Σαράντα εκατομμύρια φορτηγά χώμα αφαιρεί κάθε χρόνο η διάβρωση στην ΕΕ

Παρά τα μέτρα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής κατά της διάβρωσης των εδαφών, η βροχή και τα ποτάμια ξεπλένουν κάθε χρόνο γύρω στα 600 εκατομμύρια κυβικά μέτρα χώματος, διαπιστώνει μελέτη του ερευνητικού κέντρου της Κομισιόν.

Η απώλεια αντιστοιχεί σε 970 εκατομμύρια τόνους χώματος, ποσότητα που θα αρκούσε για να θάψει ολόκληρο το Βέλγιο σε βάθος 2 εκατοστών, υπολογίζει η μελέτη του Κοινού Κέντρου Έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Για τη μεταφορά αυτού του όγκου θα απαιτούνταν ούτε λίγο ούτε πολύ 40 εκατομμύρια φορτηγά των 15 κυβικών το καθένα.

Το μέγεθος του προβλήματος καθίσταται πιο σαφές αν σκεφτεί κανείς ότι στα εύκρατα λιβάδια της Ευρώπης χρειάζεται ένας ολόκληρος αιώνας για να σχηματιστεί ένα εκατοστό νέου χώματος, επισημαίνουν οι ερευνητές παρουσιάζοντας τα ευρήματά τους στην έγκριτη επιθεώρηση Environmental Science and Technology.

Το φαινόμενο αφορά κυρίως εκτάσεις που αποψιλώθηκαν για να καλλιεργηθούν και ξεπλένονται από τα νερά της βροχής: οι γεωργικές εκτάσεις αντιστοιχούν στο 68,3% της συνολικής απώλειας, ενώ τα δάση μόλις στο 1%.

Η μελέτη εξετάζει μόνο τη διάβρωση από το νερό, η οποία αντιστοιχεί στο μεγαλύτερο μέρος της συνολικής απώλειας. Οι υψηλότερος ρυθμός διάβρωσης καταγράφεται στην Ιταλία, όπου κάθε χρόνο χάνονται 0,846 τόνοι χώματος ανά στρέμμα, ενώ δεύτερη έρχεται η Αυστρία με 0,719 τόνους ανά στρέμμα ανά έτος.

Η περιοχή της Μεσογείου χαρακτηρίζεται πιο ευάλωτη στη διάβρωση και η Ελλάδα έρχεται πάνω από τον πανευρωπαϊκό μέσο όρο με των 0,246 τόνων με απώλειες 0,413 τόνων χώματος ανά στρέμμα ανά έτος.

Ο ρυθμός δημιουργίας νέου χώματος στην ΕΕ είναι σχεδόν ο μισός σε σχέση με τον μέσο ρυθμό απώλειας στους 0,14 τόνους ανά στρέμμα ανά έτος.

Η μελέτη αναγνωρίζει ότι οι κανονισμοί της ευρωπαϊκής Κοινής Αγροτικής Πολιτικής και η Θεματική Στρατηγική Εδαφών της ΕΕ οδήγησαν σε μείωση του ρυθμού διάβρωσης κατά 9,5% κατά μέσο όρο και κατά 20% στις καλλιεργήσιμες εκτάσεις.

Δεδομένου ότι η διάβρωση των εδαφών έχει σημαντικές επιπτώσεις στα οικοσυστήματα, τη βιοποικιλότητα, τα αγροτικά προϊόντα και το πόσιμο νερό, η ΕΕ έχει θέσει το πρόβλημα «στην καρδιά της περιβαλλοντικής ατζέντας» και έχει ζητήσει ποσοτικές εκτιμήσεις για τους ρυθμούς απωλειών σε κάθε χώρα.

Παρόλα αυτά, στην ΕΕ εκτιμάται ότι υπάρχουν σήμερα εκτάσεις 40 εκατομμυρίων στρεμμάτων στις οποίες ο ρυθμός διάβρωσης ξεπερνά τους 0,5 τόνους ανά στρέμμα και χαρακτηρίζεται μη βιώσιμος.

Για την αντιμετώπιση του φαινομένου οι ερευνητές ζητούν την εφαρμογή περαιτέρω μέτρων στο 25% των ευρωπαϊκών εκτάσεων όπου η μέση ετήσια απώλεια φτάνει ή ξεπερνά τους 0,2 τόνους ανά χρόνο.

Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