Ναι, η Δούρου και οι άλλοι μπορούν να πάνε φυλακή για το Μάτι

Ο κύβος ερρίφθη. Ο κρατικός μηχανισμός μετρήθηκε, ζυγίστηκε και βρέθηκε όχι απλά ελλιποβαρής, αλλά εγκληματικά ανίκανος. Κι όλα αυτά, με την εισαγγελική βούλα, πλέον. Οφείλουμε, φυσικά, να αναμένουμε την απόφαση της Δικαιοσύνης, σχετικά με τις ευθύνες όσων αναφέρονται στο πόρισμα των εισαγγελέων για τη φωτιά στο Μάτι που στοίχισε τη ζωή σε 100 συμπολίτες μας. Όμως, όσα βλέπουν το φως της δημοσιότητας, προκαλούν φρίκη για το χάος των κρατικών υπηρεσιών, για την προκλητική τους συμπεριφορά, για την εγκληματική τους αδιαφορία.

Οκτώ μήνες πριν, υποστήριξα με νομική επιχειρηματολογία τις ποινικές ευθύνες που έπρεπε να διερευνηθούν στους «επιτελάρχες» των κρατικών υπηρεσιών, που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο είχαν την ευθύνη του συντονισμού των διαφόρων υπηρεσιών, προκειμένου να αποτραπούν μοιραία περιστατικά φυσικών καταστροφών. Η Περιφερειάρχης Ρένα Δούρου, οι Δήμαρχοι της περιοχής, ο τότε Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Γιάννης Καπάκης, ο Αρχηγός της Πυροσβεστικής και άλλοι πολλοί που περιγράφονται στο πόρισμα. Αλλά και πολλά πολιτικά πρόσωπα, τα οποία υπονοούνται και η Δικογραφία τους περιμένει στη Βουλή, όπως ο κ. Τόσκας, ακόμα και ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Πολλοί εξ αυτών, υπό τη σκέπη της κυβερνητικής κάλυψης, δεν δίστασαν να παραχωρήσουν ακόμα και συνέντευξη τύπου, δηλώνοντας πως «ψάχνουν να βρουν λάθη και δεν βρίσκουν», ή πως «θα ξανάκαναν ό,τι ακριβώς έκαναν».

Σε πολλούς μη νομικούς, ακούστηκε περίεργο να έχουν πεθάνει 100 συνάνθρωποί μας και η Δικαιοσύνη να παραπέμπει να δικαστούν για πλημμελήματα εκείνοι που θεωρεί ως υπαίτιους της τραγωδίας. Το πλημμέλημα έχει πράγματι ελαφρύτερη ποινική απαξία ως έγκλημα και επισύρει ευμενέστερη ποινική μεταχείριση σε σχέση με μία κακουργηματική πράξη, δηλαδή τελική ποινή. Στις περισσότερες των περιπτώσεων, εκείνοι που τελικά θα καταδικαστούν για αδίκημα σε βαθμό πλημμελήματος, θα τους επιβληθεί μία ποινή, η οποία θα ανασταλεί, ή, στην χειρότερη των περιπτώσεων, θα είναι εξαγοράσιμη.

Πράγματι και στην περίπτωση της τραγωδίας στο Μάτι, οι ποινές που θα επιβληθούν σε όσους κριθούν ένοχοι, θα είναι πλημμεληματικές. Υφίσταται, όμως, μία σημαντική διαφοροποίηση: Για κάθε θάνατο, θα πρέπει να επιβληθεί και μία ξεχωριστή ποινή.

Καθώς το άρθρο 302 του Ποινικού Κώδικα προβλέπει ένα πλαίσιο ποινής από 3 μήνες έως 5 χρόνια, το Δικαστήριο θα σταθμίσει ποια θα πρέπει να είναι η ποινή για κάθε έναν θάνατο. Με δεδομένο ότι έχουμε να κάνουμε με σειρά τραγικών γεγονότων και εγκληματικής αδιαφορίας, θα μπορούσε η ποινή ακόμα και για την κυρία Δούρου, ακόμα και για τον κύριο Καπάκη, να είναι 5 χρόνια για κάθε θάνατο. Αυτό θα σημάνει μία συνολική ποινή 500 ετών (!) που κατά συγχώνευση θα γίνουν περίπου 200 χρόνια και εκ του Νόμου θα θεωρούνται εκτιτέα τα 10.

Το ακανθώδες ζήτημα που θα κληθεί να επιλύσει το Δικαστήριο είναι εάν αυτή η ποινή θα είναι μετατρέψιμη. Εάν, δηλαδή, αυτοί που θα καταδικαστούν θα οδηγηθούν στη φυλακή, ή θα έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν την ποινή τους.

Ο Νομοθέτης, όμως, έχει αποφανθεί πως, αν η ποινή υπερβαίνει τα 2 έτη, έχει τη δυνατότητα το Δικαστήριο να μην μετατρέψει την ποινή και να οδηγήσει τους καταδικασθέντες στη φυλακή. Ακόμα, όμως κι αν μετατρέψει αυτές, η μετατροπή αυτή μπορεί να γίνει μέχρι και για 100 ευρώ την ημέρα, που προσαυξάνεται στο διπλάσιο και άρα κάποιος, για να αποφύγει τη φυλακή, θα πρέπει να καταβάλει στο ελληνικό δημόσιο (δυστυχώς όχι στους συγγενείς των θυμάτων) περίπου 720.000 ευρώ.

Συνεπώς, ακόμα κι αν κάποιοι απόρησαν για την πλημμεληματική δίωξη, η Δικαιοσύνη έχει ακόμα τη δυνατότητα, σε εκείνους που θεωρεί ενόχους μίας από τις μεγαλύτερες τραγωδίες από συστάσεως του ελληνικού κράτους, να επιβάλει και την αντίστοιχη τιμωρία.

Η Σοφία Νικολάου είναι δικηγόρος (www.sofianikolaou.com)