Πάλαιρος Αιτωλοακαρνανίας, η γη της Ζαβέρδας

Στις βορειοδυτικές ακτές της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας, ανάμεσα στη Βόνιτσα προς βορράν και τον Μύτικα προς νότον, βρίσκεται η Πάλαιρος, κωμόπολη με έντονο νησιώτικο χρώμα, γνωστή παλαιότερα (και επί σειράν αιώνων) ως Ζαβέρδα.

Όταν αναφερόμαστε στη γη της Ζαβέρδας, εννοούμε την περιοχή που ορίζεται προς βορράν από τη λίμνη Βουλκαριά και τους λόφους της Βόνιτσας, προς νότον από το Ιόνιο και τον Τσερεκά, προς ανατολάς από το Μοναστηράκι και προς δυσμάς από τους λόφους της Στερεάς που αντικρίζουν τη Λευκάδα. Πρόκειται κατ’ ουσίαν για ένα μεγάλο κάμπο (παλαιότερα ήταν λόγγος και βάλτος), που περικλείεται από τη Βουλκαριά, τη θάλασσα και χαμηλούς λόφους που καταλήγουν σε βουνά.

Στο λιμάνι της Παλαίρου δένουν βάρκες και ψαροκάικα, ενώ η σύγχρονη μαρίνα, στη θέση «Βουνάκι», φιλοξενεί πολυάριθμα ιστιοπλοϊκά σκάφη.

Σημαντική είναι η τουριστική κίνηση τους καλοκαιρινούς μήνες, μια και οι παραθεριστές έχουν τη δυνατότητα να συνδυάσουν τη διαμονή τους στην όμορφη περιοχή της Παλαίρου με επισκέψεις στη Λευκάδα και τα γύρω νησάκια.

Την κορυφή της λίστας των αξιοθεάτων στην ευρύτερη περιοχή καταλαμβάνει ο αρχαιολογικός χώρος της Παλαίρου, το λεγόμενο κάστρο της Κεχροπούλας, όπου σώζονται εντυπωσιακά τμήματα τειχών και λείψανα οικοδομημάτων της Παλαίρου, οχυρωμένης ακαρνανικής πόλης.

Τα θρησκευτικά μνημεία που ξεχωρίζουν είναι η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, η μονή του Αγίου Δημητρίου (6,5 χλμ Ν) και το ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη, στην ομώνυμη παραλία.

Ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικά δείγματα και η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου προσελκύουν τους ταξιδιώτες στην Παλιά Πλαγιά, οικισμό με ερειπωμένα σπίτια και θέα στην περιοχή της Λευκάδας.

Πάνω από το χωριό Πλαγιά δεσπόζει το κάστρο του Αγίου Γεωργίου, που έχει θέα σε όλη την περιοχή και στο στενό μεταξύ της Λευκάδας και των ακτών της Αιτωλοακαρνανίας.

Τέλος, στη διαδρομή από το χωριό Περατιά προς τη Λευκάδα βρίσκεται ένα ακόμη αξιόλογο οχυρωματικό έργο, το κάστρο του Γρίβα.