Από τη Μαύρη Θάλασσα στο Φεστιβάλ Αθηνών

Με τον εφιάλτη του θανάτου να «επισκέπτεται» την καθημερινότητά τους, αποφάσισαν να μπουν στη βάρκα και να αναζητήσουν μια καλύτερη τύχη στην Ελλάδα. Τέσσερις άνθρωποι από Αφγανιστάν, Ιράν και Πακιστάν, αφηγούνται τη δική τους ιστορία στο in.gr.

Μιλούν για αναγκαστικούς ξεριζωμούς, αλλά και για το πώς έφτασαν στην Ελλάδα. Εργάζονται και όταν βρίσκουν χρόνο ασχολούνται με την ηθοποιία. Μέσα από αυτή τους την ασχολία γνώρισαν τη σκηνοθέτιδα Γιολάντα Μαρκοπούλου, μπήκαν στην ομάδα της, Station Athens, και μαζί της ανέβασαν, στις 3 και 4 Ιουνίου για το Φεστιβάλ Αθηνών, στην Πειραιώς 260, την παράσταση «Είμαστε οι Πέρσες!».

Πρόκειται για μια παράσταση στην οποία αναδύθηκαν οι συγκλονιστικές ιστορίες των ανθρώπων αυτών. Οδύσσειες προσφύγων από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές «εμφανίστηκαν» με τη μορφή ντοκουμέντου στο σανίδι, μαζί με εμπειρίες από εμπόλεμες καταστάσεις, κρούσματα βίας και ρατσισμού.

Ο Χαλί
Ο πόλεμος χτυπά καθημερινά την «πόρτα» στο Αφγανιστάν. Οι εσωτερικές συγκρούσεις ανάμεσα σε φυλές και η εξουσία των Ταλιμπάν στη χώρα, ήταν η κόλαση του Χαλί. Αποφάσισε, λοιπόν, να εγκαταλείψει την πατρίδα του, το Αφγανιστάν, και να πάρει μια βάρκα για να «δοκιμάσει» την τύχη του.

«Το δίλημμα είναι: Ζωή ή θάνατος όταν αποφασίζεις να πάρεις τη βάρκα. Ήρθα παράνομα στην Ελλάδα. Ήταν στο δρόμο μου, ήθελα να πάω στη Σουηδία», αναφέρει ο Χαλί που μιλά για διακινητές οι οποίοι ζητούν «γύρω στα 1000 δολάρια» για να γίνει η μεταφορά μέσω της θάλασσας.

«Είσαι 10 ώρες στη θάλασσα, με τη βάρκα. Εάν βέβαια σε πιάσει το λιμενικό σού παίρνει τα κουπιά και αναγκάζεσαι να οδηγήσεις τη βάρκα με τα χέρια. Όταν θέλουν να σε γυρίσουν πίσω σου παίρνουν λεφτά, κουπιά. Μπήκα μέσα στη Μαύρη Θάλασσα για να κολυμπήσω και με έβγαλαν. Ήταν πολύ τρομακτικό», σημειώνει.

Τελικά ο Χαλί έφτασε στη Μυτιλήνη, όπου για τρεις ημέρες έμεινε σε κέντρο κράτησης, αργότερα στην Αθήνα και μέσω γνωστών βρήκε εργασία. Έχει δουλέψει σε οικοδομή, ως μεταφραστής σε ΜΚΟ και σήμερα ως ηθοποιός.

Ο Ρεζά
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Ιράν, καθώς οι γονείς του αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το Αφγανιστάν γιατί φοβόντουσαν για τη ζωή τους. Η ζωή του Ρεζά στο Ιράν, όμως, δεν ήταν στρωμένη με ροδοπέταλα.

Δεν άργησε να έρθει αντιμέτωπος με ρατσιστικές συμπεριφορές, αφού από τα σχολικά χρόνια τον φώναζαν με υποτιμητικό ύφος «Αφγανέ», και τελικά ποτέ δεν ενσωματώθηκε στην κοινωνία εκείνη. Πρώτη απόπειρα για να εισέλθει στην Ευρώπη το 1998 και μετά το 2005 όταν με μια βάρκα και τέσσερα άτομα αποφάσισαν να κάνουν το μεγάλο βήμα.

