Ισλανδία: οι «Πειρατές» ενισχύθηκαν, αλλά απέτυχαν να βγουν πρώτο κόμμα

Θεωρούνταν εξαρχής αουτσάιντερ στην εκλογική κούρσα, ακόμη κι αν πολλοί είχαν φροντίσει να προεξοφλήσουν μια πιθανή τους επικράτηση, έστω και με βραχεία τη κεφαλή.

Ακόμη όμως κι αν η νίκη δεν ήρθε, το’ παν και το έκαναν οι Πειρατές (όχι της Καραϊβικής, αλλά) της Ισλανδίας: κατάφεραν μέσα σε τρία χρόνια και τριπλασίασαν το ποσοστό τους, αποτελώντας πλέον όχι μόνο μια άκρως υπολογίσιμη πολιτική δύναμη στην χώρα, αλλά -όπως φαίνεται- και ένα σημαντικό κομμάτι του επόμενου κυβερνητικού συνασπισμού που θα αναλάβει τα ηνία της χώρας.

Ο «εναλλακτικός» πολιτικός σχηματισμός τελικά λαμβάνει το τρίτο μεγαλύτερο ποσοστό (14.5%), πίσω από το Κόμμα των Πράσινων (17%) και τους Ανεξάρτητους που αναδείχθηκαν νικητές με ένα ποσοστό της τάξεως του 28.5%.

Οι Πειρατές κατάφεραν με τον τρόπο αυτό να αυξήσουν και την συμμετοχή τους στο 63μελές Κοινοβούλιο της Ισλανδίας κι από τις τρεις έδρες που κατείχαν μέχρι σήμερα να καταλαμβάνουν πλέον δέκα βουλευτικούς θώκους.

Το κόμμα των Πειρατών ιδρύθηκε το 2006 στην Σουηδία με βασικό πολιτικό αίτημα την ελευθερία δεδομένων στο ίντερνετ και την αναθεώρηση των νομών περί πνευματικής ιδιοκτησίας.

Οι όψιμοι θαυμαστές της ιστοσελίδας Pirate Bay προέβησαν σε μια κίνηση που ήταν αποκύημα των γρήγορων ιντερνετικών καιρών της Νέας Χιλιετηρίδας και της ανάγκης για όλο και περισσότερη ελευθερία στην διακίνηση ιδεών και προϊόντων της ανθρώπινης διάνοιας –μια αντισταθμιστική κίνηση ως αντίβαρο στην ολοένα και πιο περιορισμένη ελευθερία των πολιτικών και προσωπικών δικαιωμάτων που βίωνε η ανθρωπότητα μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001.

Έκτοτε το κόμμα εξαπλώθηκε σε σχεδόν 60 χώρες, χωρίς όμως να καταφέρει να αναδειχθεί κάπου, σε κοινοβουλευτικό επίπεδο. Με μια εξαίρεση: την Ισλανδία, το μικρό κι απομονωμένο νησί των 340.000 κατοίκων.

Στις εκλογές του 2013, το Κόμμα Πειρατών Ισλανδίας (ή Píratar στη γλώσσα τους) συγκέντρωσε το 5,1% των ψήφων, κερδίζοντας 3 από τις συνολικά 63 έδρες στο Αλθίνγκι, το κοινοβούλιο της Ισλανδίας, ενώ έχουν παρουσία και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Από τότε, οι «Πειρατές» έχουν σημειώσει μια στρατοσφαιρική άνοδο των ποσοστών δημοτικότητας τους, καθώς από το 12,8% του Φεβρουαρίου 2015, το ποσοστό τους εκτινάχθηκε το περασμένο καλοκαίρι στο 24% ενώ στην πιο πρόσφατη δημοσκόπηση, του Νοεμβρίου/Δεκεμβρίου 2015, το Píratar ξεπέρασε το φράγμα του 35%.

Ωστόσο, όπως φάνηκε και στις εκλογές του σαββατοκύριακου, τελικά το ρεαλιστικό ποσοστό του κόμματος κυμαινόταν γύρω στο 15%.

Η δε ανεπίσημη ηγέτης της παράταξης (ανεπίσημη, γιατί στο καταστατικό ορίζεται ρητά πως δεν θα υπάρχει ένας de facto επικεφαλής) Μπιργκίτα Γιονσντότιρ επαναλάμβανε διαρκώς σε συνεντεύξεις της πως είναι «ανά πάσα στιγμή πανέτοιμη να σχηματίσει μια κυβέρνηση, σε περίπτωση διενέργειας εκλογών».

