Νόρμαν Φόστερ: Ο αρχιτέκτονας πίσω από την ανάπλαση του Ελληνικού

Σχεδιάζει με ευαισθησία και πάθος. Ευαισθησία για τις ανάγκες της κοινωνίας και πάθος για τις προκλήσεις της σύγχρονης αρχιτεκτονικής. Ο λόγος για τον πολυβραβευμένο βρετανό αρχιτέκτονα, Νόρμαν Φόστερ, που υπογράφει το master plan του σχήματος της Lamda Development για την αναμόρφωση του παλαιού αεροδρομίου του Ελληνικού με το γραφείο του Foster and Partners.

Τα κτίρια που φέρουν την υπογραφή του γνωστά, η διαδρομή του όμως από τη φτώχεια των παιδικών του χρόνων μέχρι την καταξίωση είναι σε πολλούς άγνωστη.

Μεγάλωσε σε μια οικογένεια εργατικής τάξης, στο Μάντσεστερ, μια πόλη που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για την διαμόρφωση της αρχιτεκτονικής του σκέψης.

Η παρουσία του πατέρα του καθοριστική, αφού τον έπεισε να δώσει εξετάσεις για να ενταχθεί στο τμήμα εκπαιδευόμενων του Δημαρχείου του Μάντσεστερ.

Από μικρός ο Φόστερ αισθανόταν διαφορετικός, όπως είχε δηλώσει και σε συνέντευξή του στον Guardian. Προτιμούσε να απέχει από αταξίες, να μην ακολουθεί ενθουσιώδεις συμπεριφορές, αλλά να παραμένει σιωπηλός κα να χάνεται μέσα στα βιβλία του. Ως ήσυχο παιδί έγινε αποδέκτης προσβολών, πέφτοντας θύμα σχολικού εκφοβισμού.

Μεγαλώνοντας, εργάστηκε ως βοηθός διευθυντή στην αρχιτεκτονική εταιρεία John Bearshaw and Partners στο Μάντσεστερ. Εκεί το προσωπικό τον συμβούλεψε να δημιουργήσει ένα χαρτοφυλάκιο με σχέδια που θα βρίσκονταν κοντά στην οπτική του Μπέρσο. Ο τελευταίος εντυπωσιάστηκε από τη δουλειά του Φόστερ και αποφάσισε να τον αναβαθμίσει.

Θέση στην πανεπιστημιακή σχολή αρχιτεκτονικής του Μάντσεστερ κατάφερε να κατακτήσει ο Φόστερ το 1956, δεν ήταν όμως δυνατό για εκείνον να αντεπεξέλθει στο κόστος της εκπαίδευσης, οπότε προσέφυγε στη λύση της ευκαιριακής απασχόλησης. Εργάστηκε ως πωλητής παγωτού, μπράβος σε νυχτερινό κέντρο και για ένα διάστημα σε φούρνο.

Δεν παραμέλησε, όμως, ποτέ την αρχιτεκτονική για να μπορεί να φιγουράρει σήμερα ανάμεσα στα αυτοδίδακτα αστέρια του κλάδου. Είχε τη θέληση, το πείσμα και το κουράγιο που τον έστρεψαν στη συστηματική μελέτη και στις επισκέψεις στη βιβλιοθήκη Levenshulme του Μάντσεστερ. Κατάφερε, στη συνέχεια, με υποτροφία να σπουδάσει ως μεταπτυχιακός φοιτητής στην αρχιτεκτονική σχολή του Γέιλ.

Έργα των Φρανκ Λόιντ Ράιτ, Λούντβιχ Μις φαν ντερ Ρόε, Λε Κορμπυζιέ και Όσκαρ Νίεμαϊερ, άσκησαν, μεταξύ άλλων, τη σημαντικότερη επιρροή επάνω του.

Το 1963, ίδρυσε με άλλους τέσσερις αρχιτέκτονες την εταιρεία Team 4, που δεν άργησε να συνδέσει το όνομά της με βιομηχανικά κτίρια υψηλής τεχνολογίας.

Όταν διαλύθηκε η Team 4, ίδρυσε την Foster Associates που μετονομάστηκε σε Foster and Partners, το 1967.

Ο Φόστερ συνηθίζει να αναπτύσσει πρωτοβουλίες που μαρτυρούν ευαισθησία για τις ανάγκες του περιβάλλοντος και της κοινωνίας.

Στις επιτυχίες της εταιρείας του συγκαταλέγεται ο σχεδιασμός των γραφείων Willis Faber and Dumas headquarters στην πόλη Ίπσουιτς. Δημιουργήθηκε ένα φιλικό, προς τους 1200 εργαζόμενους, περιβάλλον με ευρύχωρα γραφεία και εγκαταστάσεις όπως γυμναστήριο και πισίνα 25 μέτρων.

Ένα από τα σημαντικότερα κτίρια που φέρουν την υπογραφή του Φόστερ και το μουσείο Sainsbury Centre for Visual Arts στο Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας στο Νόργουιτς.

Σταθμός στην καριέρα του η κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Βραβείου Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής για το κτίριο του αεροδρομίου Στάνστεντ στη Βρετανία.

Ξεχωρίζει και ο τρόπος που σχεδίασε το κεντρικό κτίριο της HSBC στο Χονγκ Κονγκ. Εντυπωσιακό δημιούργημά του και το δημαρχείο του Λονδίνου, όπως και το στάδιο του Γουέμπλει και το Καπ Νου στην Βαρκελώνη.

Διαμάντι της σύγχρονης αρχιτεκτονικής και το κτίριο Gherkin στο Λονδίνο, ένας ουρανοξύστης 40 ορόφων.

Αρχιτέκτονας που προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα και με κοφτερή ματιά μελετά τις τάσεις της σύγχρονης εποχής, ο Φόστερ πιστεύει στα νέα ταλέντα. Ο μέσος όρος ηλικίας, δε, των ανθρώπων που εργάζονται στην Foster and Partners δεν ξεπερνά τα 32 χρόνια.

Ελισάβετ Σταμοπούλου

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