Πρώτη κατοικία: Τι ισχύει για τους «κόκκινους» δανειολήπτες και το νέο καθεστώς προστασίας

Στην τελική ευθεία βρίσκονται οι διαδικασίες για τη διαμόρφωση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας μέσω της οποίας θα υποβάλλονται οι αιτήσεις των δανειοληπτών για να υπαχθούν στο νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας τους (ν.4605/2019). Ο νόμος τίθεται σε εφαρμογή στις 30 Απριλίου και η υποβολή των αιτήσεων θα γίνεται στην πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους www.keyd. gov.gr.

Το νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας αναλύει μέσα από τη συνέντευξή του, στο in.gr, o οικονομολόγος – τραπεζικός Μελέτης Ρεντούμης ο οποίος εκτιμά ότι νέο πλαίσιο θα εξυγιάνει ακόμα περισσότερο το απόθεμα των κόκκινων δανείων.

1. Εκτιμάτε ότι τα όρια που έχουν τεθεί στο νέο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας θα αφήσουν μεγάλο αριθμό κόκκινων δανειοληπτών εκτός της ομπρέλας;

Είναι βέβαιο ότι το νέο πλαίσιο είναι πολύ αυστηρότερο από αυτό που θα επιθυμούσε η κυβέρνηση και ένα μεγάλο μέρος των δανειοληπτών αποκλείονται από την ρύθμιση. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις το νέο πλαίσιο αφορά συνολικά 120.000 δανειολήπτες.

2.  Οι ελεύθεροι επαγγελματίες που έχουν λάβει δάνειο υποθηκεύοντας το σπίτι τους θα μπορούν να ενταχθούν στο νέο πλαίσιο;

Το νέο πλαίσιο αφορά και τους ελεύθερους επαγγελματίες, αρκεί να μιλάμε για πρώτη κατοικία που έχει υποθηκευθεί και το υπόλοιπο του δανείου να μην ξεπερνά τις 100.000 ευρώ.

3. Τι προβλέπεται για το κούρεμα των οφειλών;

Προβλέπεται όντως κούρεμα οφειλής για όσους δανειολήπτες ενταχθούν στο νέο πλαίσιο.  Για να προβλέψει κάποιος το πιθανό κούρεμα, θα πρέπει να γνωρίζει αφενός την υπολειπόμενη οφειλή καθώς και την εμπορική αξία του ακινήτου, που έχει εκτιμηθεί στα βιβλία των πιστωτικών ιδρυμάτων. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο λόγος της αξίας του δανείου προς την αξία του ακινήτου θα πρέπει να διαμορφώνεται μετά το κούρεμα, σε Loan To Value ratio (LTV) 120%.  Άρα αν το υπόλοιπο του δανείου είναι 130.000 και η εμπορική αξία του ακινήτου είναι 80.000 ευρώ, τότε θα υπάρξει απομείωση οφειλής κατά 34.000 ευρώ, ώστε να φθάσει το υπόλοιπο του δανείου στις 96.000 ευρώ και να διατηρηθεί ο λόγος LTV στο 120%.

Μ. Ρεντούμης

4.  Ποια θα είναι η τύχη όσων δεν συμφωνούν με τη ρύθμιση που θα προτείνουν οι τράπεζες;

Αν ένα νοικοκυριό ή επαγγελματίας δεν συμφωνήσει με την πρόταση των Τραπεζών για ρύθμιση των οφειλών τους, τότε έχει δικαίωμα η Τράπεζα αφού ενημερώσει εγγράφως τον δανειολήπτη, στο να καταγγείλει την δανειακή σύμβαση, να καταστεί το οφειλόμενο ποσό απαιτητό και να γίνει ανάληψη αναγκαστικών μέτρων εκτέλεσης, όπως πλειστηριασμός, αν δεν επιτευχθεί οποιαδήποτε προσέγγιση με βάση και τον εξωδικαστικό συμβιβασμό.

 5. Εκτιμάτε ότι η πλατφόρμα μέσω της οποίας θα υποβάλλονται οι αιτήσεις από τους  δανειολήπτες θα είναι έτοιμη για να λειτουργήσει μέχρι το τέλος Απριλίου;

Ο στόχος είναι να είναι όλα έτοιμα και λειτουργικά για την πλατφόρμα στις 30/4 και σίγουρα απαιτείται σκληρή δουλειά από την πλευρά του υπουργείου για την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Αν δεν επιτευχθεί η προθεσμία, θα υπάρξει λάθος μήνυμα προς την αγορά και ενδεχομένως να προκληθεί νέο κύμα μη εξυπηρετούμενων δανείων λόγω της άσκοπης αναμονής.

 6.  Ποια κόκκινα δάνεια μπορούν να υπαχθούν στο νέο πλαίσιο προστασίας;

Με βάση την συμφωνία κυβέρνησης και δανειστών, το συνολικό ύψος δανεισµού µε προσηµείωση ή εγγύηση πρώτης κατοικίας, πρέπει να ανέρχεται ως μέγιστο ποσό στις 130.000 ευρώ συμπεριλαμβανομένων των τόκων, ενώ η αντικειµενική αξία της κατοικίας δεν πρέπει υπερβαίνει τις 250.000 ευρώ. Επίσης υπάρχει και το κριτήριο της συνολικής περιουσίας των νοικοκυριών, η οποία δεν πρέπει να ξεπερνά αθροιστικά τις 80.000 ευρώ, ενώ οι τραπεζικές καταθέσεις δεν πρέπει να ξεπερνούν τις 15.000 ευρώ.

7.  Το νέο πλαίσιο θα βοηθήσει στη μείωση του αποθέματος των κόκκινων δανείων των τραπεζών;

Το νέο πλαίσιο περισσότερο θα εξυγιάνει το απόθεμα των κόκκινων δανείων, περνώντας το μήνυμα ότι δικαίωμα στην ρύθμιση θα έχουν αυτοί που έχουν αντικειμενική αδυναμία και όχι οι στρατηγικοί κακοπληρωτές.  Υπάρχεις σαφώς ένα μεγάλο κομμάτι της μεσαίας τάξης που αποκλείεται από την ρύθμιση και ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπιστεί, είναι με την πραγματική αύξηση του ΑΕΠ, την αποκλιμάκωση της ανεργίας, την μείωση της φορολογίας εισοδήματος και των συντελεστών κερδών των επιχειρήσεων καθώς και την απλοποίηση του πτωχευτικού δικαίου.

8. Προβλέπεται από το νέο πλαίσιο επιδότηση της δόσης του δανείου;

Ναι, το νέο πλαίσιο προστασίας προβλέπει επιδότηση της δόσης του δανείου από 20% ως και 50% για όσους ενταχθούν στην ρύθμιση και αφορά στεγαστικά, επισκευαστικά, καταναλωτικά δάνεια με προσημείωση πάντα την πρώτη κατοικία.

Το ποσοστό της επιδότησης, διαμορφώνεται με βάση την εισοδηματική και περιουσιακή κατάσταση του δανειολήπτη, όσον αφορά τα νοικοκυριά ενώ για τους επαγγελματίες, υπάρχουν αντίστοιχα εισοδηματικά κριτήρια που οδηγούν σε 30% οριζόντια επιδότηση.  Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι για μονοπρόσωπα νοικοκυριά με ετήσιο εισόδημα ως 3.125 ευρώ, το ποσό της επιδότησης ανέρχεται σε 50% για στεγαστικά δάνεια ή άλλους τύπους δανείων, ενώ για τα επιχειρηματικά δάνεια η επιδότηση ορίζεται στο 30%.