Έκθεση του Πολ Τσαν στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Υφασμάτινα «σώματα» σε διαρκή κίνηση στριφογυρίζουν, χτυπιούνται, λειτουργώντας σαν τρισδιάστατες εικόνες. Είναι οι «Λουόμενοι» του Αμερικανού εικαστικού και συγγραφέα Πολ Τσαν στην έκθεση του «O Οδυσσέας και οι λουόμενοι» (Odysseus and the Bathers) από τις 5/7 στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Η έκθεση διοργανώνεται με πρωτοβουλία του οργανισμού ΝΕΟΝ.

Τα έργα εκπληρώνουν τη δηλωμένη επιθυμία του Τσαν να απομακρυνθεί από τις σύγχρονες «εικόνες της οθόνης», επινοώντας νέα έργα κινούμενης εικόνας που υπερβαίνουν τη λογική του «καρέ».

Η έκθεση αντλεί το θέμα και τον τίτλο της από το δοκίμιο του Τσαν «O Οδυσσέας ως καλλιτέχνης» (2017) και περιστρέφεται γύρω από τον όρο πολύτροπος επιθυμώντας να παραπέμψει σε έννοιες όπως επινοητικότητα τρόπων ή υπεκφυγή ή διαρκής κίνηση. Για τον Σαμ Θορν, διευθυντή του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Νόττιγχαμ και επιμελητή της έκθεσης εν μέρει «αυτό που προσφέρει ο όρος πολύτροπος στον Τσαν, είναι η δυνατότητα μιας εξόδου κινδύνου, της υπεκφυγής, της διαρκούς κίνησης. Έναν τρόπο, όπως του αρέσει να λέει, να ξεγελάει την ίδια του τη μοίρα».

Οι συγκεκριμένες υφασμάτινες μορφές, συμπεριλαμβάνονται σε μια μεγαλύτερη συλλογή έργων με τίτλο «Πνέοντες» (Breathers), τα οποία ο καλλιτέχνης ξεκίνησε το 2014. Κάθε υφασμάτινο «σώμα» σχεδιάστηκε προσαρμοσμένο σε τροποποιημένους ανεμιστήρες. Για την υλοποίησή τους συνδυάστηκαν ο σχεδιασμός και η κατασκευή καλουπιών με τη ραπτική, με στόχο να δημιουργηθούν διαφορετικά είδη και αποχρώσεις κίνησης.

Τα έργα δανείζονται στοιχεία από τις αναφορές αρχαίων φιλοσόφων (Αριστοτέλης, Ηράκλειτος) για τη σχέση ανάμεσα στη ζωή (βίο), την ψυχή (anima), το πνεύμα (πνοή) και την κίνηση. Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης αποτελεί ένα ιδανικό περιβάλλον για τα συγκεκριμένα έργα, καθώς οφείλουν πολλά στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία. Παράλληλα, στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα, καλλιτέχνες όπως ο Σεζάν και ο Ματίς υιοθέτησαν το μοτίβο του «λουόμενου-bather» για να εκφράσουν τις αντιλήψεις σχετικά με το σώμα, τη σεξουαλικότητα και το γυμνό, τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και πολλά άλλα.