Η δραματική 5η Ιουλίου 2015, οι διάλογοι – φωτιά, τα πρωτοσέλιδα

H ιστορία πολλές φορές γράφεται στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Και ειδικά σε γεγονότα όπως αυτό του δημοψηφίσματος, με το ειδικό βάρος που κουβαλά ακόμη και σήμερα, έχει ενδιαφέρον να θυμηθεί κανείς τι έγραφαν εκείνες τις ημέρες, πριν από τρία χρόνια, τα πρωτοσέλιδα.

Κυρίως των εφημερίδων που στήριζαν και συνεχίζουν να στηρίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝΕΛ.

Εχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να θυμηθούμε πώς αντιμετώπιζαν τα γεγονότα λίγο πριν αλλά και την ημέρα της «γιορτής της Δημοκρατίας», στις 5 Ιουλίου 2015. Αν κάνει κάποιος σύγκριση με τα σημερινά πρωτοσέλιδα των ίδιων εφημερίδων θα καταλάβει γιατί ο Αλέξης Τσίπρας πριν από λίγες ημέρες είπε mea culpa για το δημοψήφισμα.

Και γιατί η σύντροφός του Μπέτυ κλαίει από οργή σε κάθε επέτειο.

Καμιά αναφορά σ’ αυτή τη γιορτή, κανένας πανηγυρικός τόνος, ούτε καν μια υπενθύμιση της «νίκης του λαού» κατά των «μενουμευρωπαίων» όπως είχαν χαρακτηριστεί σκωπτικά οι οπαδοί του «Ναι».

https://www.youtube.com/watch?v=aIraMBRDgCE

Οι αντιπολιτευόμενες εφημερίδες βεβαίως έχουν αναφορές προκειμένου να θυμίσουν το «έγκλημα» όπως το χαρακτηρίζουν, που οδήγησε την Ελλάδα σε ένα ακόμη σκληρό μνημόνιο.

Ας θυμηθούμε τι έλεγε το κείμενο του δημοψηφίσματος όπου κανείς δεν κατάλαβε τι σήμαινε και τελικά αυτό που επικράτησε ήταν το «εύκολο» όχι αντί του ναι. Και τα δύο μαζί βεβαίως έγιναν ένα έπειτα από δύο εβδομάδες όταν ο Αλέξης Τσίπρας πήρε την εντολή του 61% του ελληνικού λαού και την μετέτρεψε σε ένα αχρείαστο τρίτο μνημόνιο που λήγει σε 1,5 μήνα περίπου αλλά έπεται και τέταρτο, όσο κι αν η κυβέρνηση το αρνείται.

Εγραφε το κείμενο του δημοψηφίσματος:

«Πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας, το οποίο κατέθεσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο Eurogroup της 25.06.2015 και αποτελείται από δύο μέρη, τα οποία συγκροτούν την ενιαία πρότασή τους;

Το πρώτο έγγραφο τιτλοφορείται «Reforms for the completion of the Current Program and Beyond» («Μεταρρυθμίσεις για την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος και πέραν αυτού») και το δεύτερο «Preliminary Debt sustainability analysis» («Προκαταρκτική ανάλυση βιωσιμότητας χρέους»). Όσοι από τους πολίτες της χώρας απορρίπτουν την πρόταση των τριών θεσμών ψηφίζουν: ΔΕΝ ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ/ΟΧΙ. Όσοι από τους πολίτες της χώρας συμφωνούν με την πρόταση των τριών θεσμών ψηφίζουν: ΕΓΚΡΙΝΕΤΑΙ/ΝΑΙ».

Η απόφαση για την διεξαγωγή του δημοψηφίσματος λήφθηκε από το ελληνικό κοινοβούλιο σε συνεδρίασή του την ίδια ημέρα της ανακοίνωσης της πρότασης της διεξαγωγής.

Στην ονομαστική ψηφοφορία που διεξήχθη τις πρώτες ώρες της 28ης Ιουνίου στο ελληνικό κοινοβούλιο με σκοπό την απόφαση διεξαγωγής του δημοψηφίσματος την 5η Ιουλίου, 178 βουλευτές ψήφισαν υπέρ της διεξαγωγής και 120 κατά, σε σύνολο 298 βουλευτών.

