Μια νέα θεωρία για τις ρίγες της ζέβρας

Όχι, το μυστήριο με τις ρίγες της ζέβρας δεν έχει λυθεί. Μια νέα έρευνα όμως προχωρά ένα βήμα πιο κοντά στην απάντηση, καθώς δείχνει ότι το μοτίβο στο τρίχωμα του αφρικανικού ιπποειδούς ποικίλει ανάλογα με τη θερμοκρασία, και ίσως προστατεύει το ζώο από την υπερθέρμανση.

Μέχρι σήμερα έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες για το ασπρόμαυρο μοτίβο της ζέβρας: μια διαδεδομένη άποψη είναι ότι οι ρίγες εμποδίζουν τα λιοντάρια και άλλους θηρευτές να διακρίνουν το περίγραμμα της ζέβρας· άλλοι πάλι λένε ότι οι ρίγες μεταβάλουν τα μοτίβα του πολωμένου φωτός και αποθαρρύνουν έτσι τις μύγες τσετσέ και άλλα παρασιτικά έντομα. Και μια τρίτη θεωρία θέλει τις άσπρες και μαύρες ρίγες να δημιουργούν διαφορετικά ρεύματα αέρα που δροσίζουν το ζώο.

Διαβάστε επίσης:

• Η παραλλαγή της ζέβρας «διώχνει τις αλογόμυγες»
• Το «ζάλογο» αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στο άλογο και τη ζέβρα

Οι αμερικανοί και γερμανοί ερευνητές που υπογράφουν τη νέα μελέτη στην ανοιχτή επιθεώρηση Royal Society Open Science ξεκινούν με την παρατήρηση ότι οι ζέβρες διαφορετικών περιοχών έχουν και διαφορετικές ρίγες.

Η μελέτη αφορά την πεδινή ζέβρα Equus guagga, ενός από τα τρία σύγχρονα είδη ζέβρας (τα άλλα δύο είναι η ορεσίβια ζέβρα και η ζέβρα του Γκρέβι). Σε ορισμένες περιοχές, η πεδινή ζέβρα καλύπτεται από ρίγες σε όλο το σώμα, ενώ σε άλλες περιοχές οι ρίγες είναι λιγότερες και αχνότερες και μπορεί να απουσιάζουν από τα πόδια.

Σε μια προσπάθεια να προσδιορίσουν πού οφείλεται αυτή η ποικιλότητα στις ρίγες, οι ερευνητές ποσοτικοποίησαν τα χαρακτηριστικά των ριγών σε ζέβρες από 16 διαφορετικές τοποθεσίες και εξέτασαν 29 περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η θερμοκρασία, ο πληθυσμός παρασίτων όπως οι μύγες και οι πληθυσμοί θηρευτών όπως τα λιοντάρια.

Η στατιστική ανάλυση δεν αποκάλυψε σύνδεση του ασπρόμαυρου μοτίβου με τις επιθέσεις λιονταριών, ένδειξη ότι οι ρίγες δεν είναι αποτελεσματικές ως καμουφλάζ.

Ο παράγοντας που βρέθηκε να σχετίζεται πιο στενά με το μοτίβο των ριγών ήταν η θερμοκρασία: στις πιο ζεστές περιοχές οι ζέβρες τείνουν να έχουν περισσότερες και πιο έντονες ρίγες.

Αυτό αποτελεί ένδειξη ότι οι ρίγες πιθανώς έχουν σχέση με τη θερμορρύθμιση, όπως είχε προταθεί και σε προηγούμενες μελέτες. Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι οι ρίγες δημιουργούν ρεύματα αέρα που δροσίζουν το ζώο, καθώς οι λευκές ρίγες ανακλούν το φως ενώ οι μαύρες το απορροφούν.

Οι ερευνητές παραδέχονται όμως ότι δεν υπάρχουν άμεσες ενδείξεις που να υποστηρίζουν αυτή τη θεωρία, και τονίζουν ότι το μοτίβο της ζέβρας επηρεάζεται πιθανώς από πολλούς ακόμα παράγοντες.

Κοντολογίς, οι ρίγες ίσως είναι μια προσαρμογή στις τοπικές συνθήκες. Το μυστήριο όμως παραμένει.

Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