Eurovision: Το πανηγύρι που… λατρεύουμε να μισούμε

Eurovision. Από το 1956 μέχρι σήμερα ο διαγωνισμός που έχει μπει σε κάθε σπίτι: Κι αυτών που την λάτρεψαν κι αυτών που την απέρριψαν και κυρίως των θεατών που αγαπάνε να τη μισούν. Πίτσες, βεράντες, ψηφοφορίες και ο τελικός του Σαββάτου είναι μπροστά μας για ένα πανηγυράκι που τελικά το… βλέπουμε όλοι ή ασχολούμαστε μ’ αυτό.

Το Φεστιβάλ Τραγουδιού της Eurovision διεξήχθη για πρώτη φορά στις 24 Μαΐου 1956 από την Ευρωπαϊκή Ραδιοτηλεοπτική Ένωση στο Λουγκάνο της Ελβετίας. Στον πρώτο διαγωνισμό συμμετείχαν επτά χώρες: Γαλλία, Δυτική Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο και Ελβετία. Στο αντίπαλο δέος ξεκίνησε ο μουσικός διαγωνισμός Ιντερβίζιον στο πρώην Ανατολικό μπλοκ, αλλά μετά την κατάρρευση οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης εισήλθαν μαζικά στον δυτικοευρωπαϊκό διαγωνισμό.

Αν και ο διαγωνισμός τραγουδιού της Γιουροβίζιον προσελκύει κυρίως νέους καλλιτέχνες που στοχεύουν στη διάκριση και την αναγνώριση, πολλοί είναι οι καθιερωμένοι καλλιτέχνες που έχουν δώσει το παρών, όπως η Νάνα Μούσχουρη, η Βίκυ Λέανδρος, η Ολίβια Νιούτον-Τζον, η Σελίν Ντιόν, ο Κλιφ Ρίτσαρντ και οι Shadows. Οι ΑΒΒΑ έγιναν διάσημοι, αφότου κέρδισαν τον διαγωνισμό το 1974.

Πλέον ο αριθμός των τηλεθεατών που τον παρακολουθούν ετησίως εκτιμάται μεταξύ 100 και 600 εκατομμυρίων. Ενδεικτικά, μεταδίδεται σε χώρες όπως: Αυστραλία, Καναδάς, Αίγυπτος, Ιορδανία, Χονγκ Κονγκ, Ινδία, Κορέα, Νέα Ζηλανδία και ΗΠΑ αν και αυτές οι χώρες δεν συμμετείχαν στον διαγωνισμό έως το 2015 οπου η Αυστραλία έκανε το ντεμπούτο της.

Στο διαγωνισμό συνήθως συμμετέχουν τραγούδια που εκπροσωπούν την ποπ μουσική. Εν τούτοις πολλές χώρες έχουν πειραματιστεί και με άλλα είδη μουσικής όπως η έθνικ, παραδοσιακές μουσικές από όλα τα μέρη του κόσμου, Λατινική, Ροκ, Ραπ και Χέβι Μέταλ. Κατά τη διάρκεια των ετών ο διαγωνισμός έχει μεταμορφωθεί από ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα σε έναν θεσμό γιγαντιαίων διαστάσεων. Όλες οι χώρες της Ευρώπης έχουν συμμετάσχει στο διαγωνισμό με εξαίρεση το Λίχτενσταϊν, το Κοσσυφοπέδιο και το Βατικανό, ενώ η λέξη «Eurovision» είναι αναγνωρίσιμη σε όλη την Ευρώπη.

Ελλάδα και Eurovision

Η Ελλάδα πρωτοεμφανίστηκε στην Eurovision το 1974  με το τραγούδι των Κατσαρού/Πυθαγόρα «Κρασί, θάλασσα και τ’ αγόρι μου», με ερμηνεύτρια τη Μαρινέλλα και καταλαμβάνει την 11η θέση. Από τότε έχει λάβει μέρος σε όλους τους διαγωνισμούς, εκτός των ετών 1975, 1982, 1984, 1986, 1999 και 2000 και πλέον το 2018. Το 2005 κατέλαβε την 1η θέση, με το τραγούδι «My Number One» των Δάντη/Γερμανού και ερμηνεύτρια την Έλενα Παπαρίζου. Την επόμενη χρονιά, ο διαγωνισμός διεξήχθη στην Αθήνα και τη χώρα μας, που κατέλαβε την 9η θέση, εκπροσώπησε για τρίτη φορά η Άννα Βίσση, η οποία είχε κάνει την πρώτη της εμφάνιση το 1980.

Μέχρι το 2001, η Ελλάδα θεωρούταν ως μία από τις λιγότερο επιτυχημένες χώρες στο Διαγωνισμό.  Από την τρίτη θέση των Antique το 2001, οι θεατές άρχισαν να ανακαλύπτουν νέο ενδιαφέρον και έκτοτε ο διαγωνισμός είναι από τις δημοφιλέστερες στιγμές της ελληνικής τηλεόρασης κάθε χρονιά.   Η Ελλάδα έγινε η δεύτερη πιο επιτυχημένη χώρα, μετά τη Ρωσία, στο διαγωνισμό μεταξύ του 2000 και του 2009, με μία νίκη και τρεις τρίτες θέσεις.  Το 2013 η Ελλάδα τερμάτισε και πάλι στο Top 10 (6η θέση, 152 βαθμοί).

Για μερικές χρονιές στα τέλη της δεκαετίας του 2000 διοργανωνόταν ένα αντι-Γιουροβίζιον φεστιβάλ στο Θησείο την ημέρα του Τελικού, όπου συμμετείχαν μικρές μπάντες -ως καλλιτεχνικό αντιπαράδειγμα.

Συμμαχίες και ψηφοφορίες

Το γεωπολιτικό του πράγματος δεν θα μπορούσε παρά να επηρεάσει και τον ευρωπαϊκό μουσικό διαγωνισμό, στον οποίο υπενθυμίζεται ότι συμμετέχουν το Ισραήλ και η Τουρκία από την Ασιατική χερσόνησο. Έτσι παρατηρείται ότι οι Σκανδιναβικές χώρες έχουν μία προτίμηση η μία για την άλλη, οι Βαλκανικές ψηφίζουν ανάλογα με την εκάστοτε πολιτική κατάσταση και την Ελλάδα με την Κύπρου παραδοσιακά αλληλοϋποστηρίζονται. Αντίθετα, ψηφίζουν αρνητικά την Τουρκία.

Η πολιτική και η κατευθυνόμενη ψήφος δεν είναι άγνωστα πράγματα στο θεσμό. Το 2003 το τραγούδι της Μεγάλης Βρετανίας δεν πήρε ούτε ένα βαθμό, αντανακλώντας -σύμφωνα με τους ειδικούς- την αντίθεση των Ευρωπαίων στον πόλεμο του Ιράκ.