Οι προσπάθειες, όμως, δεν στέφθηκαν με επιτυχία και αποφάσισε να γυρίσει στην πατρίδα του, στο Αφγανιστάν. Ούτε ένας μήνας δεν πέρασε και κατάλαβε ότι η επιβίωση ήταν αδύνατη σε ένα τέτοιο κλίμα. Ξυλοκοπήθηκε επειδή είχε ζήσει στο Ιράν.

Έτσι αποφάσισε να προσεγγίσει ξανά τα ευρωπαϊκά εδάφη, και το 2009 έφτασε στην Ελλάδα. Χαρτιά δεν έχει, αλλά ροζ κάρτα με την «οποία δεν μπορείς να κάνεις τίποτα», αναφέρει. Απορεί πώς άτομα που εισήλθαν πιο πρόσφατα από εκείνον στη χώρα και δεν γνωρίζουν τη γλώσσα διαθέτουν χαρτιά. Αισθάνεται ότι στερείται τα βασικά δικαιώματα, ενώ δεν μπορεί να παντρευτεί την κοπέλα του επειδή δεν έχει άσυλο.

Ο Χουσεΐν
Έφυγε σε ηλικία 12 ετών από το Αφγανιστάν για να αναζητήσει μια καλύτερη τύχη στο Ιράν. Χωρίς γονείς, αλλά με τον αδερφό του και δύο φίλους, ο Χουσεΐν άφησε πίσω τα χαλάσματα της πατρίδας του. Δεν χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια για να συνειδητοποιήσει ότι ούτε στο Ιράν είχε μέλλον.

Όπως αναφέρει: «Τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα, έξι χρόνια ζούσαμε με το φόβο. Φοβόμασταν ότι θα μας έπιανε η αστυνομία, θα μας έβαζε στο πούλμαν και θα μας έστελνε πίσω στα σύνορα με το Αφγανιστάν. Δεν υπήρχε ελπίδα, μέλλον. Δεν μου έδιναν χαρτιά».

Δεν μπορούσε να ζήσει στο Ιράν, ούτε να βιώσει την εμπόλεμη κατάσταση της πατρίδας του, οπότε αποφάσισε να στραφεί στην Ευρώπη. «Στη χώρα μου έχουμε συνέχεια πόλεμο, από λεπτό σε λεπτό μπορεί να πεθάνεις», σημειώνει ο Χουσεΐν.

Η Ελλάδα δεν ήταν η πρώτη χώρα που πέρασε από το νου του, όταν έφτασε όμως του άρεσε, και χωρίς χρήματα δεν μπορούσε να αναζητήσει φιλοξενία αλλού. Έχει δουλέψει σε οικοδομή, φούρνο, στον αγροτικό τομέα και μετά στο θέατρο για το φεστιβάλ Αθηνών. Παρατηρεί, όμως, ότι κάτι έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Και αυτό είναι η συμπεριφορά των ανθρώπων. Τον ενοχλεί που του επιρρίπτουν ευθύνες για την οικονομική κρίση.

Ο Ραμζάν
Περπάτησε για να έρθει στην Ελλάδα, η άμμος έκαιγε τα πόδια του, και στη διαδρομή ήρθε αντιμέτωπος με έναν πεθαμένο άντρα που τον έτρωγαν τα κοράκια. Δεν εγκατάλειψε, όμως, τους στόχους του, με την επιλογή της επιστροφής στην πατρίδα του, στο Πακιστάν, να μην περνά από το μυαλό του. Ο Ραμζάν προετοίμαζε, αρκετό καιρό πριν πάρει την απόφαση να φύγει, την άφιξή του.

Έτρεχε σε δρόμους στο Πακιστάν για να προπονηθεί και να αποκτήσει αντοχές λίγο πριν το μεγάλο «ταξίδι» προς την Ευρώπη.

Η ιδέα μιας αποτυχημένης προσπάθειας ηχούσε απειλητικά, και μετά από μια κακοτράχαλη διαδρομή κατάφερε να μπει στην Ελλάδα όπου ζει και εργάζεται ως σιδεράς και αλουμινάς τα τελευταία οκτώ χρόνια.

«Στο Πακιστάν είχαμε συνέχεια πόλεμο. Έψαχναν τον Οσάμα μπιν Λάντεν σε κάθε γωνιά. Και αυτό πόλεμος είναι», σημειώνει.

Ελισάβετ Σταμοπούλου