Γιατί οι καλλιτέχνες δεν κοιμούνται καλά;

Είναι αλήθεια ότι οι καλλιτέχνες αν και κοιμούνται περισσότερο, δεν ξεκουράζονται επαρκώς; Και μπορεί η δημιουργικότητα να συνδέεται με τις συνήθειες που σχετίζονται με τον ύπνο;

Τα ερωτήματα αυτά έθεσε ομάδα ερευνητών σε 30 σπουδαστές και φοιτητές στο Ισραήλ, ορισμένοι εκ των οποίων σπούδαζαν εικαστικά και άλλοι κοινωνικές επιστήμες. Οι υπεύθυνοι της μελέτης που είχαν ειδίκευση στη νοσηλευτική και την ψυχολογία ξεκίνησαν με την υπόθεση ότι «όσο πιο δημιουργικός είναι κάποιος τόσο πιο χαμηλή είναι η ποιότητα του ύπνου του, η διάρκεια του είναι μεγαλύτερη, πέφτει όμως στο κρεβάτι πιο αργά και έχει διαφορετική δομή ο ύπνος του». Στα αναμενόμενα αποτελέσματα εντάσσονταν ήταν ότι οι φοιτητές Καλών Τεχνών θα είχαν χειρότερο ύπνο από τους φοιτητές κοινωνικών επιστημών.

Όλοι οι συμμετέχοντες φόρεσαν συσκευές παρακολούθησης ύπνου για πέντε ημέρες και συμπλήρωναν καθημερινώς ημερολόγια, στα οποία καλούνταν να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικά με τον τρόπο που κοιμήθηκαν. Οι ερευνητές έλαβαν υπόψη τους διάφορες παραμέτρους κατά την ανάλυση του ύπνου των συμμετεχόντων, όπως  το πόσο αργά ξυπνούσαν καθημερινά και δεν περιορίζονταν μόνο στη διάρκεια του  ύπνου.

Η ομάδα διοργάνωσε δύο ξεχωριστά τεστ για να μετρήσει τις διαφορετικές πτυχές της δημιουργικότητας. Στην ομάδα των φοιτητών της Σχολής Καλών Τεχνών δόθηκε ένα φύλλο με 40 κύκλους. Εν συνεχεία τους ζητήθηκε να περάσουν 10 λεπτά σχεδιάζοντας ό,τι τους ερχόταν αυθόρμητα στον νου. Για την αξιολόγηση της της ομάδας των φοιτητών κοινωνικών επιστημών ζητήθηκε  να καταγράψουν όσο το δυνατόν περισσότερες χρήσεις ενός αντικειμένου μέσα σε δέκα λεπτά. Τα αποτελέσματα και των δύο τεστ κρίθηκαν από την πρωτοτυπία των απαντήσεων, την ποσότητα και από άλλες παραμέτρους σχετιζόμενες με την δημιουργικότητα.

Με τον διαχωρισμό της δημιουργικότητας σε οπτικά και λεκτικά στοιχεία, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι κάθε είδος δημιουργικότητας συνδέεται με διαφορετικές πτυχές του ύπνου. «Ενώ η υψηλότερη οπτική δημιουργικότητα συνδέθηκε με την πτώση της ποιότητας του ύπνου, η υψηλότερη λεκτική δημιουργικότητα συνδέθηκε με τη μεγαλύτερη διάρκεια του ύπνου», επισημαίνουν οι ερευνητές.

Το συμπέρασμα ότι τα διαφορετικά στοιχεία της δημιουργικότητας συνδέονται με διαφορετικά στοιχεία του ύπνου μπορεί στην πραγματικότητα να μας δώσει στοιχεία σχετικά με την πολύπλευρη φύση της δημιουργικότητας. Τα αποτελέσματα  της μελέτης «ενισχύουν την υπόθεση ότι η επεξεργασία και η έκφραση της οπτικής δημιουργίας συνεπάγεται διαφορετικούς ψυχοβιολογικούς μηχανισμούς σε σύγκριση με εκείνους της λεκτικής δημιουργικότητας», υποστηρίζει η ερευνητική ομάδα στο Science Daily.

Παρά το γεγονός ότι υπήρξαν ορισμένοι περιορισμοί στη συγκεκριμένη εργασία, όπως το μικρό μέγεθος του δείγματος και το γεγονός ότι οι συμμετέχοντες κοιμήθηκαν στο σπίτι τους κι όχι σε ελεγχόμενο εργαστηριακό περιβάλλον, τα ευρήματα της μελέτης ευθυγραμμίζονται σε γενικές γραμμές με προηγούμενες έρευνες. Η διαφορά της με ανάλογες μελέτες που έχουν προηγηθεί είναι ότι τώρα επισημάνθηκε για πρώτη πως η ποιότητα του ύπνου των σπουδαστών περί την τέχνη είναι χειρότερη σε σύγκριση με εκείνη όσων σπουδάζουν άλλα γνωστικά αντικείμενα. Κι τελικά το στερεότυπο του φοιτητή της Σχολής Καλών Τεχνών που δεν μπορεί να μπει στην αίθουσα διδασκαλίας πριν το ρολόι δείξει 11.00 ίσως και να έχει επιστημονική βάση.