Δυνατό φιλί ανθρωπιάς με Αποστόλη Τότσικα – Εντυπώσεις δύο συντακτών

Πρόκειται για μια ιστορία που εκτυλίσσεται ανάμεσα σε δυο κρατούμενους, τον Βάλεντιν (Α. Τότσικας) και τον Μολίνα (Μ. Φιορέντζης), οι οποίοι μοιράζονται το ίδιο κελί. Ο Βάλεντιν είναι πολιτικός κρατούμενος, ενώ ο Μολίνα κρατείται για τις σεξουαλικές του προτιμήσεις. Η μεταξύ τους σχέση, έπειτα από διακυμάνσεις, θα εξελιχθεί σε μια βαθιά φιλία και οι δυο άντρες θα αναπτύξουν ισχυρούς δεσμούς.

Κριτική της Μαρίας Πετροπούλου

Ο Μιλτιάδης Φιορέντζης ερμηνεύει τον ονειροπόλο ομοφυλόφιλο, Μολίνα, που βρίσκεται στη διαρκή αναζήτηση ενός άπιαστου ερωτικού ιδανικού. Μια εξαιρετική ερμηνεία και ιδιαίτερα απαιτητική, καθώς ο κ. Φιορέντζης καλείται να ανταποκριθεί σε καταιγιστικούς μονολόγους. Καταφέρνει, όμως, να τους αποδώσει άρτια, με πολύ σωστή άρθρωση. Ίσως με ελαφρώς «υπερβολικές» αντιδράσεις ως ομοφυλόφιλος σε ορισμένα σημεία, συνολικά, ο ηθοποιός «ντύνει» αριστοτεχνικά τον ρόλο, με τις εκφράσεις και τις κινήσεις του.

Ο Αποστόλης Τότσικας υποδύεται τον στρατευμένο αριστερό, πιστό και προσηλωμένο στο επαναστατικό του όραμα. Είναι πιο ρεαλιστής, σε σχέση με τον Μολίνα, και «πατάει περισσότερο στη γη». Ο κ. Τότσικας ξεδιπλώνει, επίσης άρτια, το κουβάρι της ψυχοσύνθεσης ενός επαναστάτη. Οι εκφράσεις και οι νευρικές πολλές φορές κινήσεις του μαρτυρούν την πειθαρχία την οποία επιβάλλει στον εαυτό του. Πολλές φορές, φαίνεται να θέλει να αφεθεί στην ονειροπόληση του Μολίνα, αλλά πάντα συγκρατείται.

Οι συνθήκες του μικρόκοσμου της φυλακής ευνοούν την αλληλοεξόντωση των δυο κρατουμένων. Το σύστημα προσπαθεί να «αγοράσει» την ελευθερία του Μολίνα και να εξουδετερώσει όσους έχουν ιδέες όμοιες με αυτές του Βάλεντιν. Ωστόσο, οι δυο άντρες, που αλληλοσυμπληρώνονται, θα ονειρευτούν μαζί, θα προβληματιστούν και θα αναπτύξουν ισχυρούς δεσμούς, που θα τους προστατεύσουν από τα πλοκάμια του συστήματος. Θα καταφέρουν, τελικά, να το ξεγελάσουν και να αφεθούν ελεύθεροι, ο καθένας με τον δικό του τρόπο, φτάνοντας στην προσωπική τους λύτρωση. Άλλωστε, η διεκδίκηση της ψυχικής, κυρίως, ελευθερίας είναι κάτι που οι δυο ήρωες χτίζουν καθόλη τη διάρκεια του έργου.

Κριτική της Ελισάβετ Σταμοπούλου

Το «φιλί της αράχνης» είναι μια παράσταση που προβληματίζει και ταρακουνά το θεατή. Ένα μάθημα ανθρωπιάς, και όχι μόνο, παρατίθεται στο σανίδι. Η αιμορραγία της δημοκρατίας, το αρρωστημένο ιδεολογικό πλαίσιο της απολυταρχίας και τα αγκάθια της στέρησης ξεπροβάλλουν στη σκηνή. Η παρουσίαση, όμως, μιας κοινωνίας που ζει υπό τον δικτατορικό ζυγό δεν γίνεται με μονομερή τρόπο. Πίσω από τη συναισθηματική ανέχεια, τις ανακρίσεις, τη βιαιότητα και με την προδοσία να προκρίνεται ως μοναδική λύση επιβίωσης, υπάρχει ο ουμανισμός και τα άτομα που ονειρεύονται να αλλάξουν τον κόσμο.

Ένας νέος άνθρωπος (Αποστόλης Τότσικας) με όνειρα επιθυμεί να εδραιώσει την ισότητα σε μια χώρα που τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν μπει στο γύψο. Ορισμένες φορές με αφέλεια και άλλες με επαναστατική ορμή, πασχίζει να ανατρέψει το κατεστημένο. Μέσα σε ένα κελί μαθαίνει τον άνθρωπο και το σεξ. Διαχωρίζει την καλοσύνη από την προδοσία, το πραγματικό από το δήθεν. Και σε αυτό το σημείο, έχει ενδιαφέρον να δει κανείς πώς η παράσταση παρουσιάζει το νέο ως μοχλό της υγιούς ανατροπής.