«Όμως αν το κάνουμε αυτό, θέλουμε να γίνουμε οι Ρομπέν των Δασών των κυβερνήσεων και να μεταφέρουμε την εξουσία από τους πολιτικούς στο κοινό», είπε πριν λίγους μήνες η Γιονσντότιρ μιλώντας στον βρετανικό The Independent.

Ανάμεσα στις πολλές μεταρρυθμιστικές πολιτικές της ατζέντας τους συμπεριλαμβάνεται μια νέα, συμμετοχική δημοκρατία, που θα επιτρέπει στο εκλογικό σώμα να καθοδηγεί τη Βουλή για όλα τα ακανθώδη εθνικά ζητήματα μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας της e-δημοκρατίας.

Κάπως έτσι, με προτάσεις επί προτάσεων και συζήτηση στα εθνικά φόρα, όλοι οι Ισλανδοί πολίτες θα μπορούν να έχουν άμεση επίδραση πάνω σε όλες τις αποφάσεις του κοινοβουλίου.

«Το εκλογικό σώμα στη χώρα μου έχει βαρεθεί την διαφθορά και την οικογενειοκρατία. Το κόμμα μας ασφαλώς και δεν θα καταφέρει να λύσει όλα τα προβλήματα μονομιάς, όμως θα προσφέρει μια σειρά από νέους κανόνες βάσει των οποίων λειτουργούμε κι εμείς εσωτερικά μέσα στην παράταξη», τονίζει με ρεαλισμό η Γιονσντότιρ.

Ωστόσο, η ποιήτρια, συγγραφέας κι ενεργή ακτιβίστρια Γιονσντότιρ, που είναι εκείνη που ίδρυσε το κόμμα στις 24 Νοεμβρίου 2012, φροντίζει να κρατάει χαμηλούς τόνους, υποστηρίζοντας πως «δεν ξέρω γιατί απολαμβάνουμε τόσης εμπιστοσύνης από τον κόσμο, είμαστε όλοι έκπληκτοι και ευγνώμονες. Όμως λαμβάνουμε αυτά τα ποσοστά κυρίως ως ένδειξη της έλλειψης εμπιστοσύνης προς τα συμβατικά κόμματα».

Ο ισχυρισμός της είναι σωστός, αλλά… έτερον εκάτερον: η λαϊκή δυσαρέσκεια απέναντι στις παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις που κόντεψαν να οδηγήσουν την χώρα στο χείλος της οικονομικής κατάρρευσης τον Οκτώβριο του 2008 μετατράπηκε γρήγορα σε ξεκάθαρη λαϊκή προτίμηση προς την κατεύθυνση όλων εκείνων των νέων κομμάτων που σκέφτονταν… εναλλακτικά. «Έξω από το κουτί», που λένε και οι Βρετανοί.

Ένα πρώτο σημάδι εναλλακτικής σκέψης ήταν πως με πρωτοβουλία του κόμματος των Πειρατών, πριν μερικούς μήνες, η Ισλανδική Βουλή κατάργησε έναν… απαρχαιωμένο νόμο περί βλασφημίας.

Η πρόταση των τριών βουλευτών των Πειρατών, του Γιόν Πορ Oλαφσον, του Χέλγκι Γκούναρσον και της Γιονσντότιρ, έγινε με αφορμή την τρομοκρατική επίθεση στα γραφεία του σατιρικού περιοδικού «Charlie Hebdo», στις 7 Ιανουαρίου 2015.

Στο νέο νομοσχέδιο χαρακτηρίστηκε ως«ουσιώδης η δυνατότητα των πολιτών να εκφράζονται ελεύθερα χωρίς τον φόβο της τιμωρίας», ανατρέποντας ουσιαστικά τον νόμο περί βλασφημίας που είχε τεθεί σε ισχύ το 1940 και προέβλεπε ποινή φυλάκισης τριών μηνών ή επιβολή χρηματικού προστίμου για όσους «γελοιοποιούσαν ή προσέβαλαν τα δόγματα και τις λατρευτικές εκδηλώσεις των αναγνωρισμένων θρησκειών».

Κωνσταντίνος Τσάβαλος

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