Υπέρ της διεξαγωγής ψήφισαν βουλευτές από την συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και βουλευτές της Χρυσής Αυγής.

Η Νέα Δημοκρατία μαζί με το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι ψήφισαν κατά, ενώ το ΚΚΕ τάχθηκε συνολικά κατά, τόσο σε ότι αφορά τις προτάσεις των δανειστών όσο και ότι αφορά τις προτάσεις της κυβέρνησης, και ζήτησε να διεξαχθεί ονομαστική ψηφοφορία προκειμένου να συμπεριληφθεί στο δημοψήφισμα η πρότασή του για αποδέσμευση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και για κατάργηση όλων των μνημονίων και των εφαρμοστικών νόμων, ωστόσο η πρόταση αυτή απορρίφθηκε από το προεδρείο της Βουλής.

Δύο εκ των βουλευτών δεν ψήφισαν.

Διεθνείς αντιδράσεις

Οι αντιδράσεις των Ευρωπαϊκών θεσμών ήταν αρνητικές για την διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, και πήραν θέση υπέρ του «Ναι». Μετά την έγκριση της διεξαγωγής από την Βουλή των Ελλήνων, στις 29 Ιουνίου, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, δήλωσε ότι «στο δημοψήφισμα οι Έλληνες πολίτες καλούνται να απαντήσουν αν θα παραμείνουν στο Ευρώ ή θα επιστρέψουν στην δραχμή», μια άποψη που συμμερίστηκαν οι κυβερνήσεις των μεγάλων δυνάμεων της Ευρώπης, όπως της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Γαλλίας. Επίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επεσήμανε το χρονικό σημείο του δημοψηφίσματος, αναρωτόμενη γιατί η ελληνική κυβέρνηση δεν αποφάσισε να διεξαχθεί υπό ομαλότερες συνθήκες πριν τις 30 Ιουνίου, ημερομηνία που έληγε η παράταση του προγράμματος. Επεσήμανε ακόμα ως περίεργο το ότι η κυβέρνηση ζητά τη γνώμη των Ελλήνων πολιτών για την πρόταση της 25ης Ιουνίου, αντί της πιο πρόσφατης της 26ης Ιουνίου,  με την ελληνική κυβέρνηση να απαντά πως δεν ενημερώθηκε για την πρόταση, υποστηρίζοντας πως σε γνώση της υπήρχε μόνο η πρόταση που της είχε τεθεί στις 25 Ιουνίου και είχε τεθεί ως τελεσίγραφο από τον Γερούν Ντάισελμπλουμ, πρόεδρο του Eurogroup. Ο Γιούνκερ όμως αρνήθηκε κατηγορηματικά πως υπήρξε κάποιο τελεσίγραφο προς την Ελλάδα και αντέτεινε πως δεν λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο οι θεσμοί.

Ο Ισπανός υπουργός εξωτερικών Λουίς ντε Γκίντος υποστήριξε πως το δημοψήφισμα που θα πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα είναι «άνευ νοήματος», ενώ ο ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι τάχθηκε εμμέσως υπέρ του «Ναι», καταγγέλλοντας εν παρόδω τις «μονομερείς αποφάσεις και τις πολιτικές των τετελεσμένων» που εφαρμόζονται στην Ελλάδα. Η αμερικανική κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα, μέσω του εκπροσώπου του Λευκού Οίκου, πήρε θέση υπέρ του «Ναι», εκφράζοντας παράλληλα την άποψη πως η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει εντός της Ευρωζώνης πάση θυσία.

Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας, Νικολάς Μαδούρο, τάχθηκε υπέρ του Όχι σε τηλεοπτικό μήνυμά του,  ενώ τα αριστερά Ευρωπαϊκά κόμματα όπως το Die Linke στη Γερμανία, το Ποδέμος στην Ισπανία,  το Σιν Φέιν στην Ιρλανδία, και το κόμμα Sinistra e Libertà(Αριστερά και Ελευθερία) στην Ιταλία εξέφρασαν επίσης την στήριξη τους σε μια ψήφο υπέρ του Όχι. Επίσης, υπέρ του Όχι τάχθηκε και η Μαρίν Λε Πεν, πρόεδρος του ακροδεξιού κόμματος στην Γαλλία.

