Σφήκες δημιουργούν μεταλλαγμένες πεταλούδες

Η παρασιτική σφήκα γεννά τα αβγά της μέσα σε μια ζωντανή κάμπια. Λίγες εβδομάδες μετά, η προνύμφη του παράσιτου τελειώνει το δείπνο και ξεπηδά από το κουφάρι του θύματος. Η μακάβρια διαδικασία συνεχίζεται εδώ και εκατομμύρια χρόνια, και όπως φαίνεται έδωσε την ευκαιρία σε ξένα γονίδια να εισβάλλουν στο DNA των πεταλούδων.

Τα λεπιδόπτερα, η ομάδα στην οποία ανήκουν οι πεταλούδες και οι νυχτοπεταλούδες, φέρουν γονίδια από ιούς που μεταφέρονται από σφήκες, αναφέρουν γάλλοι εντομολόγοι στην επιθεώρηση PLoS Genetics.

Διαβάστε επίσης:

• Διαβολική σφήκα υποχρεώνει αράχνες να της πλέκουν ζιπουνάκια
• Σφήκες μεγαλώνουν με νταντάδες-ζόμπι

Μαζί με τα αβγά τους, οι παρασιτικές σφήκες μεταφέρουν στις κάμπιες ιούς, οι οποίοι εμποδίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα του θύματος να εξαπολύσει επίθεση στο αβγό του κακού.

Τα ξένα γονίδια που βρέθηκαν στα λεπιδόπτερα προέρχονται ακριβώς από αυτούς τους ιούς, αν και έχουν παρασύρει μαζί τους και μερικά γονίδια της ίδιας της σφήκας.

Το φαινόμενο της μεταφοράς DNA από ένα είδος σε άλλο ονομάζεται οριζόντια μεταφορά γονιδίων και είναι σπάνιο στα ζώα. Ουσιαστικά, οι σφήκες έχουν δημιουργήσει γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, περίπου όπως ο άνθρωπος εισάγει ξένα γονίδια στα λεγόμενα «μεταλλαγμένα» τρόφιμα.

Η μόνη εξήγηση είναι ότι στο μακρινό παρελθόν κάποιες κάμπιες κατάφεραν να επιζήσουν από την επίθεση των σφηκών, και μπόρεσαν να αναπαραχθούν για να μεταφέρουν αυτά τα ξένα γονίδια στις επόμενες γενιές.

Εργαστηριακές αναλύσεις αποκάλυψαν ότι τα ξένα γονίδια είναι δραστήρια στα κύτταρα των λεπιδόπτερων, και όπως φαίνεται έχουν εξελίξει νέες λειτουργίες: προστατεύουν τις νυχτοπεταλούδες και τις πεταλούδες από μια διαφορετική κατηγορία ιών, εξηγεί ο δικτυακός τόπος του περιοδικού Science.

Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