Στο κελί και ο ομοφυλόφιλος Μολίνα (Μιλτιάδης Φιορέντζης) που πορεύεται με οδηγό την κατανόηση και την ανθρωπιά. Ίσως τα δύο αυτά στοιχεία είναι ο αμυντικός μηχανισμός του. Άμυνα στην απαξίωση που βιώνει και στο ρατσισμό που εισπράττει. Μια κοινωνία τυφλή απέναντι στους ομοφυλόφιλους, που αδυνατεί να αντιληφθεί τις προτιμήσεις τους, αναδύεται νοερά και χωρίς υπερβολικό τρόπο στη σκηνή. Ο Μολίνα θέλει να αλλάξει τον κόσμο με τον δικό του τρόπο εγκαθιστώντας το συναίσθημα εκεί που δεν υπάρχει. Ερωτεύεται τον συγκρατούμενό του και αρνείται να τον προδώσει.

Μέσα από έναν νέο και έναν ομοφυλόφιλο, τονίζεται η δύναμη της αλλαγής, και προβάλλεται η ελπίδα. Η σχέση ανάμεσα στους δύο ανθρώπους προσεγγίζεται με ενδοσκοπική ματιά με τις διακυμάνσεις και τις κορυφώσεις να παρουσιάζονται επιτυχημένα. Ασκείται έμμεση κριτική στην απολυταρχία και στο ρατσισμό, ενώ απενεχοποιείται το διαφορετικό. Η ηθική και η δύναμη της αγάπης βρίσκονται σε πρώτο πλάνο ως λιθαράκια προόδου. Ο Αποστόλης Τότσικας με φυσικότητα και με φωνή που μαρτυρά πόνο και θέληση μπαίνει στο πετσί του ρόλου. Το σώμα και το βλέμμα του περνούν από σαράντα συναισθηματικά «κύματα» και καταφέρνει να προσεγγίσει το θεατή. Αξιόλογη και η ερμηνεία του Μιλτιάδη Φιορέντζη που αναδεικνύει τα προβλήματα με τα οποία έρχεται αντιμέτωπος ένας ομοφυλόφιλος. Η ερμηνεία του συνοδεύεται από χιούμορ και ευαισθησία, αλλά κάποιες φορές υπάρχει προδιάθεση για υπερβολή.

Η γνώμη των συντακτών για τη σκηνοθεσία

Περνώντας στο μέτωπο της σκηνοθεσίας, ο Αλέξης Ρίγλης ξεγυμνώνει την ωμότητα που περιβάλλει το απολυταρχικό καθεστώς, και εισδύει στα έγκατα της ψυχοσύνθεσης. Προσπαθεί με ρεαλιστικό και λιτό τρόπο να αναδείξει το καλό πίσω από τα συντρίμμια. Την αγάπη, δηλαδή, που μπορεί να εκπέμψει ο άνθρωπος παρά την παρανοϊκή στέρηση ελευθεριών την οποία υφίσταται. Οι διάλογοι και οι εκφράσεις των ηθοποιών, χωρίς σκηνικά «φτιασιδώματα» και υπερβολές, οδηγούν στην κορύφωση. Μπορεί οι έντονες σωματικές κινήσεις να απουσιάζουν, η παράσταση όμως ρέει χωρίς να κουράζει το θεατή, και βασίζεται στο λόγο. Η πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων, οι σκέψεις και τα διλήμματα που ταλανίζουν το νου, προβάλλονται με ρεαλισμό με τα νοήματα να γίνονται κατανοητά. Κατανοητά, αλλά όχι απλοϊκά. Ο ρεαλισμός συνυπάρχει, ορισμένες φορές, με το λυρισμό και το ρομαντισμό, και μια πληθώρα αντιθετικών ζευγών ξεδιπλώνεται στο θεατρικό «τραπέζι». Η λιτότητα της σκηνής αντικατοπτρίζει τη σκληρότητα του αποκλεισμού και το έλλειμμα ανθρωπιάς. Η έξυπνη εναλλαγή φωτισμών και οι ήχοι συνιστούν ενδιαφέρουσα σκηνοθετική τεχνοτροπία, που βοηθά το θεατή να δει ξεκάθαρα τις συνθήκες κράτησης.

Τα κοστούμια της Δήμητρας Λιάκουρα είναι λιτά, αναδεικνύοντας έτσι την πολυπλοκότητα των δυο χαρακτήρων.

Συνολικά, πρόκειται για μια άρτια παράσταση, που μένει στους θεατές. Η σκηνοθεσία με έξυπνο τρόπο περνά τα μηνύματα, και με τις σωστές κλιμακώσεις αποτυπώνει το βάρος που φέρουν οι κρατούμενοι. Οι ερμηνείες είναι αξιόλογες με τους διαλόγους να ενέχουν σπιρτάδα και χιούμορ. Τα συναισθήματα εναλλάσσονται με φυσική ταχύτητα, και στην αρχή της παράστασης ο θεατής καλείται να λύσει «αινίγματα». Ο κ. Τότσικας ως Βάλεντιν και ο κ. Φιορέντζης ως Μολίνα, ανταποκρίνονται πλήρως στις απαιτήσεις των ρόλων και αλληλοσυμπληρώνονται, δημιουργώντας ένα πολύ ταιριαστό δίδυμο που σίγουρα εγείρει ποικίλους προβληματισμούς.

Μετάφραση – Δραματουργική επεξεργασία – Σκηνοθεσία: Αλέξης Ρίγλης
Σκηνικά – Κοστούμια: Δήμητρα Λιάκουρα
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλος
Σχεδιασμός ήχων: Βικτώρια Νταρίλα
Φωτογραφίες: Ρούλα Ρέβη

Ακούγονται: Βασίλης Χαλακατεβάκης & Θανάσης Ζερίτης

Τιμή εισιτηρίου: γενική είσοδος 12 ευρώ, μειωμένο/φοιτητικό 8 ευρώ
Διάρκεια παράστασης: 100’ χωρίς διάλειμμα

Παραστάσεις: Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή 9.15 μ.μ.