Διεθνείς οργανισμοί

To Συμβούλιο της Ευρώπης με ανακοίνωσή του ανέφερε ότι το δημοψήφισμα δεν πληροί τα ευρωπαϊκά πρότυπα, καθώς δεν δίνεται μια περίοδος τουλάχιστον δύο εβδομάδων για συζήτηση. Επίσης δήλωσε ότι δεν μπορεί να στείλει διεθνείς παρατηρητές, τους οποίους δεν ζήτησε καν η ελληνική κυβέρνηση. Ο επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας και αντιπρόεδρος της κοινοβουλευτικής συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, Δημήτρης Βίτσας, διέψευσε πως υπήρξε απόφαση του Συμβουλίου και ανέφερε πως πρόκειται για προσωπική άποψη του γενικού γραμματέα Θόρμπερν Γιάγκλαντ (Thorbjørn Jagland), και την ίδια άποψη εξέφρασε και ο Τάινι Κοξ (Tiny Kox) ως ο επικεφαλής της αριστερής πτέρυγας στην κοινοβουλευτική συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, καλώντας τον γενικό γραμματέα να αποσαφηνίσει την θέση του.

Το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου με τη σειρά του υποστήριξε τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος ως εύγλωττη έκφραση της αυτοδιάθεσης του ελληνικού λαού, σύμφωνα με το άρθρο 1 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και κατ ‘εφαρμογή του άρθρου 25 ΔΣΑΠΔ για τη συμμετοχή του κοινού. Συγκεκριμένα, οι ανεξάρτητοι ειδικοί του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την προώθηση της δημοκρατικής και δίκαιης διεθνούς τάξης, Άλφρεντ ντε Σάγιας (Alfred de Zayas), και για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη διεθνή αλληλεγγύη, Βιρτζίνια Ντάνταν (Virginia Dandan), καλωσόρισαν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για να αποφασιστεί μέσω μιας δημοκρατικής διαδικασίας το πώς θα επιλυθεί η οικονομική κρίση στην Ελλάδα χωρίς να επιδεινωθεί η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το Άρθρο 103 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ προβλέπει ότι οι διατάξεις του υπερισχύουν όλων των άλλων διεθνών συμφωνιών, επομένως καμιά συμφωνία ή δανειακή σύμβαση δεν μπορεί να αναγκάσει μια χώρα να παραβιάσει τα ατομικά, τα πολιτιστικά, τα οικονομικά, τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα του πληθυσμού της, ούτε μπορεί μια δανειακή σύμβαση να αναιρεί την εθνική κυριαρχία ενός κράτους, υπογραμμίζουν οι δύο ανεξάρτητοι ειδικοί του ΟΗΕ.

Οικονομολόγοι

Οι οικονομολόγοι Τζέιμς Κ. Γκάλμπρεϊθ (James K. Galbraith), Τομά Πικετί, Τζέφρεϊ Σακς (Jeffrey Sachs), καθώς και οι βραβευμένοι με το βραβείο Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών Πωλ Κρούγκμαν και Τζόζεφ Στίγκλιτς εξέφρασαν την υποστήριξη τους υπέρ της ψήφου του Όχι στο δημοψήφισμα, αναφέροντας πως η συνέχιση του προγράμματος ύφεσης είναι η χειρότερη επιλογή που μπορεί να υπάρχει σε σχέση με τα σημερινή κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Ο οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί (Nouriel Roubini) υποστήριξε πως μια ψήφος υπέρ του Ναι δεν θα τερμάτιζε την περίοδο αστάθειας γρήγορα και πως η ψήφος του Όχι θα μετέθετε το βάρος των εξελίξεων στην πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

30 Έλληνες οικονομολόγοι, ανάμεσα στους οποίους ο νομπελίστας Χριστόφορος Πισσαρίδης τοποθετήθηκαν υπέρ του «Ναι» στο δημοψήφισμα με επιστολή τους στην οποία έγραφαν ότι «[τ]ο «Οχι» θα έφερνε την Ελλάδα έξω από την Ευρωζώνη και πιθανώς έξω και από την Ε.Ε.» κάτι που «θα είχε καταστροφικές συνέπειες, τόσο άμεσα όσο και σε βάθος χρόνου».

