Σωματίδια από το Διάστημα ρίχνουν φως στην καταστροφή της Φουκουσίμα

Τέσσερα χρόνια μετά την πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα, κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα που κατέληξαν τα άκρως επικίνδυνα καύσιμα τριών αντιδραστήρων. Την απάντηση θα μπορούσε να δώσει η «τομογραφία μιονίων», μια φουτουριστική τεχνική που βασίζεται σε υποατομικά σωματίδια από το όριο του Διαστήματος.

Η μέθοδος θυμίζει την κλασική ακτινογραφία και την αξονική τομογραφία: τα σωματίδια περνούν μέσα από το υπό εξέταση αντικείμενο, σκεδάζονται (εκτρέπονται) από υλικά μεγάλης πυκνότητας και καταλήγουν σε έναν ανιχνευτή, επιτρέποντας έτσι τη δημιουργία μιας τρισδιάστατης αναπαράστασης.

Διαβάστε επίσης:

• Φουκουσίμα: Σχέδιο 40 ετών για τη διάλυση του πυρηνικού εργοστασίου
• Τέσσερα χρόνια μετά, η Ιαπωνία επιστρέφει στην πυρηνική ενέργεια
• Βίντεο: Ρομπότ μπήκε για πρώτη φορά σε αντιδραστήρα της Φουκουσίμα
• Αχανής αποθήκη ραδιενεργών μπάζων σχεδιάζεται στη Φουκουσίμα

Στη Φουκουσίμα, οι ερευνητές σκοπεύουν να αξιοποιήσουν τα μιόνια, αρνητικά φορτισμένα υποατομικά σωματίδια που μοιάζουν με το ηλεκτρόνιο αλλά έχουν 200 φορές μεγαλύτερη μάζα. Τα βραχύβια αυτά σωματίδια παράγονται στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας όταν τα πρωτόνια της κοσμικής ακτινοβολίας συγκρούονται με μόρια αέρα.

Αριστερά, προσομοίωση μιας τομογραφίας μιονίων σε αντιδραστήρα. Δεξιά, μια πραγματική εικόνα από τις πρώτες απόπειρες (Πηγή: Tepco)

Οι συγκρούσεις αυτές δημιουργούν μια βροχή μιονίων που πέφτει στο έδαφος με ρυθμό περίπου 10.000 σωματιδίων ανά τετραγωνικό μέτρο ανά λεπτό.

Χρησιμοποιώντας ογκώδεις ανιχνευτές μιονίων, δύο ιαπωνικά εργαστήρια έχουν ήδη προχωρήσει στην απεικόνιση δύο αντιδραστήρων στη Φουκουσίμα. Οι πρώτες εικόνες είναι θολές, από το κέντρο τους όμως απουσιάζει η σκιά του πυρήνα του αντιδραστήρα, ένδειξη ότι οι ράβδοι πυρηνικού καυσίμου έλιωσαν και κύλησαν στο δάπεδο.

Ο εντοπισμός αυτού του επικίνδυνου υλικού είναι βασική απαίτηση στις εργασίες διάλυσης του εργοστασίου Φουκουσίμα-Νταΐτσι, μια επιχείρηση που εκτιμάται ότι θα διαρκέσει τέσσερις δεκαετίες.

Συντρίμμια από τις εκρήξεις που σημειώθηκαν στο εργοστάσιο μετά το χτύπημα τσουνάμι το Μάρτιο του 2011 εμποδίζουν την πρόσβαση στους χώρους των αντιδραστήρων, και τα ακραία επίπεδα ραδιενέργειας καταστρέφουν τις κάμερες.

«Αυτήν τη στιγμή δεν γνωρίζουμε πού βρίσκονται τα καύσιμα» σχολιάζει στο αμερικανικό Εθνικό Δημόσιο Ραδιόφωνο (NPR) ο Κρίστοφερ Μόρις, ερευνητής του Εθνικού Εργαστηρίου του Λος Άλαμος στο Νιου Μέξικο. Το NPR πραγματοποίησε μάλιστα τα δικά του πειράματα με έναν δανεικό ανιχνευτή μιονίων σε σταθμό του μετρό στην Ουάσινγκτον.

Ο Μόρις συνεργάζεται τώρα με την ιαπωνική Toshiba για τη χρήση πιο ευαίσθητων ανιχνευτών μιονίων. Οι ογκώδεις ανιχνευτές είναι έτοιμοι, όμως η εγκατάστασή τους στον επικίνδυνο χώρο γύρω από τους αντιδραστήρες είναι δύσκολη υπόθεση.

Όταν το σύστημα τελικά λειτουργήσει, οι υπεύθυνοι ίσως μπορέσουν να μάθουν τι ακριβώς συνέβη στους τρεις αντιδραστήρες την ολέθρια μέρα της 11ης Μαρτίου 2011.

Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