«Οι Έλληνες Εβραίοι του Άουσβιτς» στο Παρίσι

«Άουσβιτς» – « οι Έλληνες Εβραίοι που οδηγήθηκαν στον θάνατο» είναι το μνημειώδες έργο του Γιώργου Πηλιχού, που μετά την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, παρουσιάσθηκε στο Παρίσι.

Οι υψηλοί προσκεκλημένοι και οι ομογενείς της ελληνικής κοινότητας είχαν την ευκαιρία να φυλλομετρήσουν τη συλλεκτική αυτή έκδοση που περιλαμβάνει 800 φωτογραφίες και ντοκουμέντα που καλύπτουν 1200 σελίδες. Μπόρεσαν να αγγίξουν το ανάγλυφο του συρματοπλέγματος που στερεώνει στο εξώφυλλο τη ριγωτή επένδυση σε μπλε και άσπρο, παρόμοια με τα ρούχα των μελλοθάνατων.

Από μόνο του το βιβλίο αυτό είναι «μια κραυγή του μαρτυρίου, του πόνου και της φρίκης», μια κραυγή για το ακατανόητο «του τι μπορεί να κάνει ο άνθρωπος εναντίον του ανθρώπου».

Την παρουσίαση οργάνωσε το γραφείο Τύπου της πρεσβείας, στην ανακαινισμένη αίθουσα εκδηλώσεων, στο Ελληνικό Σπίτι της κοινότητας. Παρ’ ότι είναι πλέον εξαιρετικής χωρητικότητας η αίθουσα, πολλά άτομα παρακολούθησαν όρθια τις ομιλίες, για τις οποίες υπήρχε σύγχρονη μετάφραση σε γαλλικά και ελληνικά. Υπήρχε παράλληλα και προβολή εικόνων από το Άουσβιτς.

«Η σημερινή εκδήλωση είναι η δική μας συμβολή στην πλατύτερη προσπάθεια για να διατηρηθούν ζωντανές στη συλλογική μνήμη, οι θυσίες των Ελλήνων και Ευρωπαίων πολιτών που έχασαν τη ζωή τους για την ελευθερία και την ειρήνη» δήλωσε, μεταξύ άλλων, η Ντίνα Πανέτη διοργανώτρια της εκδήλωσης και υπεύθυνη του Γραφείου Τύπου Παρισίων.

Η νεοαφιχθείσα στο Παρίσι πρέσβειρα Αγλαΐα Μπαλτά καλωσόρισε το πλατύ κοινό των ομογενών και τους Γάλλους φιλέλληνες για την παρουσία τους, καθώς και τους υψηλούς προσκεκλημένους ανάμεσα στους οποίους ο Ζαν Κοέν, εκπρόσωπος του αντιπροσωπευτικού Συμβουλίου των Εβραϊκών θεσμών στη Γαλλία (CRIF), ο Μάκης Μάτσας πρόεδρος του εβραϊκού μουσείου στην Ελλάδα και ο Μισέλ Αζαρία εκπρόσωπος των Ισπανών Εβραίων του ‘Αουσβιτς.

Τα Πρόσωπα του πολέμου

Η εκδήλωση για τους Έλληνες του Άουσβιτς πραγματοποιήθηκε σε μια ιδιαίτερα συγκινησιακή ατμόσφαιρα, εξ’ αιτίας της έντασης που πήγαζε από τις 120 και πλέον μαυρόασπρες φωτογραφίες από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που κάλυπταν τους λευκούς τοίχους του Ελληνικού Σπιτιού.

«Από την Κατοχή στην Απελευθέρωση, Ελλάδα 1940-1944» είναι ο τίτλος της κινητής φωτογραφικής έκθεσης που έχει ήδη ταξιδέψει σε ορισμένες ευρωπαϊκές και μη πρωτεύουσες, και μετά το Παρίσι θα συνεχίσει την περιοδεία της υπερατλαντικά στη Βοστόνη. Στο Παρίσι θα παραμείνει έως τις 13 του μήνα.

Το πλούσιο φωτογραφικό αρχείο που επέτρεψε τη σύσταση των ενοτήτων της έκθεσης ανήκει στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας, γι’ αυτό και την οργάνωσή της ανέλαβε επίσης το Γραφείο Τύπου της πρεσβείας.

Πολύτιμος συνεργάτης για το στήσιμο της έκθεσης υπήρξε η ελληνίδα ιστορικός, Νίκη Παπαηλιάκη, η οποία δήλωσε μεταξύ άλλων: «Είναι σπουδαίος ο ρόλος της φωτογραφίας ως μαρτυρία εκείνης της εποχής. Είναι το αντίδοτο κατά της λήθης, της άγνοιας, τεκμηριώνει το μαρτύριο ενός λαού, ενώ παράλληλα ανακαλεί το θαύμα της επιβίωσης».

Σύμφωνα με την ιστορικό, μέσω της έκθεσης αποδεικνύεται ότι η Ελληνική Εθνική Αντίσταση (ΕΕΑ) υπήρξε στην Ελλάδα νωρίτερα από κάθε άλλη χώρα, με απόδειξη την πρώτη πανευρωπαϊκά εκτέλεση αμάχων για αντίποινα, στο Κοντομαρί της Κρήτης, στις 2 Ιουνίου του 1941. Οι φωτογραφίες ήλθαν στο φως πρόσφατα, χάρις στην έρευνα του πρώην δημοσιογράφου στη Deutsche Welle, Βάσου Μαθιόπουλου.

Με την έκθεση συνειδητοποιούμε το μέγεθος του Αλβανικού έπους, επισημαίνει η κ. Παπαηλιάκη. Έχουμε 220 μέρες πολέμου μέσα στα χιόνια με 14.000 θύματα στρατιώτες.

Οι σχεδόν δυσβάστακτες φωτογραφίες της Βούλας Παπαϊωάννου, που με κίνδυνο της ζωής της κατέγραψε τα θύματα του λοιμού στην Αθήνα δημιουργώντας το «Μαύρο λεύκωμα της Κατοχής», είναι μια επιπλέον μαρτυρία για τις τεράστιες δημογραφικές απώλειες της χώρας.

Πολύτιμο και το φωτογραφικό αρχείο του Κωνσταντίνου Κουτουλάκη, που συμμετείχε το 1945 στην «Επιτροπή διαπίστωσης ωμοτήτων» που για τρεις μήνες περιόδευσαν την Κρήτη τους πρώτους μήνες της μετά -Κατοχικής περιόδου.

Σύμφωνα με την ιστορικό το μήνυμα που μεταφέρει η έκθεση, είναι η ανάγκη να μελετηθεί καλύτερα το υπάρχον φωτογραφικό υλικό ώστε να γίνει πλατύτερα γνωστή η Ελληνική Εθνική Αντίσταση και να ενταχθεί στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Αντίστασης κατά των Ναζί.