Διάγγελμα

Την 1η Ιουλίου πρωθυπουργός καλεί μέσω νέου διαγγέλματός του τους πολίτες να πουν «όχι στα τελεσίγραφα, τους εκβιασμούς και τον φόβο.

Καθησύχασε τον ελληνικό λαό αναφέροντας πως «η παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη πρέπει να είναι δεδομένη». Πρόσθεσε πως διασφαλίζονταν οι καταθέσεις στις τράπεζες και επισήμανε πως η καταψήφιση του σχεδίου των θεσμών δεν σημαίνει ρήξη, αλλά ενίσχυση της διαπραγματευτικής προσπάθειας. Τόνισε πως η κυβέρνηση «δεν έχει κρυφό σχέδιο εξόδου».

Στις 2 Ιουλίου είχαμε συγκεντρώσεις υπέρ του ΟΧΙ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Την προηγούμενη ημέρα υπέρ του ΝΑΙ είχαν τοποθετηθεί με παρεμβάσεις τους οι Κώστας Σημίτης και Κώστας Καραμανλής.

Στις 3 Ιουλίου το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε την αίτηση ακύρωσης του π.δ. 38/2015 περί προκήρυξης δημοψηφίσματος. Την ίδια μέρα έλαβαν χώρα ταυτόχρονα και χωρίς παρατράγουδα οι τελευταίες συγκεντρώσεις υποστήριξης του «ΟΧΙ» στην Πλατεία Συντάγματος, στην οποία απηύθυνε χαιρετισμό ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, και του «ΝΑΙ» μπροστά από το Καλλιμάρμαρο Στάδιο, όπου μίλησαν ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης, ο Πύρρος Δήμας, ο Γιώργος Πατούλης, ο Νίκος Αλιάγας και ο Καφετζόπουλος. Παρόμοιες εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας.

Τελικό: το ΟΧΙ συγκέντρωσε ποσοστό 61,31% και 3.558.450 σταυρούς, ενώ το ΝΑΙ 38,69% και 2.245.537 σταυρούς. Η συμμετοχή έφτασε το 62,50% και η αποχή στο 37,50%.

Τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος στην Αθήνα παρουσίασαν διαφορές από περιοχή σε περιοχή, ανάλογα με το εισόδημα των κατοίκων. Περιοχές με υψηλά εισοδήματα ψήφισαν «ΝΑΙ», όπως η Εκάλη (84,62%), ο Διόνυσος (69,78%), η Κηφισιά (64,59%), η Δροσιά (65,42%), η Βούλα (63,88%) και η Βουλιαγμένη (66,27%). Αντιθέτως, το «ΟΧΙ» έλαβε μεγάλα ποσοστά σε περιοχές με χαμηλά εισοδήματα, όπως ο δήμος Ασπροπύργου (79,20%), η Φυλή (77,22%), το Πέραμα (76,64%), οι Αχαρνές (75,25%), ο δήμος Κερατσινίου – Δραπετσώνας (72,84%), ο δήμος Νίκαιας – Αγίου Ιωάννη Ρέντη (72,61%), η Αγία Βαρβάρα (72,75%), η Ελευσίνα (71,88%), η Λαυρεωτική (71,81%), ο Ταύρος (71,28%), το Αιγάλεω (70,68%) και το Περιστέρι (70,31%).

