Είδαμε την καινούργια παράσταση της Ιόλης Ανδρεάδη στο Θέατρο Τέχνης

Γράφει ο Νίκος Ξυπολυτάς.*

Η τελευταία δουλειά της Ιόλη Ανδρεάδη αποτελεί μια διασκευή του Φονικού στην Εκκλησιά που γράφτηκε από τον T. S. Elliot το 1935 και μεταφράστηκε από το Γιώργο Σεφέρη το 1963. Δύο νομπελίστες γενούν ένα λυρικό αριστούργημα που έχει χαρακτηριστεί, και δικαίως, ως η επιτομή του τελετουργικού δράματος.

Είναι η ιστορία του Αγίου Θωμά, του Θωμά Μπέκετ. Ενός bon viveur των αρχών του 12ου αιώνα, ο οποίος αρχικά υπήρξε για το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του αδελφικός φίλος και πολιτικός συμπορευτής του βασιλιά Ερρίκου Β’. Ωστόσο, μετά το πέρασμά του από διάφορα αξιώματα και καθώς χειροτονείται αρχιεπίσκοπος της Καντερβουρίας, απαρνιέται ξαφνικά τα εγκόσμια και τις απολαύσεις και αφιερώνει τη ζωή του στην υπηρεσία των αδυνάτων και στην κατάλυση της κοσμικής εξουσίας. Αυτοεξορίζεται στην Γαλλία και επί τη επιστροφή του, μετά από μια επιφανειακή συμφιλίωση με το βασιλιά δολοφονείται στην ίδια του την εκκλησία.

Η μεταφορά των Ανδρεάδη και Ασπρούλη, από το πολυπρόσωπο πρωτότυπο σε ένα νέο έργο με τρεις χαρακτήρες για δύο ηθοποιούς, συντηρεί καθόλη τη διάρκεια της παράστασης την ατμόσφαιρα και τη λογική της τελετουργίας.. Ο Γιώργος Νανούρης, ως Θωμάς Μπέκετ και η Ρούλα Πατεράκη, ως Γυναίκα της Καντερβουρίας αλλά και ως δήμιος. Η δεύτερη «στολίζει» και ετοιμάζει τον πρώτο για το τέλος του, που κυοφορείται για να έρθει ανά πάσα στιγμή. Η εκ προοιμίου αποδοχή του απευκταίου ως συνθήκη ύπαρξης του «ποιμνίου». Μια τόσο γνώριμη, αλλά παράλληλα επιτακτική κατάσταση γεμίζει το μυαλό και τις ψυχές των θεατών μέσα από την ποίηση του Σεφέρη και τη συγκλονιστική ερμηνεία της Ρούλας Πατεράκη. Ο Γιώργος Νανούρης παραμένει στωικός και «στολισμένος» μέχρι να τον βρει το τέλος από το χέρι του δημίου. Η μεταμόρφωση της καρτερικά και παθητικά υπομένουσας γυναίκας της Καντερβουρίας σε θρασύ και ανυπόληπτο όργανο επιβολής της αυθαιρεσίας, γίνεται μέσα από τη μαεστρία της Ανδρεάδη στην κίνηση και την υποκριτική δεινότητα της Πατεράκη, συνδέοντας με τον τρόπο αυτό τους δυο φαινομενικά αντιθετικούς χαρακτήρες.

Μια εξαιρετική, πραγματικά μεστή παράσταση που η αξία της μεγαλώνει ακόμη περισσότερο λαμβάνοντας κανείς υπόψη το βαθμό δυσκολίας της. Ο λυρικός λόγος του Σεφέρη δεν είναι σε καμία περίπτωση εύπεπτος και η απόδοση του με τόσο σεβάσμιο και κυρίως ξεκάθαρο τρόπο απαιτεί βαθιά γνώση του έργου αλλά και των εργαλείων της τέχνης του θεάτρου. Η σκηνοθετική αρτιότητα της Ανδρεάδη, η στωικότητα του Νανούρη και η συγκινητική και συνάμα συνταρακτική ερμηνεία της Πατεράκη φρόντισαν για την άνετη υπέρβαση αυτού του πανέμορφου καλλιτεχνικού «εμποδίου».

*Ο Νίκος Ξυπολυτάς είναι Διδάσκων Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Η παράσταση «Ένας άνθρωπος επιστρέφει την πατρίδα του πιστεύοντας ότι θα τον σκοτώσουν και τον σκοτώνουν» παρουσιάζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης.

in.gr