Θέογνης και Θεογνίδεια (Μέρος Γ’)

Όμως, στην εποχή του Θέογνη τα πάντα έτειναν να ανατραπούν, καθώς αυτοί που κάποτε ζούσαν σαν τα αγρίμια στο δάσος έπαιρναν τη θέση των αγαθών, κι αυτοί που πρωτύτερα λέγονταν έτσι ολοένα και περισσότερο εξαθλιώνονταν.

Το άθλιο χρήμα ήταν εκείνο που παρέσυρε τους παλαιούς ευγενείς, που οδηγούσε τους αριστοκράτες στην απόφαση να κάνουν συνοικέσια και γάμους με τους κακούς μόνο και μόνο για το πρόστυχο κέρδος.

Οι ευπρεπείς αριστοκράτες καλούνταν να αντισταθούν σε αυτήν την ανατροπή, σε αυτόν τον ξεπεσμό, με όπλο μια πολύτιμη αξία, τη φιλία, που μπορούσε να λειτουργήσει ως συνεκτική ουσία, ως στήριγμα όσων επιθυμούσαν να διατηρήσουν τον παλαιό, αρμονικό ρυθμό της ζωής.

Οι διαφορές τόνου και περιεχομένου, καθώς και η αντιφατικότητα των νοημάτων στα Θεογνίδεια, στη συλλογή των στίχων που φέρουν το όνομα του Θέογνη, φανερώνουν τη συμμετοχή περισσότερων ποιητών, αποδεικνύουν ότι η προέλευση των εν λόγω ποιημάτων είναι διαφορετική.

Η θεογνίδεια συλλογή δεν αποτελεί έργο ενός συγκεκριμένου προσώπου, του Θέογνη, αλλά συλλογικό δημιούργημα της μεγαρίτικης ποιητικής παράδοσης. Η συλλογική αυτή ποιητική παράδοση έχει προέλευση καθαρά και μόνον αριστοκρατική, θέμα της την πόλιν και την ορθή πολιτική/κοινωνική συμπεριφορά, και σκοπό της τον ορισμό των αρχών εκείνων που θα επιτρέψουν την ευταξία, την ισορροπία και τη λειτουργικότητα της πόλης.

Παρά ταύτα, έστω κι αν τα νοήματα των ποιημάτων αρκετά συχνά αντιτίθενται το ένα στο άλλο, το όλο οικοδόμημα διέπεται από συνοχή. Και τούτο, διότι όλες σχεδόν οι ελεγείες που εξετάζουμε προέρχονται από τον κόσμο του 6ου αιώνα π.Χ., έναν κόσμο στον οποίον η αριστοκρατική αντίληψη περί ζωής, άλλοτε ακλόνητη κι άλλοτε έτοιμη να συμβιβαστεί, αγωνίζεται για το δικαίωμα της ύπαρξής της.

Θέογνης και Θεογνίδεια (Μέρος Α’)

Θέογνης και Θεογνίδεια (Μέρος Β’)