Στο νέο διάγγελμα του ο πρωθυπουργός παρουσιάστηκε ενωτικός και τόνισε ότι το δημοψήφισμα «δεν έχει νικητές και ηττημένους» και ότι «η εθνική ενότητα πρέπει να διαφυλαχθεί ως κόρη οφθαλμού». Τόνισε για ακόμη μια φορά ότι «το «ΟΧΙ» δεν είναι εντολή ρήξης με την Ευρώπη, αλλά εντολή ενίσχυσης της διαπραγματευτικής δύναμης της Ελλάδας για την επίτευξη βιώσιμης συμφωνίας». Επίσης, ζήτησε την άμεση σύγκληση του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών υπό την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ώστε να τους ενημερώσει για τις επερχόμενες πρωτοβουλίες της κυβέρνησης και εκείνοι να διατυπώσουν τις δικές τους προτάσεις.

αμέσως μετά το δημοψήφισμα αποφασίστηκε η συνέχιση της τραπεζικής αργίας και των capital controls (6.7), ενώ είχαμε έκτακτο Eurogroup και Σύνοδο Κορυφής των κρατών μελών της ευρωζώνης στις 7 Ιουλίου και κατάθεση βελτιωμένης πρότασης από την Ελλάδα προς τον ESM για σύναψη δανείου την αμέσως επόμενη ημέρα.

Στις 10 Ιουλίου η Βουλή εξουσιοδότησε τον πρωθυπουργό και τον νέο υπουργό οικονομικών να διαπραγματευθούν τους τελικούς όρους της συμφωνίας με τους ομολόγους τους, ενώ ακολούθησε η πολύωρη συνεδρίαση του Eurogroup στις 12 Ιουλίου για να προετοιμαστεί το έδαφος για την τελική μαραθώνια Σύνοδο Κορυφής, η οποία κατέληξε στο νέο πρόγραμμα στήριξης της ελληνικής οικονομίας, στις 13 Ιουλίου.

Το δραματικό βράδυ και οι διάλογοι – φωτιά

Αίσθηση προκαλεί ο διάλογος που είχε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας με τον πρώην υπουργό Γιάννη Βαρουφάκη, για το σχέδιο Β΄ το βράδυ του δημοψηφίσματος στο Μέγαρο Μαξίμου.

Σύμφωνα με το Βήμα της Κυριακής: «Στη 1.30 π.μ. μπήκα στο γραφείο του. Με κοίταξε και μου είπε: Τα κάναμε σαλάτα». Ο Βαρουφάκης διαφώνησε, παραδέχθηκε ότι έγιναν πολλά λάθη, αλλά μια νύχτα σαν εκείνη θα έπρεπε να πανηγυρίζουν το 62% του «Όχι».

«Με ρώτησε αν θα άνοιγαν σύντομα οι τράπεζες, αναζητώντας δικαιολογίες για τη συνθηκολόγησή του». Ο Βαρουφάκης έκανε πως δεν καταλάβαινε και του πρότεινε για πολλοστή φορά να ξεκινήσουν την έκδοση ηλεκτρονικών IOUs στη βάση μελλοντικών τόκων και να «κουρέψουν» τα ομόλογα SMP του Ντράγκι.

«Ή ενεργοποιείς το σχέδιό μας ή παραδίνεσαι» είπε στον πρωθυπουργό. Κατόπιν ο Τσίπρας τού είπε:

«Κοίταξε, Γιάνη, οι προβλέψεις σου ήταν σωστές. Αλλά να ποιο είναι το πρόβλημα. Αν άλλες κυβερνήσεις έδιναν αυτά που έδωσα εγώ, η τρόικα θα είχε κλείσει τη συμφωνία. Τους έδωσα περισσότερα από όσα τους έδωσε ποτέ ο Σαμαράς και ακόμη θέλουν να με τιμωρήσουν, όπως είχες πει. Ας δούμε το θέμα κατάματα. Δεν θέλουν να δώσουν συμφωνία ούτε σε εσένα ούτε σε εμένα… Με το 62% εμένα δεν μπορούν να με αγγίξουν. Εσένα μπορούν να σε καταστρέψουν».

