Και μετά τις πυρκαγιές τι; Μέτρα για αναγέννηση των οικοσυστημάτων

Στην Ελλάδα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τις πυρκαγιές στα δάση, όπως και με τους σεισμούς. Στον ευρωπαϊκό Νότο, οι φωτιές αποτελούν αναπόσπαστο «κεφάλαιο» των μεσογειακών οικοσυστημάτων και διαδραματίζουν έναν σημαντικό ρόλο καθώς συμβάλλουν στην αναγέννησή τους.

Το ζητούμενο είναι, μετά την πύρινη λαίλαπα των πυρκαγιών, οι αρμόδιες αρχές και η πολιτεία, αντί να «κλαίνε» πάνω από τα αποκαΐδια, να προχωρούν προσεκτικά στην αποκατάσταση και να βάζουν φρένο στην περαιτέρω υποβάθμιση του δασικού περιβάλλοντος.

Με γνώμονα τις ισχύουσες διατάξεις της νομοθεσίας, η δασική υπηρεσία οφείλει, μετά από κάθε πυρκαγιά, να ακολουθεί συγκεκριμένες ενέργειες. Ειδικότερα, όπως αναφέρει σε εγκύκλιο που απέστειλε την Τετάρτη (30 Αυγούστου), προς όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σωκράτης Φάμελλος, οι δασικές υπηρεσίες πρέπει να λάβουν τα εξής μέτρα προστασίας:

• Αποτύπωση της καμένης περιοχής σε τοπογραφικό διάγραμμα, βάσει συντεταγμένων στο σύστημα ΕΓΣΑ 1987 (Ελληνικό Γεωδαιτικό Σύστημα Αναφοράς 1987).
• Πρόταση από την οικεία δασική αρχή για την άμεση έκδοση απόφασης κήρυξης της έκτασης ως αναδασωτέας. Στην εγκύκλιο επισημαίνεται ότι η υποχρέωση έκδοσης της απόφασης αναδάσωσης εντός τριών μηνών από την καταστολή της πυρκαγιάς μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα, οπότε το βέλτιστο είναι η διαδικασία να ολοκληρωθεί άμεσα. Μάλιστα, σε περίπτωση εκτεταμένων δασικών πυρκαγιών ή Εθνικών Πάρκων και σημαντικών αρχαιολογικών χώρων, η διαδικασία έκδοσης απόφασης αναδάσωσης θα πρέπει να είναι ακόμη πιο σύντομη.
• Αύξηση και εντατικοποίηση των ελέγχων και επιτηρήσεων των καμένων εκτάσεων µε εμφανή την παρουσία αστυνομικών και δασικών οργάνων (ή άλλων φορέων φύλαξης της φύσης) στις πληγείσες περιοχές.
• Εκδοση δασικών αστυνομικών διατάξεων στις οποίες θα εξειδικεύεται κατά χώρο, χρόνο και τρόπο η απαγόρευση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων (βόσκηση, θήρα, απόληψη και μεταφορά δασικών προϊόντων κ.λπ.).
• Επιβολή ποινικών και αστικών κυρώσεων σε διαπιστωμένες παραβατικές ενέργειες ή πράξεις στις κηρυχθείσες αναδασωτέες εκτάσεις.
• Ανάκληση εγκεκριμένων δασοπονικών εκθέσεων ή υλοτομίας.

Οσον αφορά την αποκατάσταση των καμένων περιοχών, το υπουργείο στην εγκύκλιο αναφέρει ότι πρέπει κατά προτεραιότητα να γίνει αξιολόγηση της αναγκαιότητας κατασκευής αντιδιαβρωτικών-αντιπληµµυρικών έργων (κορµοδέµατα, κλαδοπλέγµατα, κλαδοδέµατα, ξυλοφράγµατα κ.ά.) στις καµένες δασικές εκτάσεις.

Εάν κριθούν απαραίτητα, πρέπει να γίνει άμεσα η σχετική μελέτη ώστε να ακολουθήσει η εκτέλεση των έργων και εργασιών για τη συγκράτηση των εδαφών ώστε να αποκατασταθεί η βλάστηση στα καμένα και να αποτραπεί η εμφάνιση πλημμυρικών και χειμαρρικών φαινομένων κατά τη χειμερινή περίοδο.

Παράλληλα, θα αξιολογηθεί η πιθανότητα αποκατάστασης της βλάστησης στις καμένες δασικές εκτάσεις µε φυσική αναγέννηση. Διαφορετικά θα πρέπει να εκπονηθεί μελέτη αναδάσωσης.

Οσον αφορά τη χρηματοδότηση των έργων αποκατάστασης, στις περιοχές που έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα υπάρχει, μεταξύ άλλων, συνεργασία µε τις αρμόδιες Περιφέρειες προκειμένου να αξιοποιείται η δυνατότητα που παρέχεται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.

Οι Αποκεντρωμένες Δασικές Υπηρεσίες υποχρεωτικά θα αποστέλλουν χρονοδιάγραμμα ενεργειών μετά από κάθε πυρκαγιά και απολογισμό υλοποίησης των απαραίτητων ενεργειών στη Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών. Το υπουργείο θα δημοσιοποιεί τα απολογιστικά στοιχεία για την αποκατάσταση των πληγεισών περιοχών της χώρας.

Μάχη Τράτσα