Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024
weather-icon 21o
Τρελάθηκαν οι Γάλλοι και συζητούν αν η «Μαριάννα» είναι γυμνόστηθη;

Τρελάθηκαν οι Γάλλοι και συζητούν αν η «Μαριάννα» είναι γυμνόστηθη;

Έχοντας γίνει ο κύριος στόχος στην Ευρώπη της ισλαμιστικής τρομοκρατίας, η Γαλλία στοχάζεται και διαφωνεί για το εάν, για το πώς και το γιατί η προσωποποίηση της Γαλλικής Δημοκρατίας, η «Μαριάννα», είναι γυμνόστηθη. Έχουν τρελαθεί οι Γάλλοι; Όχι (απαραίτητα), επειδή πλέον ακουμπούν τον πυρήνα της συζήτησης.

Έχοντας γίνει ο κύριος στόχος στην Ευρώπη της ισλαμιστικής τρομοκρατίας, όντας σε μία οικονομία ακόμη αδύναμης ανάκαμψης και έχοντας μία κυβέρνηση που θα πρέπει να παλέψει σκληρά για επανεκλογή, η Γαλλία στοχάζεται και διαφωνεί τις τελευταίες ημέρες για το εάν, για το πώς και το γιατί η προσωποποίηση της Γαλλικής Δημοκρατίας, η «Μαριάννα», είναι γυμνόστηθη.

Έχουν τρελαθεί οι Γάλλοι; Όχι (απαραίτητα).

H συζήτηση, υπεύθυνος για την οποία ήταν ο ίδιος ο πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλς και η οποία ξεκινά από το μπουρκίνι και την μαντίλα, ίσως μοιάζει εκ πρώτης όψεως παράδοξη -όπως και η ίδια η διαμάχη για την απαγόρευση του μπουρκίνι: «Η Γαλλία έχει περάσει τρεις μεγάλες τρομοκρατικές επιθέσεις, και κάθεται να τρώγεται ρυθμίζοντας τη μόδα στις παραλίες;» θα μπορούσε να ρωτήσει κανείς.

Εξίσου παράδοξη ίσως έμοιαζε πρωτοβουλία της κυβέρνησης Ολάντ μετά το Νοέμβριο του 2015 που είχε διχάσει τη χώρα: Την αφαίρεση της γαλλικής υπηκοότητας για όσους είχαν διπλή υπηκοότητα και καταδικάζονταν για τρομοκρατία. Οι υποθέσεις στις οποίες θα μπορούσε πρακτικά να εφαρμοστεί το μέτρο θα ήταν, θεωρητικά, ελάχιστες αλλά η συζήτηση πήρε τέτοιες διαστάσεις -δυσανάλογες, θα πίστευε και πάλι κανείς- που στο τέλος ο Ολάντ υποχώρησε και απέσυρε το μέτρο.

Για μία χώρα σε μόνιμη έκτακτη ανάγκη, υπό την αβεβαιότητα αν μπορεί να εντοπίσει εγκαίρως όποιον θέλει να προχωρήσει σε τυφλή επίθεση, όλα αυτά (ακόμη κι η διπλή υπηκοότητα – κανένας δράστης των μεγάλων επιθέσεων, που συνήθως είναι αυτοκτονίας, δεν θα ενέπιπτε πρακτικά στο μέτρο) φαίνονται συζήτηση από έναν άλλο κόσμο.

Όμως δεν είναι, κι αυτό το δείχνει καλύτερα από όλα η συζήτηση για τα στήθη της Μαριάννας. Η Γαλλία έχει μπει για τα καλά στην περίοδο που αρχίζει να εξετάζει, ή προσπαθεί να «επικαιροποιήσει», τις θεμελιώδεις τις Αρχές, να στοχαστεί πώς εφαρμόζονται και τι μπορούν να σημαίνουν στη Γαλλία του 21ου αιώνα.