Και συνεχίζει ο κ. Βαρουφάκης στο βιβλίο του: «Εκείνη τη στιγμή ο Αλέξης μού εκμυστηρεύθηκε κάτι που δεν περίμενα. Μου είπε ότι φοβόταν να μην πάμε σε νέο Γουδή, αν επιμέναμε. Μετά υπαινίχθηκε ότι ετοιμαζόταν κάτι σαν πραξικόπημα και ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Στουρνάρας και οι μυστικές υπηρεσίες ήταν σε συναγερμό».

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε συνέντευξή του πριν από έξι μήνες ο Γιάνης Βαρουφάκης ήταν πιο αποκαλυπτικός για έναν διάλογο που είχε με τον πρωθυπουργό.

Ο πρώην υπουργός υποστηρίζει στη συνέντευξη που παραχώρησε ότι αποκάλεσε Αλέξη Τσίπρα ηλίθιο όταν εκείνος του αποκάλυψε τη συμφωνία για πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 3,5%.

«Του είπα «είσαι εντελώς ηλίθιος; Εσένα τι σου έδωσαν ως αντάλλαγμα;». Και μου απάντησε: «Α, έκανα βλακεία; Εντάξει, θα το πάρουμε πίσω»», είπε ο Βαρουφάκης. Και έσπευσε να προσθέσει πως στην πραγματικότητα αποκάλεσε τον πρωθυπουργό με πιο σκληρό τρόπο απ’ ό,τι «ηλίθιος».

«Δεν ξέρω πότε αποφάσισε να συνθηκολογήσει ο Τσίπρας», ανέφερε επίσης. Και σημείωσε ότι ο ίδιος δεν είχε πει στα Eurogroup ούτε μία λέξη με την οποία δεν ήταν σύμφωνος ο πρωθυπουργός.

Παράλληλα ο Γιάνης Βαρουφάκης είπε ξανά ότι ο Αλέξης Τσίπρας δεν ήθελε να κερδίσει το δημοψήφισμα. Όπως τόνισε, δεν ήθελε εξαρχής και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. «Εγώ δεν πίστευα ότι θα κερδίσουμε, αλλά το ποθούσα. Ο Τσίπρας δεν ήθελε με τίποτα να φτάσουμε το 51%», υποστήριξε.

Τα γεγονότα

Η πρόταση για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος ανακοινώθηκε από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα τις πρώτες ώρες του Σαββάτου 27 Ιουνίου 2015, μετά από σύσκεψη του κυβερνητικού (και αργότερα υπουργικού) συμβουλίου το βράδυ της προηγούμενης ημέρας στο Μέγαρο Μαξίμου.

«Ελληνίδες, Ελληνες, στο εκβιαστικό τελεσίγραφο σας καλώ να αποφασίσετε κυρίαρχα και περήφανα, όπως ακριβώς προστάζει η Ιστορία των Ελλήνων», είπε στο διάγγελμά του το βράδυ της 26ης Ιουνίου ο κ. Τσίπρας.

Σύμφωνα με τη σχετική απόφαση και πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου προς τη Βουλή, «ο ελληνικός λαός καλείται να αποφασίσει με την ψήφο του εάν πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας το οποίο κατέθεσαν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στο Eurogroup στις 25 Ιουνίου και αποτελείται από δύο έγγραφα, τα οποία συγκροτούν την πρόταση επί της οποίας προτείνεται το δημοψήφισμα». Το πρώτο έγγραφο τιτλοφορείται «Reforms for the completion of the Current Program and Beyond» (Μεταρρυθμίσεις για την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος και πέραν αυτού). Το δεύτερο κείμενο τιτλοφορείται «Preliminary Debt sustainability analysis» (προκαταρκτική ανάλυση βιωσιμότητας χρέους). Το σύνταγμα με το άρθρο 44 στην αναθεώρηση του 2008 προβλέπει ποιες είναι οι διαδικασίες προκήρυξης και διενέργειας του δημοψηφίσματος.

