώνες διατηρήθηκαν μέχρι και τα μέσα του 20ού αιώνα, σε πολλές περιοχές. Η στήλη σε ένα πρόσφατο κείμενο για την άθληση στα χρόνια της σκλαβιάς κατέγραψε τα αγωνίσματα στα λημέρια των κλεφτόπουλων (τρέξιμο, τριπλούν άλμα, λιθοβολία, αλλά και πήδημα πάνω από τις ενωμένες ράχες πέντε ή και περισσοτέρων αλόγων, πάλη και βέβαια σκοποβολή).

Μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας το έθιμο της αθλητικής Πασχαλιάς συνεχίστηκε – σε κάθε πρόσφορο χώρο, από το προαύλιο της εκκλησίας μέχρι το αλώνι – ως γιορτινή ψυχαγωγία και κοινωνική εκδήλωση. Η λαογραφία και βέβαια η αστείρευτη πηγή του δημοτικού τραγουδιού έχουν διασώσει πλείστα όσα δείγματα αυτού του εθίμου που αξίζει να το θυμηθούμε καθώς εφέτος Κυριακή του Πάσχα και γιορτή του Αϊ-Γιώργη πέφτουν «κολλητά».

Η αναφορά αυτή δεν είναι αραχνιασμένη γραφικότητα αλλά έκφραση λαϊκής κληρονομιάς. Η εικόνα από το δημοτικό τραγούδι είναι χαρακτηριστική: «Σήμερα Δήμο μ’ Πασχαλιά – σήμερα πανηγύρι – τα παλικάρια στο χορό – τ’ αγόρια στο σημάδι, να πιουν κρύο νερό, να πάρουν τον αγέρα και να γιορτάσουν του Αϊ-Γιωργιού».

ΜΙΑ ΑΛΛΗ ξεχωριστή εικόνα προσφέρεται (από τα χρόνια της κλεφτουριάς) με την περιπέτεια της κοπέλας που έζησε επί δώδεκα χρόνια ως «κλεφτόπουλο» δίχως να πάρουν χαμπάρι το φύλο της. Εως ότου «Ποιος είδε κόρη ανύπαντρη να πάγη με τους κλέφτες!

Δώδεκα χρόνους έκανε αρματολός και κλέφτης – κανένας δεν τη λόγιαζε από τα παλικάρια – και μια Λαμπρή, μια Πασχαλιά, μια πίσιμη ημέρα – βγήκαν να παίξουν τα σπαθιά, να ρίξουν λιθάρι – κι η κόρη απ’ το ζόρι της και από τη λεβεντιά της – της ξεκλικώθη το κουμπί και φάνηκε του βουζί της» (Αποθησαύριση Χασιώτη και Αραβαντινού).

ΟΙ ΝΙΚΗΤΕΣ κέρδιζαν – εις είδος – βραβεία. Και στην περιοχή της λίμνης των Ιωαννίνων έτρεχαν αγώνα «σταδίου» (κάπου 200 μέτρα). Ο πρώτος κέρδιζε αρνί, ο δεύτερος χέλια, αλλά οι τελευταίοι σφυρίγματα. Στην Αράχοβα ήταν δημοφιλής αγώνας δρόμου.

Οι νέοι έτρεχαν στην ανηφόρα. Οι «μεσαίας ηλικίας» σε σχετικά ομαλό έδαφος, και οι προχωρημένης ηλικίας σε λίγο κατηφορικό. Υπάρχει και η περίπτωση μιας όμορφης κοπέλας που είχε δηλώσει ότι θα παντρευτεί όποιο παλικάρι σηκώσει το πιο βαρύ λιθάρι…