Είναι η συζήτηση που, επί της ουσίας, γίνεται μεταξύ ακόμη μη εντελώς διαμορφωμένων ρευμάτων αλλά που με κάθε τέτοια φαινομενικά ασήμαντη αφορμή χάνουν λίγο (ελάχιστο, η αλήθεια είναι) από τη θολότητά τους.

Κάποια, αλλά σε καμία περίπτωση όλα, από αυτά τα ρεύματα τα περιγράφει σαφέστερα το… αντίπαλο στρατόπεδο: Ένα είναι, για τους αντιτιθέμενους του, εκείνο που προσπαθεί να επαναφέρει μία «συντηρητική» ατζέντα με επίκληση των φιλελεύθερων αξιών, το άλλο είναι, και πάλι για τους δικούς του αντιπάλους, κάτι που έχει αρχίσει πλέον να χαρακτηρίζεται «ισλαμο-αριστερισμός» (islamo-gauchisme, όρος επανέρχεται όλο και περισσότερο τελευταία σε άρθρα και αναλύσεις).

Καμία από τις περιγραφές δεν λειτουργεί πλήρως: Ούτε είναι πάντα πρόσχημα, «πέπλο», ξενοφοβίας η αντίθεση στην κάλυψη γυναικών, ούτε είναι εύκολη η απάντηση στο τι ταξικό πρόσημο υπάρχει.

Το χάος στη συζήτηση φαίνεται ολοκάθαρα στη συζήτηση για τα στήθη της Μαριάννας, η οποία -σε τόσα επίπεδα- γίνεται πάνω στο γυναικείο Σώμα. «Έχει τα στήθη γυμνά επειδή τρέφει το λαό» είπε ο Βαλς [έχοντας ίσως στο μυαλό του τον πίνακα του Ντωμιέ (φωτ.) αντί τον πίνακα του Ντελακρουά Η Ελευθερία οδηγεί το Λαό, στον οποίο απεικονίζεται η Ελευθερία και όχι η Δημοκρατία], «δεν φορά πέπλο επειδή είναι ελεύθερη» είπε.

Συμπέρασμα: Οι Γαλλίδες και τα πέπλα, δηλαδή μαντίλες και μπουρκίνι, δεν πάνε μαζί. Εκεί κλήθηκαν να δώσουν τα φώτα τους ιστορικοί, σημειολόγοι και καθηγητές φιλοσοφίας, δίπλα σε κάθε λογής δημοσιολογούντα σε ένα χαοτικό τσουνάμι συζήτησης.

Ναι, αλλά η Μαριάννα δεν απεικονίζεται πάντα γυμνόστηθη, επισήμαναν κάποιοι. Ναι, αλλά δεν είναι ακάλυπτη επειδή φορά φρυγικό σκούφο -αρά γιατί να την πείραζε η μαντίλα; Ναι, αλλά ο σκούφος χρησιμοποιείται με τον «κλασικό» τρόπο, δείχνοντας την απελευθέρωση ενός δούλου. Ναι, αλλά είναι προσωποποίηση και δεν είναι πρόσωπο (αυτό εννοούσε λέγοντας «ηλίθιο» τον πρωθυπουργό η ιστορικός Ματίλντ Λαρέρ που βγήκε μπροστά) δηλαδή δεν εκφράζει το πρότυπο γυναίκας αλλά μία αφηρημένη έννοια, τη Γαλλική Δημοκρατία, την απαραβίαστη République.

Ναι όμως, συνεχίζουν άλλοι, υπήρχαν πάντα χοντρικά δύο ειδών αναπαραστάσεις της Μαριάννας, η μία η «σοφή και θεσμική», η άλλη η «ανατρεπτική και πολεμική». Και όχι, η αναπαράσταση δεν μιλά για τις γυναίκες αλλά είναι αλληγορία και απεικονίζει με το κλασικό πρότυπο (δηλαδή, γυμνά) μία αφηρημένη ιδέα. Η Μαριάννα δεν είναι άνθρωπος και σίγουρα δεν ήταν γυναίκα, γιατί οι Γάλλοι του 19ου αιώνα δεν θα δέχονταν γυμνόστηθες στο δρόμο. Και ούτω καθ’ εξής σε μία συζήτηση που κάποιες φορές αρχίζει να μοιάζει επιπέδου λογομαχίας στο Facebook.