Κλειστές τράπεζες

Στις 29 Ιουνίου έκλεισαν οι τράπεζες και επεβλήθησαν τα capital controls. Την ίδια ημέρα, μετά την έγκριση της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος από τη Βουλή των Ελλήνων, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, δήλωνε ότι «στο δημοψήφισμα οι Ελληνες πολίτες καλούνται να απαντήσουν αν θα παραμείνουν στο ευρώ ή θα επιστρέψουν στη δραχμή», άποψη που συμμερίστηκαν οι κυβερνήσεις των μεγάλων δυνάμεων της Ευρώπης, όπως της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Γαλλίας.

Το Συμβούλιο της Ευρώπης με ανακοίνωσή του ανέφερε ότι το δημοψήφισμα δεν πληροί τα ευρωπαϊκά πρότυπα, καθώς δεν δόθηκε μια περίοδος τουλάχιστον δύο εβδομάδων για συζήτηση.

Την 1η Ιουλίου, στο δεύτερο διάγγελμά του, ο κ. Τσίπρας προσπαθούσε να καθησυχάσει τον ελληνικό λαό λέγοντας ότι «η παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη πρέπει να είναι δεδομένη», πως «οι καταθέσεις στις τράπεζες δεν κινδυνεύουν» και πως «η κυβέρνηση δεν έχει κρυφό σχέδιο εξόδου».

Δύο ημέρες πριν από το δημοψήφισμα, την Παρασκευή 3 Ιουλίου διοργανώνονται στην Αθήνα δύο συγκεντρώσεις. Του «ναι» στο Καλλιμάρμαρο και του «όχι» στο Σύνταγμα.

Στο ιστορικό αυτό δημοψήφισμα, οι πολίτες απέρριψαν με ποσοστό 61,3% την πρόταση του σχεδίου συμφωνίας των δανειστών, ωστόσο γρήγορα ο Αλέξης Τσίπρας το μετέτρεψε σε «ναι», με τη δικαιολογία ότι η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει στην Ευρωζώνη, αν και το δίλημμα των πολιτών ήταν «νέο μνημόνιο ή όχι».

Φεύγει ο Γιάνης

Παρά τις διαβεβαιώσεις των κυβερνητικών στελεχών, τα capital controls συνεχίζονται, ο πρωθυπουργός αντικαθιστά τον τότε υπουργό Οικονομικών, Γιάνη Βαρουφάκη, και ακολουθούν έκτακτο Eurogroup με τη συμμετοχή του νέου υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου και Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ, όπου κατατέθηκε η ίδια πρόταση που τυπικά είχε απορριφθεί στο δημοψήφισμα. Στις 12 Ιουλίου έγινε η πολύωρη συνεδρίαση του Eurogroup προκειμένου να προετοιμαστεί το έδαφος για την περίφημη Σύνοδο Κορυφής των 17 ωρών, και στις 13 Ιουλίου η Αθήνα καταλήγει σε συμφωνία με τους δανειστές.

Ακολούθησε η υπερψήφιση του νέου Μνημονίου από 220 βουλευτές, με τον κ. Τσίπρα να ζητά από την αντιπολίτευση να στηρίξει τη συμφωνία για να μη χρεοκοπήσει η χώρα, διαβεβαιώνοντάς την από την πλευρά του ότι δεν θα πήγαινε σε πρόωρες εκλογές.

Στις 20 Αυγούστου, ο κ. Τσίπρας ανακοίνωσε την παραίτηση της κυβέρνησής του, η οποία έγινε δεκτή από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Στις 21 Αυγούστου 2015, 25 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ανεξαρτητοποιήθηκαν και σχημάτισαν το κόμμα Λαϊκή Ενότητα.

Μετά την παραίτηση της κυβέρνησης και σύμφωνα με το Σύνταγμα δόθηκαν διερευνητικές εντολές για το σχηματισμό της κυβέρνησης και τελικά σχηματίστηκε η υπηρεσιακή κυβέρνηση της Βασιλικής Θάνου, ώστε να προετοιμαστεί το έδαφος για τις ελληνικές βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου. Εκλογές τις οποίες κέρδισε και πάλι ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος σχημάτισε τη νέα συγκυβέρνησή του, τη δεύτερη κατά σειρά με τους ΑΝ.ΕΛ. του Πάνου Καμμένου.