Η Κατερίνα Ευαγγελάτου μας μιλάει για τον «Βόυτσεκ» του Μπύχνερ

Τη δική της εκδοχή πάνω στον «Βόυτσκε» θα παρουσιάσει η Κατερίνα Ευαγγελάτου στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά από τις 22 Φεβρουαρίου.

Η σπουδαία σκηνοθέτρια καταπιάνεται με ένα έργο σταθμό της κλασικής δραματουργίας, ένα κείμενο που έμεινε ημιτελές και παρόλα αυτά συγκλονίζει κάθε φορά ηθοποιούς και κοινό.

Ο Μπύχνερ έγραψε το Βόυτσεκ το 1836/37 σε ηλικία μόλις 23 ετών αλλά πέθανε από τύφο προτού προλάβει να το ολοκληρώσει. Και όμως το ρηξικέλευθο αριστούργημα έχει επηρεάσει σχεδόν ολόκληρο το δυτικό θέατρο, από τους εξπρεσσιονιστές και τον Μπρεχτ μέχρι τον Μπέκετ, και από τον Γκόρκι μέχρι τον Κολτές και την Σάρα Κέην.

Η Κατερίνα Ευαγγελάτου προσπαθεί να μου εξηγήσει την δομή που έχει επιλέξει για την παράσταση της. «Ο Μπύχνερ άφησε πίσω του τέσσερα χειρόγραφα. Εμείς χρησιμοποιούμε την μετάφραση του Σπύρου Ευαγγελάτου που έγινε για την παράσταση Βούτσεκ το 1990 στο Αμφιθέατρο. Κάναμε όμως μια νέα δραματουργία, βάλαμε τις σκηνές σε διαφορετική σειρά».

Ο κάθε σκηνοθέτης που αποφασίσει να ανεβάσει αυτό το έργο είναι δεδομένο ότι θα βάλει την προσωπική του σφραγίδα όχι μόνο στην προσέγγιση αλλά και στον τρόπο που θα το ολοκληρώσει. Όπως μου τονίζει η κ. Ευαγγελάτου ο κάθε μελετητής προτείνει τη δική του εκδοχή έτσι και εμείς όταν ξεκινήσαμε πρόβες είχαμε έναν ντοσιέ αντί για ένα δεμένο κείμενο, μέσα στον οποίο είχαμε τις σκηνές ανάκατες μεταξύ τους. Για αρκετό καιρό δοκιμάζαμε να πάμε τις σκηνές μπρος-πίσω. Είχα κάνει μια μεγάλη προεργασία πριν φτάσουμε στο στάδιο των προβών και αυτή οδήγησε σε διάφορες δοκιμές μέχρι να καταλήξουμε. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι υπάρξουν σχεδόν όλες οι σκηνές που περιλαμβάνονται στα τέσσερα χειρόγραφα του έργου».

Η ιστορία του έργου είναι γνωστή και συγκεκριμένη παρόλο που έχει πολύ απασπασματικό χαρακτήρα. Ο συγγραφέας βασίστηκε σε μια ιστορία προγενέστερη ενός στρατιώτη, του Βόυτσεκ, ο οποίος σε μια κρίση ζήλιας μαχαίρωσε την ερωμένη του και καταδικάστηκε σε θάνατο. «Ο ήρωας βρισκόταν σε μια πνευματικά οξυμένη κατάσταση η οποία τον οδήγησε σε μια μεγάλη διαμάχη ανάμεσα σε νομικούς και γιατρούς για το αν θα κριθεί ένοχος για αυτό το έγκλημα. Η ιστορία διαδραματίζεται σε μια εποχή που η ψυχιατρική δεν έχει εδραιωθεί και δεν υπήρχε αυτή η σκέψη για το αν κάποιος μπορεί να είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του. Σε μια μοντέρνα κοινωνία ο Βόυτσεκ θα ήταν δύσκολο να καταδικαστεί χωρίς ελαφρυντικά γιατί τα σημάδια της νοητικής του κατάσταση έδειχναν μεγάλη διαταραχή».