H Γαλλία έχει φτάσει στον πυρήνα της συζήτησης

Η εξήγηση του γιατί αυτή η συζήτηση μοιάζει, λανθασμένα, χαμένη σε έναν παράλληλο κόσμο είναι η προφανής: Οι Γάλλοι συζητούν με την γλώσσα των συμβόλων, τη γλώσσα στην οποία έχουν τη μεγαλύτερη αδυναμία από κάθε άλλη. Η Μαριάννα είναι σύμβολο, επιδέχεται ερμηνείες τις οποίες μπορεί να διαλέξει όπως θέλει ο καθένας.

Όταν οι Γάλλοι συζητούν και διαφωνούν για τα στήθη της Μαριάννας, έχουν φτάσει πια στον πυρήνα της συζήτησης, ψάχνοντας και διαφωνώντας για το τι σημαίνει σήμερα η République, τι σημαίνει σήμερα η Ελευθερία -η ελευθερία του ατόμου γενικά αλλά και η ελευθερία της γυναίκας συγκεκριμένα (δεν είναι δηλαδή συμπτωματικό ούτε το ότι υπάρχει διαμάχη για το αν η Μαριάννα είναι όντως γυναίκα). Τι είναι η κοσμικότητα (laïcité), ο άλλος πυλώνας της République, τι σχέση έχει η κοσμικότητα με τη Liberté.

Τι ρόλο έχει εκείνος ο άγραφος νόμος της République πως η Μαριάννα έχει απέναντί της μόνο κάθε Γάλλο και Γαλλίδα ξεχωριστά, ότι υπάρχουν δηλαδή μόνο πολίτες και όχι ξεχωριστές κοινότητες -το ανάθεμα στον Communautarisme- ότι δεν χωρά ούτε ένα φύλλο ανάμεσα στον πολίτη και την République.

Αυτά συζητά η Γαλλία, το τι σημαίνουν τα θεμέλιά της σήμερα. Και εδώ δείχνει πολλά η απαγόρευση στο μπουρκίνι: Η πολιτική ηγεσία, και ο (σοσιαλιστής) πρωθυπουργός Βαλς είχε εκφραστεί θετικά για την απαγόρευση, το Συμβούλιο της Επικρατείας το απέρριψε.

Ο πρώτος, αν θέλει κανείς να μιλήσει (όπως οι Γάλλοι) με σύμβολα, θα μπορούσε να εκφράζει την κατεύθυνση που διαμορφώνεται σήμερα και αντιθέτως το Συμβούλιο της Επικρατείας λειτουργεί ως θεματοφύλακας και εκφράζει τις αξίες όπως ήταν μέχρι πρότινος -ή μήπως τις διορθώνει στην «αγνή» τους μορφή; Ζήτημα ανάγνωσης, επειδή πέφτει κανείς στην παγίδα των συμβόλων. Όμως αυτή είναι η συζήτηση που κάνει, με διαλείψεις αλλά όλο και πιο θερμά, η Γαλλία σήμερα, η συζήτηση όχι για τα στήθη αλλά για την καρδιά της République.

Βασίλης Ψυχογιός

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ

Sports in

O Τζόλης των 17 γκολ και η… αδικία του Πογέτ (vids)

Ο Γκουστάβο Πογέτ δεν έκανε σωστή διαχείριση στο ματς με τη Γεωργία και αυτό φαίνεται από τον Χρήστο Τζόλη, που είναι ο πιο φορμαρισμένος Έλληνας παίκτης αυτή τη στιγμή και ήταν εκτός αποστολής.

Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ ΜΜΕ Α.Ε.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΦΑΕ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024